رئیس جمهور آمریکا روز جمعه از طرح جدیدی برای آتش بس در غزه و تبادل اسرا خبر داد. طبق گفتههای او، طرح جدید سه مرحله دارد و از خروج اشغالگران تا آزادی اسرای صهیونیست را در بر میگیرد. این پیشنهاد در جامعه بین المللی مورد استقبال قرار گرفته است. سازمان ملل، انگلیس، فرانسه، عربستان و امارات همگی از پیشنهاد بایدن حمایت کردهاند، در حالی که قطر و مصر به آمریکا پیوسته و از طرفها خواستند تا توافق آتشبس پیشنهادی را «نهایی» کنند.
حماس نیز به نوبه خود گفت که این طرح را «مثبت» میبیند و آماده است تا با هر پیشنهادی که بر اساس «آتشبس دائمی» باشد برخورد مثبت و سازنده داشته باشد.
با این حال، رژیم صهیونیستی از روز جمعه تا کنون، در صدور یک بیانیه مشترک و اعلام موضعی واضح ناتوان بوده است. در همین راستا، به نظر میرسد کابینه جنگ نتانیاهو بر سر پیشنهاد آتشبس بایدن اختلاف نظر شدید دارد.
دفتر نخست وزیر رژیم صهیونیست به فاصله چند ساعت پس از سخنرانی بایدن اعلام کرد که «جنگ فقط زمانی به پایان خواهد رسید که همه اهداف آن محقق شود، از جمله بازگرداندن کل اسرای (اسرائیلی) و نابودی حماس». این در حالی است که یائیر لاپید، رهبر مخالفان در اسرائیل از نتانیاهو خواسته است تا طرح سه مرحلهای برای آتشبس را بپذیرد. گفته شده او به بایدن هشدار داده است عدم پذیرش این طرح به منزله «حکم اعدام» برای اسرائیلیها است.
در همین حال، روز شنبه «بزالل اسموتریچ» و «ایتمار بن گویر» که هر دو از وزرای راست افراطی در کابینه رژیم صهیونیستی هستند، اعلام کردند که اسرائیل در جنگ به اهداف خود نرسیده و نتانیاهو را تهدید کردند که در صورت پذیرش طرح جدید آتشبس ائتلاف را ترک کرده و کابینه را سرنگون خواهند کرد.
این تزلزل و عدم قطعیت حتی در اظهارات دستیار نتانیاهو نیز دیده میشود. اوفیر فالک، مشاور ارشد سیاست خارجی نتانیاهو به تازگی تایید کرده که رژیم چارچوب ارائه شده از سوی بایدن برای پایان دادن به جنگ در غزه را پذیرفته است؛ هرچند به گفته او این چارچوب «ناقص» است و «به کار بیشتری نیاز دارد». اوفیر فالک در این خصوص گفت که پیشنهاد بایدن «طرحی بود که ما با آن موافقت کردیم. این توافق خوبی نیست، ولی ما شدیدا میخواهیم اسرا آزاد شوند، همه آنها». وی در ادامه اظهارات ضد و نقیض خود، با بیان اینکه «جزئیات زیادی باید بررسی شود» افزود که شرایط اسرائیل از جمله «آزادی اسرا و نابودی حماس» تغییر نکرده است.
بر اساس طرح بایدن، جنگ غزه طی سه مرحله پایان مییابد. مرحله اول آن به مدت شش هفته ادامه خواهد داشت. این مرحله شامل آتشبس کامل و خروج نیروهای اسرائیلی از تمام مناطق پرجمعیت غزه و آزادی تعدادی از اسرای صهیونیست از جمله زنان، سالمندان و مجروحان در ازای آزادی صدها اسیر فلسطینی خواهد بود. افزون بر این گفته شده که کمکهای بشردوستانه در مرحله اول افزایش مییابد و روزانه ۶۰۰ کامیون اجازه ورود به غزه را خواهند داشت. مرحله دوم شامل آزادی تمامی اسرای صهیونیست زنده و خروج نیروهای اسرائیلی از غزه خواهد بود. در مرحله سوم نیز غزه بازسازی خواهد شد.
شایان ذکر است که برخی منتقدان میگویند رئیس جمهور آمریکا با ارائه این طرح فقط به دنبال جمعآوری رای برای انتخابات سال آینده و تمدید دوره ریاست جمهوری خود است.
خانواده اسرای صهیونیست در هفتههای اخیر (به ویژه این هفته) فشارها را بر نتانیاهو افزایش داده و از او خواستهاند که طرح آتشبس را بپذیرد تا اسرا بتوانند به خانه بازگردند. معترضان صهیونیست روز شنبه به خیابانهای چندین شهر در سراسر سرزمینهای اشغالی آمدند و خواستار استعفای نتانیاهو و برگزاری انتخابات زودهنگام شدند. در این تظاهرات که در تلآویو، قیصریه، حیفا، هرتزلیا و کفار سابا برگزار شد، بنرهای عظیمی وجود داشت که نشان میداد افراد خواستار پذیرش طرح جدید هستند.
به نظر میرسد با وجود اختلافات بسیار در کابینه، نادیده گرفتن تجمعات کار دشواری باشد.
خبرنگار: زهرا نجفی