براساس سیاست و برنامه‌های کشور با هدف خوداتکایی در تولید روغن سالم و کاهش وابستگی به واردات روغن، کاشت دانه روغنی کلزا به عنوان محصول راهبردی (استراتژیک) در دستور کار دولت قرار دارد.
جمعی از کارشناسان معتقدند از بین دانه‌های روغنی؛ کلزا به دلیل خاصیت سازگاری با محیط، نیاز آبی کم، ارزش تناوبی بالا، کنترل علف‌های هرز، استفاده بهینه از رطوبت و بارندگی، مقاوم به سرما، برداشت زود هنگام و در نتیجه آماده شدن زمین برای کشت دوم و داشتن ۴۰ درصد روغن بسیار با کیفیت و ۵۷ درصد کُنجاله برای تعلیف دام یکی از دانه‌های روغنی با کیفیت و ایده‌آل در کشور است که توجه به توسعه کشت آن می‌تواند تحول بزرگی در بخش کشاورزی ایجاد کند.
با وجود تمام مزایای کشت این محصول با ارزش (کلزا) اما عده‌ای کلزاکاران چهارمحال و بختیاری مدعی هستند در این باره با مشکلاتی روبرو هستند و براساس گفته آنان جایی ثابتی برای تحویل محصول در استان وجود نداشت و ممکن است محصول‌شان زیر آفتاب از بین رفتن برود.
برخی از کلزاکاران چهارمحال و بختیاری مدعی هستند که برای جلوگیری از ضرر کشاورزان و کاهش کیفیت محصول انتظار است مسوولان هرچه سریع‌تر در این خصوص اقدام کنند.
کاهش تمایل کلزاکاران به کشت؛ به دلیل مشکلات
یکی از کلزاکاران شهرستان کیار چهارمحال و بختیاری که در سطح پنج هکتار اقدام به کشت محصول کلزا کرده است به خبرنگار ایرنا گفت: کلزاکاران در بخش تامین نهاده‌ها، نبود کمباین با هد مناسب و سایر موارد دیگر با مشکلاتی در هنگام کاشت و برداشت دست و پنجه نرم می‌کنند و تنها به دلیل احساس مسئولیت نسبت به تامین نیاز کشور اقدام به کشت این دانه روغنی می‌کنند.
بهنام نظری اضافه کرد: برای برداشت کلزا باید هد مخصوص برای کمباین‌ها تهیه شود که نبود هدکار مخصوص کلزا باعث شده محصول با کمباین معمولی برداشت شود.
وی اظهار داشت: نبود هد مخصوص برداشت کلزا موجب شده تا مقداری کُلِش با محصول برداشت و همین امر موجب افت محصول در زمان تحویل می‌شود.
به بیان نظری یکی دیگر از مسائل مطرح شده رطوبت محصول است که مجبور به خشک کردن محصول هستیم.
این کلزاکار معتقد است: کاشت دانه‌های روغنی کلزا ، کشتی خوب و مفید با تناوب و موجب تقویت زمین می‌شود اما در زمان فروش محصول به دلیل تعیین برخی شاخص‌های سخت کشاورزان رغبتی به ادامه و تکرار کشت این محصول ندارند.
نظری ادامه داد: در زمان حاضر کارگزار تحویل کلزا در استان اداره کل غله تعیین شده اما کمتر زیر بار خرید محصول می‌رود.
کلزاهایی که در زیرآفتاب رها خواهد شد
یکی دیگر از کلزاکاران شهرستان کیار که ۳.۵ هکتار از زمین‌های کشاورزی خود را به زیرکشت محصول کلزا برده است گفت: محصول کلزا برداشت و بوجاری و آماده تحویل است اما به دلیل برخی مشکلات و نبود هماهنگی مناسب برای تحویل در زمان حاضر، این محصول در زیر آفتاب نگه‌داری می‌شود که ممکن است روغن آن درآمده و وزن کم شود.
پرویز خیری با بیان اینکه شرایط نامناسب نگه‌داری باعث می شود روغن محصول درآمده و وزن کم شود افزود: کلزا از جمله محصولاتی است که به دلیل چرب بودن خیلی زود شته و پشه می‌زند و شرایط نامناسب امسال برای تحویل محصول موجب شده تا این محصول در معرض آسیب بیشتری قرار گیرد.
او اظهار داشت: تحویل نگرفتن محصول کلزا موجب می‌شود به کلزاکاران خسارت زیادی وارد شود که انتظار می‌رود مسوولان در این خصوص اقدام کنند.
خیری ادامه داد: با توجه به مشکلات ایجاد شده و نبود حمایت لازم هیچ جذابیتی برای کاشت کلزا در سال آینده برای کشاورزان وجود ندارد.
کلزا محصولی اقتصادی اما با سود کم
یکی دیگر از کلزاکاران چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه پرتی محصول کلزا خیلی زیاد است گفت: با توجه به هزینه‌ها و مراقبت ویژه‌ای که محصول کلزا نیاز دارد از جمله ۲ تا سه بار سمپاشی و سایر موارد دیگر در زمان برداشت، به دلیل سخت‌گیری‌های زیاد سود چندانی عاید کلزاکاران نمی‌شود.
ابوالفتح اسدی با بیان اینکه از سطح ۳.۵ هکتار ۳۰ تن کلزا برداشت کرده است افزود: در ابتدای فصل وعده‌های زیادی به کشاورزان داده شد تا نسبت به کشت کلزا اقدام کنند اما امروز خبری از تحقق آن وعده‌ها نیست.
