سایه سنگین دلالی ادامه فعالیت را برای کشاورزان سخت کرده و آنها را در وادی سرگردانی قرار داده چنانکه گاهی می خواهند دوباره به کارخود ادامه دهند و گاهی هم دست از کار می کشند و برای همیشه کشاورزی را کنار گذاشته، خانه و کاشانه خود را رها کرده و عازم حاشیه شهرهای بزرگ می شوند.
شوکت و عظمت خود را از دست داده و از تولید کننده به مصرف کننده تبدیل شده و نه تنها باری از دوش جامعه بر نمی دارند بلکه خود باری بردوش جامعه شده و با سکونت در حاشیه شهرها و یا در مناطقی غیر از حاشیه شهر هزینه سنگینی به کشور وارد می کنند.
و اما تاسف بار تر از همه خالی شدن روستاها و خالی ماندن خانه هایی است که روزگاری محل زندگی همین مردمی بود که بخش بزرگی از تولیدات کشاورزی و دامی را تامین می کردند؛ و امروز باغهایشان رو به ویرانی نهاده و خانه و روستایشان غبار فراموشی گرفته است.
تقصیری ندارد می گوید از صبح تا شب سر زمین اجاره ای کار می کنم؛ محصول می کارم، روز و شب ندارم اما فصل برداشت که می رسد میوه و محصولی را که به قیمت ۶۰ هزار تومان در بازار به فروش می رود، به ۱۰ هزار تومان هم نمی خرند؛ محصولی که برای به بار نشستنش علاوه بر خرید سموم هزینه زیادی کرده ام اما امروز هیچ برابری بین هزینه ای که کردم با پولی که بابت خرید محصولم می دهند، وجود ندارد.
محمد باقری ادامه می دهد: سال قبل و قبل از آن زمینی که برای کشت کدو و کلم اجاره کرده بودم، فصل برداشت با قیمت پایین مواجه شدم و همانطور رها کردم و نصیب گاو و گوسفندهای مردم شد در واقع هزینه ای که کرده بودم از دست رفت.
دلال ها به قیمت دلخواه می خرند
قلی نژاد کشاورز دیگری است که سال هاست به کار کشاورزی می پردازد؛ او اظهار می دارد: واسطه ها با قیمت پایین و دلخواه خود، کالاهای تولیدی ما را می خرند و در واقع سود اصلی به جیب واسطه ها و دلالان می رود و ما فقط زحمت کشت و پرورش محصول را می کشیم.
وی اظهار می دارد: چاره ای جز فروش به واسطه ها نداریم برای دادن به کارخانجات باید مدتها به صف ایستاد و مدتها محصول را در جعبه ها نگهداری کرد که پس از مدتی خاصیت خود را از دست می دهد و مراجعه کننده هم از بس زیاد است ساعت ها و روزها کامیون و وانت های متعدد به انتظار تحویل محصول به کارخانه می مانند.
این کشاورز ادامه می دهد: به عنوان مثال گوجه فرنگی محصولی است که زیاد کاشته ام؛ الان که به بازار بروید قیمت های بالایی دارد اما هنگام برداشت محصول ما که می رسد قیمت ها تنزل می کند و اصلا ارزش این را ندارد که پول صرف خرید جعبه و کارگر بدهیم و بعد باقیمت پایین بفروشیم.
قلی نژاد افزود: محصولات دیگر نظیر انگور و سیب هم باید مدت ها به انتظار بمانند تا به کارخانه برسند و کشاورز به ناچار به واسطه هایی که در کنار جاده ها بساط پهن کرده اند، می فروشند تا حداقل درآمدی نصیبشان شود.
وی ادامه می دهد: واسطه ها با کمترین قیمت خریده و به شهرهای شمال و جنوب استان برده و به قیمت بالایی می فروشند و به عبارتی کاسب اصلی آنها می شوند و ما تنها حراج محصول خود را تماشا می کنیم.
