از ابتدای سال ۱۴۰۲ یک روز بیشتر از روز‌های دیگر در تقویم خودنمایی می‌کرد و آن ۱۱ اسفند روز برگزاری دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری بود.

اهمیت انتخابات به حدی بالاست که رهبر انقلاب از اولین سخنرانی‌ها و دیدارهایشان در سال ۱۴۰۲ تا روز‌های نزدیک به انتخابات درباره آن برای مردم صحبت کردند.

ایشان در آخرین دیدار خود قبل از انتخابات که با حضور جمعی از رأی‌اولی‌ها و خانواده‌های معظم شهدا در روز ۹ اسفند برگزار شد، گفتند: کسانی ممکن است به هر دلیلی نتوانند در انتخابات شرکت کنند، با آن‌ها حرفی نداریم. اما کسانی که اظهار بی‌میلی به انتخابات می‌کنند و دیگران را به عدم حضور تشویق می‌کنند، قدری بیشتر فکر کنند. رای ندادن هیچ دستاورد و فایده‌ای ندارد و مشکلی از کشور حل نمی‌کند. این صندوق رأی، این انتخابات آسان به میان کشور ما و ملت ما نیامده، از این حرف‌ها نبود، از این خبر‌ها نبود. یک مدتی که استبداد مطلق بود؛ بعد هم که ظاهرا انتخابات وجود داشت، انتخابات فقط ظاهری بود، هیچ باطنی نداشت؛ یعنی لیست‌ها را در دربار و حتی در سفارتخانه‌های خارجی بعضاً تنظیم می‌کردند. اینکه مردم بروند با انگیزه، با شناخت، با ایمان، با توقع، با امید بروند پای صندوق ر‌أی بیاندازند، این آسان به دست نیامده؛ خیلی برای این کار مجاهدت شده در این کشور. حالا شروع مجاهدات البته از بعد از مشروطه به این طرف است لکن حرکت عمده‌ی مجاهدات و مبارزات در نهضت امام بزرگوار و نهضت اسلامی است که مردم پشت‌سر امام قرار گرفتند و این راه را طی کردند.

در کنار تاکیداتی که همواره برای حضور در انتخابات وجود دارد برنامه‌ریزی برای هرچه پرشور شدن انتخابات هم اهمیت دارد.

ترافیک حضور داوطلبان برای انتخابات

با اینکه یک مرحله به مرحله احراز صلاحیت‌ها یعنی پیش‌ثبت‌نام اضافه شد، اما شاهد ثبت‌نام ۴۸ هزار و ۸۴۷ نفر در این مرحله بودیم که این امر گویای استقبال عمومی از انتخابات مجلس بود.

فرآیند بررسی و احراز صلاحیت‌ها در سه مرحله هیات‌های اجرایی، هیات‌های نظارت و شورای نگهبان بیش از ۱۵ هزار نفر را آماده رقابت برای جلوس بر صندلی‌های سبز بهارستان کرد.

هادی طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان در این باره گفت: در فرآیند بررسی صلاحیت‌های مجلس بیش از ۱۵ هزار نفر یعنی حدود ۷۵ درصد تاییدصلاحیت شدند و در حال حاضر برای هر کرسی بیش از ۵۲ نفر رقابت می‌کنند و شش برابر کرسی‌های مجلس نامزد‌های خانم حضور دارند.

تعداد بالای نامزد‌های انتخابات مجلس مستلزم تعداد بالایی از دست‌اندرکاران برای برگزاری انتخابات است.

سخنگوی شورای نگهبان درباره تعداد عوامل اجرایی انتخابات اظهار کرد: از ۲۳۰ هزار ناظر مردمی که هیچ رابطه استخدامی با شورای نگهبان ندارند استفاده می‌شود، در روز اخذ رای نمایندگان کاندیدا‌ها حضور دارند که تعدادشان حدود ۶۲ هزار نفر است و حدود ۸۰۰ هزار نفر عوامل اجرایی برای انتخابات هستند.

