هانیه یکی از صدهاهزار بانویی است که شغل معلمی را انتخاب کرده؛ او دوست دارد از دلایل انتخابش بگوید؛ اینکه چرا به جای اینکه خانم مهندس صدایش بزنند، عاشق معلمی شده و حالا خانم معلم صدایش می‌زنند؛ می‌گوید با جمله «خانوم اجازه» گویا دنیا را به او می‌دهند و سرتاپا گوش می‌شود تا ببیند شاگردش چه می‌خواهد بگوید.

او که معلم پایه ششم ابتدایی در یک مدرسه دخترانه در غرب تهران است، درباره دلایل انتخاب شغل معلمی چنین می‌گوید: انگیزه من حضور در محیط سالم فرهنگی برای فعالیت اجتماعی و سر و کار داشتن با بچه‌ها فارغ از چالش دنیای بزرگتر‌ها بود. چون امید به زندگی و هیجان بچه‌ها بیشتر است و انسان برای چند ساعت که شده، از حال و هوای جامعه پر از تنش خارج می‌شود.

وی بر این باور است که معلمان خواسته یا ناخواسته در یک سال تحصیلی درگیر امور تربیتی و تحصیلی تک تک دانش آموزانشان می‌شوند؛ دوست دارند که شاگردانشان از نظر علمی و هم تربیتی رشد کنند و بزرگ شدن آنها را از نزدیک ببینند.

او نیز یک مادر است؛ تلفیق تجربه معلمی و حس مادرانه را چنین توصیف می‌کند: پدر و مادر بودن باعث می‌شود که انگیزه تلاش برای تعالی شاگردانم بیشتر بشود؛ هرچند معلمی هم مشکلاتی دارد، اما به نظر من زیبایی‌هایش آنقدر زیاد است که این مسایل را به حاشیه می‌راند.

هانیه، معتقد است که همین با بچه‌ها بودن و با بچه روزگار گذراندن در شغل معلمی آنقدر کشش دارد که بخواهد انسان را به سمت خود جذب کند؛ رشته دانشگاهی من کامپیوتر بود و در بدو ورودم به بازار کار تقاضا‌های زیادی برای فارغ التحصیلان این رشته وجود داشت؛ خودم هم پیش از معلمی محیط‌های زیادی را در این رشته تجربه کردم، اما دیدم که نمی‌توانم با غیر از محیط فرهنگی ارتباط روحی و عاطفی برقرار کنم برای همین مدرسه را انتخاب کردم و امیدوارم در همین مسیر هم ادامه دهم.

یکی دیگر از معلمان زن در مدرسه ابتدایی پسرانه در منطقه یک تهران که دارای سابقه تدریس ۱۶ ساله در این مقطع است نیز در گفتگو با خبرنگار ایرنا از دلایل خود برای انتخاب این شغل چنین می‌گوید: خودم مادر هستم و نیاز دارم که بخش زیادی از زمان را برای رسیدگی به فرزندان و خانواده‌ام در اختیار داشته باشم؛ بنابراین بهترین شغل از این نظر را انتخاب کرده‌ام، چون ساعت کاری معلمان مشخص است.

او که سمیرا نام دارد، تاکید کرد: هر چند حقوق شغل معلمی از بقیه مشاغل کمتر است و با وجود اجرای رتبه بندی، شاید دریافتی سایر کارمندان کمتر باشد، اما همین که فرصت تعطیلات تابستان را در اختیار دارم و در طی هفته‌های سال تحصیلی هم تا ظهر فعالیت داریم، برایم قابل قبول است.

وی در خلال گفتگو از توقعات اولیاء دانش آموزان از معلمان هم گلایه‌هایی داشت و گفت: برخی اولیاء توقع‌های عجیبی از معلمان دارند و به جای اینکه برای معلم فرزند خود و دانش او احترام قائل باشند، بیشتر توقع دارند تا معلم برای تربیت و تدریس گوش به فرمان آنها باشد، البته این موضوع در مناطق مختلف آموزش و پرورش متفاوت است و مناطقی که برخوردارتر هستند، توقعاتشان از معلمان هم بیشتر است، در حالی که ما بر اساس طرح درس باید فعالیت داشته باشیم.