کشاورز دیگری که صاحب چندین باغ میوه و زمین کشاورزی در روستاهای ارومیه است، اظهار می دارد: امروز دیگر واسطه ها به کنار جاده بسنده نکرده اند بلکه بساط خود را به داخل روستاها کشیده و آنجا پهن کرده اند و کشاورز نیز به خاطر نپرداختن هزینه کامیون و وانت بار، واسطه های داخل روستا را غنیمت می شمارد و برخلاف میل باطنی محصول خود را به آنها می فروشد.
مصطفی پورعلی ادامه داد: هنگام برداشت محصول هیچگاه نظارتی بر فروش محصول کشاورزان نمی شود و اصلا برای کسی مهم نیست اینها که شب و روز کار می کنند آیا درآمدی نصیبشان می شود یا نه؟.
نصیب کم آذربایجان غربی از صنایع تبدیلی با استاندارد بالا
کارشناس ارشد مهندسی کشاورزی ارومیه ای دراین خصوص می گوید: کمبود صنایع تبدیلی با استاندارد بالا و کارخانجات متنوع در اطراف روستاها، مهیا نبودن بازار برای محصولات و بی توجهی به آینده محصولات کشاورزی باعث شده کشاورزان درطول سال تنها متحمل هزینه شده و هنگام برداشت به حق واقعی خود نرسند.
امین اصغر نژاد ادامه داد: همچنان اقدام اساسی برای پذیرش به موقع محصول کشاورزان نشده برای اینکه زمینه فراهم نیست کارخانه و صنایع تبدیلی کمی در استان وجود دارد.
وی گفت: روزگاری سیب درختی دراین استان خریداری نداشت و حاصل زحمت کشاورزان بر زمین می ماند با به وجود آمدن چنین وضعیت بسیاری از کشاورزان باغات سیب خود را ویران کرده و درختان سیب را از ریشه بیرون آوردند.
وی افزود: آنها با ناراحتی و عصبانیت دست به این کار زدند چون سیب های درختی و محصولاتشان از بس مانده بود، دیگر تبدیل به زباله شده بود.
این کارشناس افزود: نباید چنین فضایی دوباره تکرار شود به جای روانه شدن واسطه ها به روستاها و زمین های کشاورزی کارخانجات و صنایع تبدیلی جای آنها را بگیرند و به کشاورز امید دهند تا چرخه اقتصاد این استان که کشاورزی است، متوقف نشود.
کارخانجات مکلف به خرید مستقیم محصول از کشاورز هستند
معاون توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی اظهارکرد: با کارخانجات جلسه گذاشته و صحبت کرده ایم که محصولات کشاورزان را مستقیم خریداری کنند و این کار از سال گذشته صورت می گیرد و باعث می شود تعادل قیمت حفظ شود درحالی که پیش از این؛ کارخانجات محصول را خریداری نمی کردند و می گفتند پیمانکار داریم.
محمد دمکری گفت: برداشت میوه های هسته دار بیشتر در یک ماه صورت می گیرد و همین امر باعث اشباع بازار شده و افراد سود جود اقدام به خرید ارزان محصولات کشاورزان می کنند.
وی اضافه کرد: برای محصولات عمده نظیر سیب درختی، گوجه فرنگی، هلو، شلیل و آلبالو امکاناتی فراهم آورده شده تا به خوبی به فروش برسند چنان که در این خصوص کارخانجات فراوری و تبدیل از مواد خام به مواد فراوری را دردستور کار قرار داده ایم.
معاون توسعه بازرگانی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان غربی ادامه داد: از ابتدای دولت سیزدهم تا به حال تعداد زیادی کارخانه پوره و کنسانتره به مرحله بهره برداری رسیده است و نزدیک به ۸۰ هزار تن تولید را هم افزایش داده ایم.
وی افزود: محصولات خریداری شده تبدیل به پوره و کنسانتره شده و سپس صادر می شوند و همچنین تعداد واحدهای بسته بندی و بسته بندی میوه ها نیز ۱۵ برابر افزایش یافته و قدرت نگهداری آنها بالا رفته تا کشورهای هدف استقبال بیشتری از محصولات تولیدی کشاورزان استان کنند.
