محققان پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی موفق به ابداع سیستم نوین تشخیص مولکولی عوامل عفونی بر پایه فناوری نانو شدند که بدون نیاز به تجهیزات گران قیمت و پرسنل متخصص، امکان تشخیص عوامل عفونی را طی چند دقیقه فراهم می‌کند.

به گزارش ایسنا، سیستم ابداعی که با مدیریت دکتر فاطمه ملاعباسی و دکتر رامین صرامی فروشانی ساخته شده بر روی ده‌ها نمونه سالم و آلوده به ویروس‌هایی از قبیل سارس، پاپیلوما و هپاتیت با موفقیت تست شده و تحقیقات برای توسعه و ارتقای محصول همچنان ادامه دارد.

کنترل شیوع بیماری‌های عفونت زا از قبیل پاپیلوما، هپاتیت بی و هپاتیت سی مستلزم وجود سیستم‌هایی است که امکان بررسی و تشخیص سریع، ساده و در مقیاس گسترده این عوامل را داشته باشند. اگرچه RT-PCR از لحاظ حساسیت روش مناسبی است، اما زمان بر و هزینه بر بوده، نیاز به پرسنل متخصص دارد و تنها در یک بیمارستان مبتنی بر آزمایشگاه با دسترسی به تجهیزات ثابت بزرگ و مواد قابل انجام است.

برای رفع این مشکل، اخیرا سیستم‌های رنگ سنجی برپایه نانوذرات در توسعه کیت‌های رپید بسیار مورد توجه قرار گرفته اند که در این راستا تیم ما طراحی نوینی را بر پایه استفاده از نانوذرات نقره ابداع کرده است.

در این طراحی نانوذرات نقره با توالی DNA (DNA-AgNCs) که مکمل ژنوم ویروس‌ها است پایدار شده و در حضور ژنوم استخراج شده فرد بیمار رنگ و نور متفاوتی را در مقایسه با فرد سالم تولید می‌کند.

در این طرح، پروب‌های مختلفی بر اساس تفاوت در طول و تعداد نوکلئوتید‌ها برای ویروس‌های سارس، پاپیلوما، هپاتیت بی و هپاتیت سی طراحی شده و عملکرد آن‌ها در حضور ژنوم نمونه‌های بیمار و سالم مورد بررسی قرار گرفته که نتایج موفقیت آمیزی برای هر دو پارامتر مهم حساسیت و صحت از طریق دو روش نورسنجی و رنگ سنجی به دنبال داشته است.

این نتایج مربوط به بیش از ۲۰۰ نمونه بیمار و سالم از ویروس سارس، ۵۰ نمونه پاپیلوما نوع ۱۶، سی نمونه هپاتیت بی و سی بوده و همچنان در حال تحقیق و توسعه می‌باشد.

عدم نیاز به تجهیزات گران قیمت و کاهش هزینه مصرفی تا یک دهم کیت‌های تجاری موجود در بازار، سرعت پاسخدهی بالا (پنج تا ۱۰ دقیقه بعد از نمونه برداری از بیمار)، عدم نیاز به پرسنل متخصص و امکان تامین مواد اولیه اصلی از داخل کشور - بر خلاف کیت‌های آنتی بادی یا PCR رایج - از مزیت‌های شاخص کیت تولیدی است که با اجرای این طرح که بخشی از نتایج آن طی مقاله‌ای در یک نشریه با ضریب تاثیر ۷.۴ (Q ۱) منتشر و به ثبت یک پتنت نیز منجر شده، نیاز ضروری مراکز آزمایشگاهی و تشخیصی درمانی کشور به سامانه‌ای بومی برای تشخیص سریع، ارزان و آسان ویروس‌ها و عوامل عفونی مختلف تامین شده است.