اما خانم سلمانی، معلمی است که موضوع دیگری را برای علاقه‌مندی خود به تدریس و معلمی مطرح می‌کند و می‌گوید: ارتباط با کودکان و افرادی که وجودشان همچون لوحی سفید و نانوشته است و تاثیر مثبتی که یک معلم بر لوح سفید یک کودک باقی می‌گذارد مهمترین دلیل ادامه شغل معلمی برایم بوده است؛ تلاش برای شخصیت‌هایی به دور از تزویر و ریا و دورنگی و شفاف، افتخاری است که بنده به عنوان معلم به آن نائل شده‌ام.

این معلم جوان ادامه می‌دهد؛ کاش معلمان بر این لوح سفید نقش‌هایی از ایمان و عمل را طرح بزنند و ناکامی‌ها و سختی‌های شغل در ارتباطشان با دانش‌آموزان تاثیر منفی نگذارد و بتوانند بهترین‌ها را برای آنان تصویر کنند.

خانم سلمانی در مقطع ابتدایی پسرانه تدریس می‌کند و معتقد است اگر خانواده‌ها اعتماد بیشتری داشته باشند و اجازه بدهند که فرزند در ساعت‌هایی که در مدرسه حضور دارد تحت تعلیم و تعلمِ معلم باشد، آینده جامعه آینده‌ای روشن‌تر خواهد شد.

او معتقد است یک معلم باید همیشه خود را به روز نگهدارد و همواره مجهز به علم روز باشد، حتی در استفاده از تکنولوژی هم باید توانمند باشد تا در مواجهه با دانش آموزان دانایی و دانش لازم را داشته باشد و این موضوع و ضرورت به روز بودن موجب شده است تا او شغل معلمی را بر سایر مشاغل ترجیح دهد.

خانم سوهانی نیز در مدرسه غیر انتفاعی در منطقه ۳ آموزش و پرورش تدریس می‌کند و می‌گوید از مزایای معلمی در کنار اینکه زمان کمتری از شخص می‌گیرد، این است که معلم از نظر تربیتی در جایگاه والایی قرار دارد.

وی بر این باور است، هرچند در کشور ما به این شغل به عنوان یک شغل راحت و آسان نگریسته می‌شود و به ویژه در سال‌های اخیر هر فرد به صرف اینکه دانش آموخته است، توانسته در مدرسه‌ای تدریس کند، اما این شغل، شغل انبیاء الهی است و شغلی است که نمی‌توان ساده انگارانه از کنار آن گذشت؛ موضوعی که جذابیت شغل معلمی را چند برابر می‌کند.

او فضایی فرهنگی و آرام و به دور از هیاهو‌های سایر شغل‌ها را از دیگر مزیت‌های معلمی عنوان می‌کند و تاکید دارد که در مدرسه، ما هم به دانش آموزان می‌آموزیم و هم از آنها درس می‌گیریم و حتی لحظه‌ای از فضای تعلیم و تربیت دور نیستیم، برخی دانش آموزان با رفتار سلوک خود، معلمانی کوچک می‌شوند برای آدم‌های بزرگ و این مزیتی است که در هیچ شغلی دیده نمی‌شود.

پیشتازی بانوان در انتخاب شغل معلمی

آمار جامعه معلمان کشور حاکی از آن است که تعداد زنانی که این شغل را انتخاب کرده‌اند، از مردان بیشتر است؛ شغلی که بانوان در آن، رویش و توسعه دانش آموزان را از نزدیک تماشا می‌کنند و در بالندگی و رشد کشور به واسطه تعلیم و تربیت، نقش مستقیمی دارند.