چگونگی فرآیند رای‌گیری

انتخابات ۱۱ اسفند در ۲۰۸ حوزه در سراسر کشور برگزار می‌شود که چهار حوزه ملایر، قم، رشت و آبادان به صورت الکترونیکی خواهد بود.

فرآیند رای‌گیری از ساعت ۸ صبح به مدت ۱۰ ساعت آغاز می‌شود که این زمان در صورت ازدحام در شعب قابل تمدید خواهد بود.

برای اولین‌بار برای رای‌دهی لازم نیست که رای‌دهندگان حتما شناسنامه به همراه داشته باشند چون مهر انتخابات در شناسنامه نمی‌خورد و به صورت الکترونیک در سازمان ثبت احوال ثبت می‌شود که این امر از آرای تکراری جلوگیری می‌کند.

رای‌دهندگان می‌توانند با اصل یکی از مدارک شناسنامه، کارت ملی، گواهی‌نامه، کارت پایان خدمت و گذرنامه به شعب اخذ رای بروند و رای خود را به صندوق بیندازند.

یکی دیگر از اقداماتی که برای اولین‌بار در انتخابات انجام شده تجمیع تعرفه‌های رای در یک تعرفه است.

محسن اسلامی، دبیر و سخنگوی ستاد انتخابات کشور درباره تعرفه‌های رای به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: در روز رای‌گیری یک تعرفه واحد به رای‌دهنده تحویل داده می‌شود و بر روی آن پرفراژ خورده و از وسط دو قسمت می‌شود که قسمت بالای تعرفه برای انتخابات مجلس شورای اسلامی و قسمت پایین تعرفه برای انتخابات مجلس خبرگان است که از وسط جدا می‌شود و براساس دو صندوقی که در شعبه قرار گرفته رای‌ها به صندوق‌ها انداخته می‌شود.

اسلامی توضیح داد: صندوق با درب قرمز، ویژه انتخابات مجلس شورای اسلامی و صندوق با درب آبی، ویژه انتخابات مجلس خبرگان رهبری است البته توصیه ما به رای‌دهندگان این است که حتما نام و نام خانوادگی نامزد‌ها را به صورت کامل بنویسند و حتما کد انتخاباتی نامزد را هم در تعرفه رای بنویسند تا همکاران ما در زمان شمارش آرا سهولت و دقت بیشتری داشته باشند.

دبیر ستاد انتخابات اظهار کرد: اگر تعرفه رای خبرگان در صندوق درب قرمز که مختص مجلس شورای اسلامی است، انداخته شود و یا تعرفه رای مجلس شورای اسلامی به صندوق درب آبی که مختص انتخابات مجلس خبرگان است، انداخته شود اشکالی ندارد و همکاران ما در زمان شمارش آرا که درب صندوق‌ها باز می‌شود رای‌ها را به صندوق صحیح برمی‌گردانند، اما اگر رای‌دهندگان اسامی نامزد‌ها را به اشتباه بنویسند جزو آرای باطله حساب می‌شود.

راه‌اندازی سامانه‌ها برای انتخابات

یکی از دیگر اقداماتی که برای اولین‌بار در انتخاباتی که در ۴۵ سال گذشته در کشور برگزار می‌شود راه‌اندازی سامانه انتخاب ایران را به نشانی https://entekhabiran.moi.ir/است که مردم به‌وسیله آن می‌توانند نزدیک‌ترین و خلوت‌ترین شعبه را برای رای‌دهی پیدا کنند.

شورای نگهبان هم سامانه «مردم ناظر» را پس از تجربه خوبی که با سامانه «داوطلب» ایجاد شد راه‌اندازی کرد.