اسدی با بیان اینکه کاشت محصول کلزا قراردادی است اضافه کرد: بیش از یک میلیارد ریال برای کشت این محصول هزینه شده است اما به دلیل نبود برنامه حمایتی برای دریافت محصول تاکنون هیچ چیزی عاید من نشده است.
یکی از کشاورزان منطقه فرادنبه نیز گفت: محصولی که در زمان کاشت وعده خرید محصول به کشاورز داده شده امروز به دلیل کمرنگ بودن برنامه حمایتی باید تحویل دامداری‌ها داده شود.
علی خلیلی اظهار داشت: یک سال زحمت کشیدم هزینه زیادی برای کاشت محصول انجام شد اما باید در این زمینه از کشاورز حمایت جدی شود.
امسال چه میزان از زمین‌های کشاورزی چهارمحال و بختیاری به زیرکشت کلزا رفت؟
مدیر زراعت سازمان جهادکشاورزی استان گفت: در سال زراعی جاری ۲۵۵ هکتار از سطح زمین‌های کشاورزی چهارمحال و بختیاری به زیر کشت دانه روغنی کلزا رفته است.
روح الله سعیدی به خبرنگار ایرنا گفت: براساس تصمیم‌گیری‌ها در سال زراعی جاری برای کشت دانه روغنی کلزا از ۲ رقم خارجی هیبرید هیدرومیل و نپتون و رقم ایرانی نیما در استان استفاده شده است.
او عملکرد بالاتر، مقاومت در برابر سرمای بالا و مقاوم به ریزش را از جمله دلایل استفاده از این ارقام کلزا در چهارمحال و بختیاری عنوان کرد.
سعیدی در سال زراعی جاری به دلیل ویژگی‌های مطلوب زراعی ارقام کشت شده متوسط عملکرد برداشت دانه روغنی کلزا در چهارمحال و بختیاری را سه تن در هکتار اعلام کرد و گفت : پیش‌بینی می‌شود امسال حدود ۷۰۰ تن محصول کلزا از مزرعه‌های استان برداشت شود که این میزان سطح زیر کشت و محصول تولیدی سه برابر سال گذشته است.
وی با اشاره به اینکه برداشت کلزا در چهارمحال و بختیاری از اواسط تیرماه آغاز شد و تا پنجم مرداد ادامه دارد یادآور شد: سال گذشته سطح قابل برداشت مزارع کلزا در چهارمحال و بختیاری ۸۰ هکتار و همچنین ۱۷۵ تن دانه کلزا تحویل شد.
سعیدی در خصوص برخی مشکلات مطرح شده از سوی کلزاکاران چهارمحال و بختیاری گفت: وزارت جهاد کشاورزی شرکتی برای خرید محصول معرفی کرد اما به دلیل برخورد با یک سری از مشکلات این امکان برای آن فراهم نشد.
به گفته مدیر زراعت سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری براین اساس با هماهنگی انجام شده با وزارت جهادکشاورزی روز پنج‌شنبه ۲۸ تیرماه شرکت جدید معرفی شده است.
وی یادآور شد: در۲ نقطه چهارمحال و بختیاری امسال در حال جمع‌آوری کلزای تولیدی استان هستند.
سعیدی تاکید کرد: با این اقدام مشکل کلزاکاران چهارمحال و بختیاری در خصوص تحویل محصول کلزا با مراجعه به مراکز تعیین شده بر طرف می‌شود.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری ادامه داد: دانه کلزا با رطوبت ۱۰ درصد و ناخالصی ۲ درصد به ازای هر کیلو ۳۵۰ هزار ریال تعیین شده است و هرقدر ناخالصی و رطوبت محصول افزایش یابد قیمت آن کاهش می‌یابد.
وی یادآور شد: بیشترین رطوبت مجاز دانه کلزا ۲۰ درصد اعلام شده است در این صورت اگر دانه کلزایی ۲۱ درصد رطوبت داشته باشد از سوی مراکز خرید تحویل گرفته نمی‌شود.
سعیدی در خصوص نبود کمباین‌های مخصوص برداشت کلزا گفت: کمباین‌هایی که ریزش داشته به دلیل برخی از ارقام از جمله اوکاپی است که ریزش زیادی دارد و حتی با استفاده از هد مخصوص کلزا نیز این ریزش برای این رقم وجود دارد.
به گفته سعیدی، اما ارقام هیدرومیل، نیما، نپتون چون غلاف محکم و نسبت به ریزش محکم است بنابراین برداشت این ارقام حتی با کمباین‌های معمولی (ویژه برداشت گندم) ریزش ندارد.
او یادآور شد: با این وجود در همه مناطق استان هد مخصوص برداشت کلزا وجود دارد و کلزاکاران می‌توانند برای تهیه آن به مراکز جهاد کشاورزی مراجعه کنند.
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی چهارمحال و بختیاری نیز در خصوص گلایه برخی از کلزاکاران نسبت به خرید نکردن محصول تولیدی آنان برخلاف گذشته گفت: براساس برنامه‌ریزی انجام شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی امسال شرکت غله و خدمات بازرگانی در بخش خرید کلزا هیچ مسئولیتی برعهده نگرفته است.
یزدان یگانگی اظهار داشت: براین اساس یک شرکتی از سوی بخش خصوصی معرفی شده که این شرکت با انتخاب مباشر در استان‌ها خرید را انجام می‌دهد و محصول را در اختیار کارخانه‌های روغن کشی قرار می‌دهد.
منبع: ایرنا