دمکری افزود: الان درحال احداث هفت کارخانه بسته بندی عسل هستیم تا با احداث این کارخانه ها عسل تولیدی کشاورز و تولید کننده بسته بندی شده و به خارج از کشور صادر شود.
معاون توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی اظهارکرد: نه تنها کارخانجات استان اقدام به خرید مستقیم محصول گوجه فرنگی کشاورزان استان می کنند بلکه با توجه به اینکه خط تولید را بالا بردیم، از استانهای دیگر هم گوجه فرنگی خریداری می شود.
دمکری اظهارکرد: برداشت خوب، بسته بندی مناسب و سپس فراوری، سه مرحله ای است که مورد توجه ماست تا از خام فروشی محصول تولیدی کشاورز جلو گیری شده و ارزش افزوده به جیب کشاورز برود.
صادرات محور بودن برنامه ماست
وی افزود: برنامه ما این است تا صادرات محور باشیم و محصولات تولیدی را تبدیل به کنسانتره کرده و صادر کنیم.
دمکری اضافه کرد: همچنین بناست در نزدیکی باغات میوه و روستاها کارخانه احداث شود تا کشاورزان به راحتی محصولات خود را به فروش برسانند.
کشاورزان حوصله بردن محصول به کارخانه را ندارند
معاون توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی افزود: کشاورزان از روی بی حوصلگی محصولات تولیدی خود را به کارخانجات مورد نظر نبرده و به واسطه ها می فروشند.
وی افزود: این درحالی است که کارخانجات شبانه روز فعال بوده و آماده خرید محصولات تولیدی کشاورزان هستند.
تعامل با منطقه و راه اندازی بازارچه ها ضرورتی برای حفظ درآمد کشاورزان
عضو اسبق کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی اظهارکرد: اگرچه ما از معادن و ثروت های متعددی برخورداریم ولی محور توسعه ما با توجه به شرایط اقلیمی کشاورزی است اما نمی توانیم از این عرصه به خوبی استفاده کنیم.
عین الله شریف پور اظهارکرد: تعاونی های روستایی می توانند دراین زمینه موثر عمل کنند در حالی که این امر به خوبی صورت نمی گیرد.
وی ادامه داد: همچنین سردخانه های استان صرفا برای نگهداری سیب است و بخشی برای نگهداری سایر محصولات وجود ندارد تا نگهداری شده و در زمان لازم صادر شود.
شریف پور با تاکید بر به روز شدن صنایع تبدیلی استان در راستای خرید محصولات و ایجاد ارزش افزوده در حوزه کشاورزی یادآورشد: راه اندازی چند بازارچه در نقاط مختلف شهر درحد و اندازه های معین باعث می شود کشاورزان به جای فروختن محصول خود به واسطه ها به این بازارچه ها آورده و به قیمت مناسب بفروشند.
وی افزود: برخی کشورها هنگام برداشت محصول خود اجازه واردات همان محصول از کشورهای دیگر را نداده و تعرفه های وارداتی را افزایش می دهند که این اقدام در کشورمان نیز ضروری است و جهت حفظ دسترنج کشاورزان جلوی واردات در فصل برداشت محصول گرفته شود تا محصول تولیدی بتواند به فروش برسد.
شریف پور تقویت تشکل های کشاورزی و روستایی را هم ضروری دانست و افزود: این تشکل ها نقش مهمی در فروش محصولات کشاورزی می توانند ایفا کنند.
وی شناسایی تولیدات کشاورزی استان، زمان به عمل آمدن محصول و مرکز عرضه محصول را از جمله نکاتی برشمرد که می تواند محصولات تولیدی کشاورزان را از دست واسطه ها نجات داده و به موقع و در مرکز و مکان مناسب به قیمت مناسب به فروش برساند.
منبع: ایرنا
