حجت‌السلام و المسلمین علیرضا پناهیان، استاد حوزه و دانشگاه در دانشکده کاربردی دانشگاه هنر درباره موانع پیش‌روی آزادی و اسارت‌های مدرن گفت: در جامعه ما راه برای نیفتادن در اسارت‌های مدرن خیلی کم است. مثلاً یکی از ابزار اسارت‌های مدرن بروکراسی است. ما چگونه می‌توانیم یک کارخانه، یک شرکت و یک مجموعه را به اسارت بکشیم و بردگی نوین را در آنجا حاکم کنیم؟ چرا آدم‌ها علیه ابزار بردگی نوین قیام نمی‌کنند؟ چون انسان‌ها از راه‌های رسیدن به آزادی در عصر جدید خبر ندارند. در واقع، افراد طرح دین را برای اداره حیات بشر بدون به بردگی کشاندن انسان‌ها باور نمی‌کنند. آنها بلافاصله بعد از رسول خدا مقابل طرح‌های پیغمبر ایستادند و گفتند اجرای آنها شدنی نیست.

حجت‌السلام پناهیان ادامه داد: مثلاً طرح پیامبر اکرم (ص) برای آزادی انسان‌ها مساوی تقسیم کردن بیت‌المال بود. آنها بلافاصله بعد از رسول خدا این طرح را لغو کردند و گفتند ما باید بتوانیم از طریق پول و اقتصاد مردم را کنترل کنیم. اگرچه اسمش را نظم بخشیدن به جامعه گذاشتند، ولی حقیقتش به اسارت کشیدن بود. الان به اسارت کشیدن به شکل‌های نوین در جامعه وجود دارد. یا وقتی امیرالمومنین (ع) موضوع تقسیم بیت‌المال به مساوی را انجام داد، اطرافیان حضرت می‌گفتند شما نمی‌توانید جامعه را اداره کنید. بعد حضرت علی (ع) هم گفتند دیدید به شما گفتیم نمی‌توان جامعه را اینگونه اداره کرد. 

این استاد دانشگاه با بیان اینکه وقتی انبیاء راه تحقق آزادی انسان را نشان می‌دادند، افراد باور نمی‌کردند، گفت: بعد انسان‌ها به ابزار اسارت‌ها پناه بردند. پس دعوای افراد بر سر آزادی و بردگی است. 

وی ابزار‌های بردگی نوین را تشریح کرد و گفت: نظم اداری، تشویق و تنبیه در نظام تعلیم و تربیت، کنترل‌گری‌های زیادی، سرگرم کردن و ترساندن آزادی انسان را از بین می‌برد. ما آنقدر از آزادی دوریم، که نمی‌توانیم معنای آن را تصور کنیم. ولی ایمان در بدترین شرایط مفاهیم توکل و رضایت به خدا را مطرح می‌کند و می‌گوید با این مفاهیم خودت را از ترس‌ها آزاد کن. اما همه نمی‌توانند با ایمان، معرفت و توکل خودشان را آزاد کنند. اینجا باید یک نظام دینی حاکم شود، تا عملیات آزادسازی را به خوبی انجام دهد. این نظام دینی به‌گونه‌ای عمل می‌کند، که منجر به آزادسازی بردگی می‌شود.

حجت‌السلام پناهیان با ابراز گلایه‌مندی از اینکه ما مفهوم ولایت را به معنای سرپرستی مطلق جامعه معنا می‌کنیم، ولی توضیح نمی‌دهیم کسی که ولایت دارد چگونه جامعه را اداره می‌کند، توضیح داد: اینجاست که ضد ولایت فقیه در جامعه شکل می‌گیرد. فلان شخص استاد دانشگاه است، ولی یک صفحه درباره چگونگی اداره جامعه توسط ولی فقیه مطالعه نکرده است. او می‌گوید ولایت به معنای سرپرستی مطلق جامعه است، این مفهوم با مردم‌سالاری و دموکراسی جور در نمی‌آید.

خبرنگار: نفیسه خلیلی