مسکن یکی از اساسی‌ترین نیازهای هر جامعه‌ای است که تأمین آن نقش بسیار مهمی در ارتقاء کیفیت زندگی افراد دارد. در کشور ما نیز، همواره تلاش‌های زیادی در دولت سیزدهم برای رفع معضل کمبود مسکن و فراهم کردن شرایط مناسب برای خانه‌دار شدن اقشار مختلف جامعه صورت گرفته است. با این حال، همچنان بسیاری از مردم به دلیل افزایش قیمت‌ها و هزینه‌های بالای ساخت و ساز، از داشتن مسکن مناسب محروم هستند. در این راستا، برنامه‌ها و طرح‌های مختلفی توسط دولت‌های مختلف تدوین و اجرا شده‌اند که یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین آن‌ها، طرح نهضت ملی مسکن است.  

سجاد اعیانی، کارشناس سیاست‌گذاری می‌گوید: طرح نهضت ملی مسکن با هدف تأمین مسکن مناسب برای اقشار کم‌درآمد و متوسط جامعه آغاز شد و توانست در برخی مناطق کشور نتایج خوبی به همراه داشته باشد. با این حال، هنوز بسیاری از اهداف این طرح محقق نشده و نیاز به پیگیری و تداوم دارد. یکی از مسائل مهمی که باید در ادامه این طرح مورد توجه قرار گیرد، تبدیل مسکن از یک کالای سرمایه‌ای به کالای مصرفی است. هنگامی که مسکن به عنوان کالای سرمایه‌ای مورد توجه قرار می‌گیرد، قیمت‌ها به‌طور بی‌رویه افزایش یافته و دسترسی به آن برای بسیاری از مردم دشوار می‌شود. اما اگر عرضه مسکن زیاد شود و مسکن به عنوان کالای مصرفی تلقی شود، می‌تواند به راحتی در دسترس همه اقشار جامعه قرار گیرد و به عنوان یک نیاز اساسی و ضروری تأمین شود.

این کارشناس سیاست‌گذاری خاطرنشان می‌کند: دولت جدید باید به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشد و با ادامه طرح‌های خوب قبلی، به ویژه طرح نهضت ملی مسکن، زمینه‌های لازم برای تأمین مسکن مناسب را فراهم کند. در برنامه هفتم کشور نیز بر این موضوع تأکید شده و دولت موظف شده است با اعطای زمین رایگان و مشارکت مردم، مشکل مسکن را حل کند. زمین به عنوان یکی از بخش‌های پرهزینه ساخت مسکن، نقش مهمی در تعیین قیمت نهایی مسکن دارد و با ارائه زمین‌های رایگان می‌توان هزینه‌های ساخت را به‌طور قابل توجهی کاهش داد.

وی ادامه می‌دهد: حل مشکل مسکن نیازمند یک برنامه جامع و هماهنگ است که در آن همه اجزای مربوط به ساخت و ساز، از زمین تا تسهیلات مالی، در نظر گرفته شود. دولت می‌تواند با اجرای طرح‌های حمایتی و تشویقی، مشارکت مردم را جلب کرده و زمینه‌های لازم برای ساخت و ساز مسکن مناسب را فراهم کند. تداوم و تکمیل طرح نهضت ملی مسکن با بهره‌گیری از تجربیات گذشته و به‌کارگیری رویکردهای نوین، می‌تواند گامی مؤثر در جهت رفع معضل بزرگ مسکن در کشور باشد و آینده‌ای روشن‌تر را برای جامعه به ارمغان آورد.

در همین رابطه و پیرامون اهمیت حل مشکل مسکن در کشور و نقش دولت در انجام راهکارهای موثر هادی قوامی عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد و نماینده دوره های هشتم و نهم و دهم و دوازدهم مجلس شورای اسلامی به گفتگو پرداختیم.

هادی قوامی با اشاره به طرح نهضت ملی مسکن، ؛ خاطرنشان می‌کند: طرح نهضت ملی مسکن که در دولت‌های پیشین آغاز شده بود، نباید نیمه‌تمام بماند. دولت جدید باید این طرح‌های موفق و مفید را با جدیت ادامه دهد تا جامعه از ثمرات آن بهره‌مند شود. مسکن نباید به عنوان کالایی سرمایه‌ای دیده شود، بلکه باید کالایی مصرفی باشد که همه اقشار جامعه بتوانند به آن دسترسی داشته باشند. این رویکرد کمک می‌کند تا مسکن به یک نیاز اساسی و در دسترس همگان تبدیل شود و از سوداگری و سفته‌بازی و افزایش بی‌رویه قیمت‌ها جلوگیری شود.

نماینده مجلس دوازدهم شورای اسلامی اظهار داشت: در برنامه هفتم کشور، بر حل مشکل مسکن از طریق اعطای زمین رایگان به مردم تأکید شده است. این برنامه دولت را متعهد می‌کند که با مشارکت مردم و ارائه زمین‌های رایگان، به رفع معضل مسکن کمک کند. زمین یکی از بخش‌های مهم و پرهزینه ساخت مسکن است و با ارائه زمین‌های رایگان، بار مالی بزرگی از دوش مردم برداشته می‌شود. این اقدام می‌تواند به طور چشمگیری از هزینه‌های ساخت مسکن بکاهد و امکان خانه‌دار شدن را برای بخش بیشتری از جامعه فراهم کند.

قوامی گفت: حل مشکل مسکن یکی از اولویت‌های اساسی دولت‌ است و با اجرای طرح‌هایی مانند اعطای زمین رایگان، دولت می‌تواند گامی مؤثر در این راستا بردارد. با رفع موانع مالی و تشویق مردم به ساخت و ساز، می‌توان به تدریج مشکل کمبود مسکن را کاهش داد و شرایط بهتری برای زندگی مردم فراهم کرد. تداوم و تکمیل طرح نهضت ملی مسکن با رویکردی جدید و حمایت از اقشار کم‌درآمد، می‌تواند راهگشای معضل بزرگ مسکن در کشور باشد و آینده‌ای روشن‌تر را برای جامعه به ارمغان آورد.

خبرنگار: محبوبه کباری