زیارت امام حسین (ع) با پای پیاده مورد سفارش بسیاری از بزرگان قرار گرفته و امام صادق (ع) میفرمایند هر که پیاده به زیارت او برود هر گامی که بردارد و بگذارد ثواب آزاد کردن بندهایی از اولاد اسماعیل را دارد و در روایت دیگری نیز میفرمایند هر که پیاده به زیارت قبر امام برود، خداوند متعال به عدد هر گام برای او هزار حسنه مینویسد و هزار گناه را از او محو میکند و روایات در این باب بسیارند.
از نقلهای تاریخی این گونه به دست میآید که تشرف به بارگاه ائمه اطهار با پای پیاده از زمان حضور ائمه رایج بوده ولی در قرنهای گوناگون اسلامی و به مقتضای حکومتهای مختلف فرازو نشیبهایی به خود دیده و همانگونه که زیارت ائمه اطهار در زمانها و مکانهای مختلف شرایط متفاوتی داشته، این سنت نیز دارای فراز و نشیب بوده است.
حاکمان حکومتهای شیعی مانند حکومت آل بویه و حکومت صفویه، به این سنت حسنه اقدام کرده و سعی در تبلیغ آن بین شیعیان داشته اند. بنا به نوشته ابن جوزی جلال الدولمه یکی از نوادگان عضدالدوله، در سال ۴۳۱ ق با فرزندان و جمعی از یاران خود برای زیارت رهسپار نجف شده و از خندق شهر کوفه تا مشهد امیرالمؤمنین در نجف را که یک فرسنگ فاصله بود، پیاده و با پای برهنه پیمود. در زمان حکومت صفویه نیز اهتمام بسیاری بر زیارت با پای پیاده صورت گرفته است؛ شاه عباس صفوی و علمای بزرگ عصر ایشان همچون مرحوم شیخ بهایی برای رواج فرهنگ زیارت در بین مردم در سال ۱۰۰۹ ق از اصفهان عزم مشهد کرده و با پای پیاده به زیارت امام علی بن موسی الرضا رفت.
به مناسبت فرارسیدن ایام پیاده روی اربعین حسینی، در سلسله مطالبی، به مهمانی خاطرات بزرگان از راهپیمایی اربعین و زیارت حرم امام حسین (ع) میرویم.
این بخش از کتاب طریق العلما برگرفته شده است: آیت الله حاج شیخ محمد حسین سیبویه حائری متولد ۱۳۰۶ متوفی ۱۳۹۰ در بیت علم و زهد و تقوی در شهر مقدس کربلا دیده به جهان گشود.
پدرش آیت الله حاج شیخ محمد علی سیبویه از مراجع تقلید حوزه علمیه کربلا و از شخصیتهای برجسته شهر بود. ایشان پس از گذراندن دوره ابتدایی مقدمات دروس حوزوی را در کربلای معلی در محضر اساتیدی، چون حضرات آیات حاج آقا شیخ علی ساوجی، طبسی حائری، شیخ جعفر رشتی، شیخ محمد خطیب، آقا شیخ محمد رضا، اصفهانی، شیخ یوسف خراسانی و مرحوم والدشان میگذراند و سپس عازم شهر نجف اشرف میشود.
سطوح عالیه حوزه را در محضر بزرگانی همچون حضرات آیات حاج شیخ مجتبی لنکرانی (کفایه)، سید احمد اشکوری، شیخ صدرای بادکوبهای و حاج سید محمد باقر محلاتی فرا گرفته و در دروس خارج فقه و اصول آیات سید ابوالقاسم خویی، امام خمینی، سید حسن بجنوردی میرزا باقر زنجانی و حاج میرزا حسن یزدی شرکت میکند که ثمره آن نگارش تقریرات دروس خارج آن اساتید است که برخی از آنها به چاپ رسیده است. آیت الله سیبویه در ۱۵ سالگی تبلیغ را شروع میکند و با اجازه پدرش شبهای جمعه در چهار فرسخی کربلا به زبان عربی مبلغ دین میشود. بعد از مدتی نجفیها او را برای برگزاری مراسم تبلیغ در مسجد شیخ طوسی دعوت میکنند که با استقبال زیاد رو به رو میشود.
فرزند ایشان میگوید: «عراق مهد مقتل خوانی بود و حاج شیخ تلاش میکرد، هر سال در مراسم مقتل خوانی مرحوم عبدالرزاق مقرم در روز عاشورا حاضر شود. در سال ۱۳۵۰ با فوت مرحوم مقرم که مقتل خوان معروف کربلا بود علما و بزرگان شهر به دنبال فرد مناسبی بودند که بتواند این وظیفه را به خوبی انجام دهد. تنها کسی که میتواند چهار ساعت روی منبر بنشیند و با زبان عربی فصیح مقتل را بدون کم و کاست بخواند مرحوم سیبویه بود. آن زمان به درخواست، علما حاج شیخ جامه مقتل خوانی بر تن میکرد تا یکی از بهترین مقتل خوانهای عراق و بعدها ایران شود. مقتل مقرم که میان بزرگان دینی مشهور است نسخهای است که توسط سیبویه با زبان عربی فصیح خوانده میشود.»
آیت الله سیبویه در سال ۱۳۵۸ هجری قمری بهوسیله عمال حکومتی عراق دستگیر و از شهر نجف اشرف اخراج میشود و به همراه گروهی از علما عازم ایران شده و در شهر مقدس مشهد اقامت میگزیند. مدرسه امام حسین (ع) را در کوچه میرعلم خان محله چهارباغ تأسیس و شاگرد تربیت میکند.
عشق بی اندازه حاج شیخ به شهید کربلا، شوری بود که در سرش افتاده بود و به همین راحتی نمیرفت. سالی سه بار پیاده از نجف به کربلا میرفت. حاج شیخ به فرزندانش نصیحت کرده بود که پس از مرگ یک نوار ضبط شده از صدای مقتل خوانی را روی سینه اش در قبر بگذارند تا شفیع او در روز قیامت شود.
هنگامی که آیت الله سیبویه پس از چهار سال بیماری و دوری از مقتل خوانی دفن شد، فرزندان به وصیت پدر عمل کردند؛ شیخ روزی گفته بود گاهی در تنهایی برای خود روضه میخوانم؛ در این ۸۰ سال که منبر رفته و روضه خوانده ام روضه اسیری حضرت زینب بیشترمن را سوزانده است.»
ایشان دوازدهم آبان ماه سال ۱۳۹۴ شمسی در سن ۸۸ سالگی با دنیای فانی وداع گفت. پیکر آیت الله سیبویه با حضور باشکوه علما، مسئولین و عموم مردم مشهد مقدس از محل حسینیه نجفیهای به سمت حرم مطهر تشییع و پس از اقامه نماز در آرامستان خواجه ربیع مشهد به خاک سپرده شد.