شاید بدبین‌ترین مخالفان بنیامین نتانیاهو نیز تصور نمی‌کردند که سومین بازگشت او به کرسی نخست وزیری اسرائیل، دورانی کابوس وار برای رژیم صهیونیستی رقم بزند. پیش از انتخابات نوامبر ۲۰۲۲ بسیاری از پژوهشگران تصور می‌کردند، بازگشت بی بی به کریا به شکل‌گیری یک حاکمیت یکپارچه در داخل سرزمین‌های اشغالی خواهد انجامید و از سوی دیگر در حوزه روابط خارجی نیز حضور نتانیاهو که از قدرت اجماع‌سازی علیه محور مقاومت و پیشبرد قطار عادی سازی برخوردار است، می‌تواند بیش از کابینه ضعیف و هزار رنگ لاپید – بنت منافع دولت یهود را تأمین کند.

اکنون حدود یکسال و چهارماه از بازگشت نتانیاهو به قدرت در اسرائیل می‌گذرد و برخلاف همه انتظاراتی که درباره آسان بودن کار وی در پی پیروزی نسبتاً قاطع در انتخابات گذشته شکل گرفته بود، وضعیت رژیم صهیونیستی در بسیاری از زمینه‌ها وضعیتی نامطلوب و یا بحرانی را از سر می‌گذراند. سومین دوره نخست وزیری نتانیاهو که دیر زمانی «آقای امنیت» اسرائیل به شمار می‌آمد برای اکثریت ساکنان سرزمین‌های اشغالی به کابوسی تبدیل شده که فقط با پایان یافتن عمر سیاسی او به انجام خواهد رسید.

 دو قطبی اجتماعی شدید

از همان هفته نخست بازگشت نتانیاهو به قدرت جنجال بر سر طرح اصلاحات قضایی آغاز شد و دقیقاً تا روز ۶ اکتبر ادامه یافت. در طول این ۴۰ هفته جامعه صهیونیستی عمیق‌ترین دو قطبی تاریخ خود بر سر این اصلاحات را تجربه کرد؛ به گونه‌ای که در برخی شب‌ها بیش از ۷۰۰ هزار تن از مخالفان این طرح در شهر‌های مختلف به خیابان‌ها آمدند. هواداران طرح اصلاحات نیز چند بار اقدام به تظاهرات کردند که بزرگ‌ترین تظاهرات آنان به حدود ۲۵۰ هزار نفر رسید.

این بحران از یکسو بخشی از نیرو‌های ارتشی و امنیتی اسرائیل نیز به دلیل مخالفت با طرح اصلاحات قضایی را از کابینه نتانیاهو دلزده ساخت. در همین راستا برخی رسانه‌ها از قطع همکاری بیش از ۴۰ هزار نیروی ذخیره ارتش اسرائیل با این نهاد خبر داده بودند. همچنین دستگاه‌های امنیتی و نظامی اسرائیل به دلیل این بحران طولانی و عمیق، عمدتاً معطوف به تهدیدات داخلی شده و تا حدی از تهدیدات خارجی که رژیم اسرائیل با آن روبه‌رو بود غافل شدند. به این ترتیب زمینه عملیات طوفان الاقصی در سایه مدیریت فاجعه‌بار کابینه نتانیاهو برای گروه‌های مقاومت فلسطینی فراهم شد.

 بزرگ‌ترین شکست امنیتی ۵۰ سال اخیر

بحران اصلاحات قضایی به افت نسبی محبوبیت نتانیاهو و حزب لیکود منجر شده بود، اما حمله هفتم اکتبر ۲۰۲۳ از سوی نیرو‌های مقاومت که نخستین عملیات آفندی علیه اسرائیل از زمان حاج امین الحسینی به حساب می‌آید، ضربه‌ای بزرگ‌تر به اعتبار سیاسی بی بی و حزب لیکود زد.

تحلیل‌های امنیتی نتانیاهو حاکی از آن بود که نیرو‌های مقاومت اصلاً در وضعیتی نیستند که بتوانند اقدامی دردسرساز برای اسرائیل را طراحی کنند. تصاحی هنگبی، مشاور امنیتی نتانیاهو یک هفته پس از شروع نبرد این موضوع را تایید کرد و تصریح کرد که در تحلیل‌های امنیتی خطایی راهبردی بروز کرده است.

کشته شدن بیش از ۱۱۰۰ اسرائیلی در طی دو روز نخست عملیات طوفان الاقصی و کشته شدن حدود ۲ هزار اسرائیلی (طبق آمار رسمی منتشر شده) و همچنین اسارت ۲۵۳ صهیونیست توسط گروه‌های مقاومت، ضربات کم‌سابقه و بی سابقه‌ای به امنیت رژیم صهیونیستی وارد ساخت.

اسرائیل در ۵۰ سال گذشته چنین آسیبی ندیده بود و رقم خوردن این حمله در زمان تصدی نتانیاهو و راست‌گراترین کابینه تاریخ اسرائیل باعث بی اعتباری تندرو‌های اسرائیلی درون سرزمین‌های اشغالی شده است. به گونه‌ای که در نظرسنجی‌های جدید ۷۱ درصد از صهیونیست‌ها خواستار استعفای نتانیاهو هستند و طولانی شدن جنگ بحران مشروعیت او را بهبود نبخشیده است.

 عدم پیروزی استراتژیک در جنگ پس از ۶ ماه

سومین موضوعی که باعث شده اسرائیلی‌ها نیز برای کنار رفتن نتانیاهو لحظه‌شماری کنند، روند مدیریت جنگ است. حدود ۱۹۰ روز از جنگ می‌گذرد و با وجود ویرانی گسترده نوار غزه و نیز کشتار بیش از ۳۳ هزار فلسطینی در این باریکه، هنوز نشانه‌ای از تحقق شعار‌هایی که نتانیاهو در طول این مدت سر داده دیده نمی‌شود؛ «خلع حماس از قدرت»، «نابودی حماس»، «تهدیدزدایی از غزه» و «پیروزی کامل» مهم‌ترین شعار‌هایی است که نتانیاهو و دیگر مقامات سیاسی و نظامی اسرائیل در طول این ۶ ماه مطرح کرده اند؛ اما از یکسو شاهد تداوم درگیری‌ها میان نظامیان اسرائیلی و نیرو‌های مقاومت در مناطق مختلف غزه هستیم (حتی برخی از مناطق که قبلاً به اشغال اسرائیل درآمده هم هرازگاهی دیگر بار به محل درگیری تبدیل می‌شود). از سوی دیگر ماشین جنگی اسرائیل نتوانسته مقاومت را به زانو درآورد و ناچار از طرح درخواست آتش بس و پذیرش شروط تل آویو کند.

گذشته از این نتانیاهو در طول شش ماه اخیر موفق نشده موفقیت‌های تاکتیکی ارتش را به یک پیروزی استراتژیک تبدیل سازد و برای غزه پس از جنگ آماده شود. معما‌های زیادی نیز درباره تصمیم اخیر ارتش اسرائیل برای عقب نشینی از خان یونس و مناطق جنوبی نوار غزه به وجود آمده و اگر این تصمیم به معنی عدول از حمله به رفح باشد، اختلافات شدیدی را درون اسرائیل برخواهد انگیخت.

منبع: تسنیم