طحان نظیف درباره سامانه مردم ناظر گفت: در خصوص گزارش‌های تخلفات احتمالی که مردم شریف ایران با آن مواجه خواهند شد سامانه «مردم ناظر» راه‌اندازی شد. این سامانه در انتخابات‌های گذشته هم فعال بوده و سعی کردیم آن را ارتقا دهیم.

وی ادامه داد: از طریق سامانه مردم ناظر تمامی مردم شریف ایران نیز می‌توانند بر انتخابات نظارت کنند.

این عضو حقوقدان شورای نگهبان بار دیگر تاکید کرد که مردم از طریق این سامانه می‌توانند گزارش‌های تخلفات احتمالی را که مشاهده می‌کنند به همراه مستندات برای ما ارسال کنند. در ستاد مرکزی نظارت بر انتخابات و با هماهنگی‌های صورت گرفته در تمامی دفاتر استانی، گزارش‌های دریافت شده مورد پیگیری قرار خواهد گرفت.

سامانه مردم ناظر از طریق آدرس mardomnazer.shora-gc.ir قابل دسترسی است.

طبق گفته دبیر ستاد انتخابات ۱۵ هزار صندوق سیار و ۴۴ هزار صندوق ثابت برای انتخابات ۱۱ اسفند تدارک دیده شده است تا فرآیند رای‌گیری برای مردم آسان شود.

تلاش برای تحقق نوآوری‌های صداوسیما

صداوسیما که با راه‌اندازی دویست کانال تلویزیونی، راه‌اندازی سامانه آرا و اختصاص یک صفحه به  داوطلبان انتخابات در تلوبیون و پخش برنامه‌های انتخاباتی در رادیو و تلویزیون سهم بزرگی در افزایش مشارکت انتخابات دارد برای روز رای‌گیری هم برنامه‌های متنوعی دارد.

پیمان جبلی، رئیس رسانه ملی در این خصوص گفت: در دوره‌های قبل ما پوشش زنده برگزاری انتخابات در حوزه‌های مختلف را داشتیم همان برنامه خواهد بود. به‌علاوه پخش زنده رای‌دادن چهره‌های ارزشمند و مورد احترام مردم، خانواده‌های شهدا و جانبازان سرافراز در شهرستان‌ها و شهر‌های مختلف هم به صورت زنده پخش خواهد شد.

وی اظهار کرد: انشالله مراحل برگزاری انتخابات در نقاط دوردست، روستاها، مناطق صعب العبور و مناطقی که شاید دوربین کمتر آنجا رفته‌است نیز امسال پوشش داده خواهد شد.

رئیس صداوسیما بیان کرد: ما قصدمان این است که با همکاری هیئت‌های برگزار کننده انتخابات، مراحل باز شمارش‌آرا را هم انشالله به صورت زنده از شبکه خبر پخش کنیم. شبکه‌های مختلف استانی، سیماوصدا هم متناسب با فضای انتخابات تلاش می‌کنند از شب قبل از انتخابات و روز انتخابات، برنامه‌های متنوعی پخش کنند.

اسلامی، دبیر ستاد انتخابات درباره اقدامات رسانه ملی برای انتخابات تصریح کرد: صداوسیما درخواست داشت که از زحمات و فرآیند‌های برگزاری انتخابات تصاویری پخش کند و از شرایط رای‌گیری تصویربرداری انجام دهد که حتما در خدمت صدواسیما خواهیم بود و امیدواریم بتوانیم نوآوری که رئیس صداوسیما در خصوص انتخابات داشت را محقق کنیم.

امروز ایران یک بار دیگر در سرخط خبرهای دنیاست و تمام رسانه‌ها به رویداد بزرگ انتخابات ۱۱ اسفند می‌پردازند به همین دلیل حضور پرشور مردم در صحنه انتخابات آن هم در شرایط ناآرامی که منطقه دارد می‌تواند حرف آخر را به دشمنان این آب و خاک بزند که ایرانیان در روزهای حساس و سرنوشت‌ساز وطن خود را تنها نمی‌گذارند.