برنامه‌های وزارت نیرو در دولت سیزدهم برای کاهش ناترازی برق، به عنوان چالش اصلی سال‌های اخیر این صنعت، در دو سطح افزایش بهره وری در طرف تقاضا و تولید و همینطور افزایش ظرفیت و توان تولید برق متمرکز بوده است تا به این ترتیب ناترازی بیش از ۱۰ هزار مگاواتی برق در دوره اوج مصرف تابستان به تدریج کاهش پیدا کند.

برای تحقق اهداف در افزایش ظرفیت‌های تولید، توسعه سرمایه گذاری‌ها در دستور کار بوده و بر اساس توافقات حاصل شده با صندوق توسعه ملی ۱۲.۵ میلیارد دلار با هدف رفع ناترازی به صنعت نیروگاهی کشور طی سال‌های آتی تزریق خواهد شد. ۷.۵ میلیارد دلار از این هدف گذاری برای ایجاد ظرفیت تولید برق در بخش حرارتی اختصاص یافته و ۵ میلیارد دلار دیگر برای ایجاد ۳۰ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر پیش بینی شده که طی ۵ سال در صنعت برق سرمایه گذاری خواهد شد و پیش بینی می‌شود با اجرایی شدن این برنامه‌ها ناترازی صنعت برق به حداقل برسد.

باید توجه داشت سوخت‌های فسیلی از جمله گاز، به عنوان سرمایه‌های ملی کشور برای تولید برق در نیروگاه‌ها سوزانده می‌شوند و این در حالی است که حتی با نادیده گرفتن نگرانی‌های زیست محیطی سوخت‌های فسیلی، در اوقاتی از سال برای تامین این سوخت در نیروگاه‌ها مشکلاتی وجود دارد که تامین پایدار انرژی را با چالش‌هایی روبرو می‌کند؛ این در حالی است که ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر یکی از راهکار‌هایی است که می‌تواند وابستگی صنعت برق را نسبت به سوخت‌های فسیلی به ویژه گاز کاهش دهد و توسعه این نیروگاه‌ها پاسخگوی رفع این چالش‌ها باشد و مسیری روشن‌تر را برای انرژی کشور ترسیم می‌کند.

از نظر صرفه اقتصادی هم نیروگاه‌های تجدیدپذیر، توجیه پذیر هستند و در حالی که در سال‌های گذشته تولید هر کیلووات ساعت برق ۴ هزار دلار هزینه داشت، اکنون این میزان به ۵۰۰ دلار رسیده است. قیمت تجهیزات ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر کاهش داشته و طبعا هزینه سرمایه گذاری در این حوزه نیز روندی نزولی داشته است. در یک نمای کلی از توسعه جهانی انرژی‌های پاک، سهم تولید برق نیروگاه‌های تجدیدپذیر در دنیا از سال ۲۰۰۲ تا سال ۲۰۲۲ روندی افزایشی طی کرده و سهم تجدیدپذیر‌ها در ظرفیت نیروگاه‌های ساخت جدید از ۱۵ درصد در سال ۲۰۰۲ به ۸۳ درصد در سال ۲۰۲۲ رسیده است.

در کشور ما نیز در حال حاضر ۱۱۸۶ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در حال بهره‌برداری وجود دارد که این ظرفیت در دولت سیزدهم ۳۵ درصد افزایش داشته است. به گفته معاون وزیر نیرو در حالی‌که برای ساخت ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر تا پایان کار دولت سیزدهم هدفگذاری شده، تاکنون بیش از ۱۲ هزار مگاوات در حال ساخت است.

محمود کمانی معاون وزیر نیرو در تشریح مزایای ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر گفت: سهولت نصب و راه اندازی و نگهداری آسان، از مزایای ساخت نیروگاه‌های خورشیدی است و همین ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر را اقتصادی کرده است. تولید برق تجدیدپذیر با نصف قیمت برق نیروگاه‌های حرارتی حاصل می‌شود. اگر سوخت مصرفی نیروگاه‌های حرارتی در قیمت برق در نظر گرفته شود، هزینه هر کیلووات ساعت برق حرارتی ۱۲ سنت دلار تمام می‌شود در حالی‌که هر کیلووات ساعت برق خورشیدی زیر ۲ سنت تمام می‌شود؛ این امر به این معناست که سرمایه‌های ملی در حال سوزانده شدن هستند.

رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر با اشاره به بسته‌های سرمایه‌گذاری برای توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر و میزان تقاضا برای احداث این نیروگاه‌ها گفت: برای برنامه ساخت ۴ هزار مگاواتی نیروگاه‌های تجدیدپذیر ۵ مرحله مناقصه برگزار شد که در آخرین مرحله برگزاری به علت استقبال بسیار، بیش از ۱ مگاوات تقاضای بیشتری از آنچه منقاصه برگزار شد داشتیم؛ همچنین در بسته ساخت ۴۵۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در ۹۰ ساختگاه، مقدمات کار انجام شده و اواخر بهار، مراحل ساخت آنها آغاز می‌شود.

 وزیر نیرو پیش از این در خصوص تابلو برق سبز به عنوان یکی دیگر از ابزار‌های افزایش تقاضا برای ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر گفته بود: دولت سیزدهم با ایجاد تابلوی سبز در بازار بورس به دنبال ایجاد جذابیت برای سرمایه‌گذاران در این بخش بوده و تابلوی سبز با هدف ایجاد فضای عرضه و تقاضای مستقیم و مردمی‌سازی اقتصاد تجدیدپذیر از اول خرداد سال گذشته آغاز به فعالیت کرده است. مهم‌ترین کاری که باید در حوزه نیروگاه‌های تجدیدپذیر انجام می‌دادیم، ایجاد تقاضا برای ساخت نیروگاه بود که با تعیین نرخ و ایجاد تابلوی سبز، انجام شد.

به گفته معاون وزیر نیرو با گذشت یکسال از راه‌اندازی تابلوی برق سبز در بورس انرژی تاکنون برای ساخت بیش از ۵۰۰ مگاوات در این حوزه مجوز صادر شده است.

خبرنگار: امیرمحمد درویشی