شغل معلمی همچون سایر مشاغل دارای معایب و مزایایی است که برخی را به داشتن این شغل ترغیب و برخی را از پرداختن به این شغل نهی می‌کند؛ آنچه قابل مشاهده است، اینکه جنسیت برای انتخاب این شغل مورد توجه بوده و شمار بانوانی که به این شغل اشتغال دارند، تعداد قابل توجهی است و آنطور که در سخنان وزرای آموزش و پرورش بیان شده، ۵۴ درصد معلمان را زنان تشکیل می‌دهند.

در مشاهدات میدانی نیز این آمار ملموس است؛ در بسیاری از مدارس ابتدایی از مدیر و معاونان مدرسه گرفته تا معلمان همگی از بانوان هستند؛ حضور معلمان زن در مدارس این موضوع را نشان می‌دهد که این شغل از سوی بانوان بیشتر مورد اقبال است تا مردان؛ دلیل این اشتیاق، آنگونه که از صبحت‌های معلمان بر می‌آید، گستره وسیعی دارد، از زمان مشخص تدریس و توانمندی در مدیریت همزمان خانه و مدرسه تا اشتیاق به تعلیم و تربیت فرزندان و نسل فردا.

پاییز سال گذشته رضامراد صحرایی با بیان اینکه حدود سه‌چهارم کارمندان شاغل زن کشور در آموزش و پرورش حضور دارند، گفته بود، ۸ میلیون دانش‌آموز دختر و ۵۵۰ هزار معلم زن در سراسر کشور داریم.

معلمی با روحیات بانوان سازگارتر است

دبیر کل جمعیت معلمان و فرهیختگان ایران اسلامی درباره علت انتخاب شغل معلمی از سوی بانوان به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بانوان به دلیل حس و طبیعت مادرانه، روحیه بهتری برای گذراندن وقت با کودکان و تعلیم آنان را دارند و تجربه نشان داده که در طول سال‌های تدریس نیز سعی کرده اند برای دانش آموزانشان مادری کنند.

ناصر سرگزی با بیان اینکه اغلب مدارس محیط‌های آرامی هستند که به دور از تنش‌های اداری و در فضایی صمیمانه اداره می‌شوند، گفت: از آنجا که بانوان اکثریت کادر آموزشی مدارس را در اختیار دارند، معلمان زن بیشتر تمایل دارند در چنین شرایطی حضور داشته باشند و به جرأت می‌توان گفت که فضای آرام مدارس در هیچ سازمان و ارگانی یافت نمی‌شود که بتواند امنیت روانی معلمان را تامین کند.

وی حضور در محیط‌های فرهنگی را از دیگر دلایل بانوان برای انتخاب شغل معلمی عنوان کرد و گفت: یکی دیگر از نکاتی که باید توجه داشت، زمان حضور معلم در مدرسه است؛ اغلب معلمان به دلیل آنکه ساعت کاری در مدارس مشخص است و آنها می‌توانند به مدیریت امور خانواده و زندگی شخصی نیز توجه و تمرکز کنند، از شغل خود رضایت دارند.

دبیر کل جمعیت معلمان و فرهیختگان ایران اسلامی در عین حال اظهار داشت: اینکه نزدیک به ۶۰ درصد از معلمان مدارس را بانوان تشکیل می‌دهند، برای نظام تعلیم و تربیت معایبی هم دارند؛ از جمله اینکه زنان به دلیل شرایط زندگی به راحتی مردان نمی‌توانند محل خدمت خود را تغییر دهند و یا اینکه ممکن است از مرخصی زایمان در طول خدمت استفاده کنند.

سرگزی در ادامه با بیان اینکه اجرای طرح رتبه بندی برای معلمان جذابیت این شغل را برای مردان نسبت به گذشته افزایش داده است، گفت: با توجه به محدودیت‌هایی که برای بکارگیری معلمان زن در مدارس متوسطه پسرانه وجود دارد، پیشنهاد می‌شود آموزش و پرورش در آزمون‌های جذب خود سهمیه‌هایی را برای مردان در نظر گیرد تا تعادل جنسیتی در جذب نومعلمان برقرار شود.

منبع: ایرنا