این کتاب چهارمین دفتر از گویشهای استان اصفهان است که در مجموعۀ گنجینۀ گویشهای ایرانی و به همّت گروه زبانها و گویشهای ایرانی فرهنگستان در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است.
این کتاب در بردارندۀ دادههای گردآوری شدۀ گویشهای وندادهای، ازانی، ویوئی، وزوانی، میمهای، جوشقانی، کاموئی، پنداسی و ورکانی است.
ارزش این کتاب به این نکته باز میگردد که به غیر از گویشهای جوشقانی و میمهای دیگر گویشهای مندرج در کتاب برای نخستین بار مورد پژوهش قرار گرفتهاند. پژوهشهای پیشین در مورد دو گویش جوشقانی و میمهای را پژوهندگانی همچون آن لمبتون (۱۹۳۸)، کارل کراهنه (۱۹۸۲) احسان یارشاطر (۱۹۸۵)، دونالد استیلو (۲۰۰۷) محمدرضا مجیدی (۱۳۵۴)، محمدتقی معینیان (۱۳۸۶)، و رحمتاله زرگری (۱۳۷۴) انجام داده بودند. بخش دیگری از این تحقیقات را نیز مؤلفان کتاب در بازۀ دهههای ۸۰ و ۹۰ خورشیدی انجام دادهاند.
در فصل اول دستور زبان مرتبط با گویشهای این ۹ آبادی در کوهپایههای باختری رشتهکوه کرکس از حیث ساختاری همچون اصوات، شمار، شناختگی، جنس، ضمیر، حرف اضافه، بن فعل، پیشوندهای قاموسی و… بررسی شده است که به طور کلی شامل ۱۵ بخش میشود.
مؤلفان بخشی را با عنوان «گویشوران این دفتر است» شامل مشخصات افراد مورد پژوهش در گویشهای نُهگانۀ این دفتر از حیث نام، سن، سواد و شغل به کتاب افزودهاند که این موضوع دید بهتری به مخاطب دربارۀ جامعۀ پژوهشی هرکدام از گویشهای این دفتر خواهد داد.
فرهنگ موضوعی و دستهبندیهای گستردهای از نام نهادن ابزار تا بیان خصلتهای انسانی در گویشهای نهگانه اصلیترین بخش کتاب را تشکیل داده است.
کتاب چهارم گویشهای استان اصفهان، تألیف حبیب برجبان و شهلا فتحی بروجنی در ۳۶۵ صفحه در نشر آثار فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر شده است.
امید است در آینده ای نه چندان دور شاهد چاپ وانتشار کتاب لهجه زیبای طرقی که تفاوت زیادی با لهجه جوشقانی وکامویی ندارد،باشیم.