در روز‌های آخر هر سال همزمان خانه‌تکانی هم آغاز می‌شود و مردم به سراغ وسایل‌شان می‌روند که اگر نیازی به آن‌ها نداشته باشند فکری به حال‌شان کنند و در این میان یک سری از زباله‌های‌مان را که شاید قبل از هر چیز به فکر دور ریختن‌شان باشد کاغذ‌ها و کارتن‌هایی است که مربوط به دفتر‌های استفاده شده است که دیگر کارایی ندارد و دور انداخته می‌شوند در حالی که برای تولید کاغذ به کاغذ آن دفتر درختان متعددی قطع شده است.

پدرام حسینی زادگان کارشناس محیط زیست در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: بازیافت کاغذ فرآیندی است که طی آن، از کاغذ‌های مصرف شده برای تولید کاغذ‌های جدید استفاده می‌شود و در این فرآیند از مواد شیمیایی و تجهیزات صنعتی خاصی استفاده شده و در کشور‌های توسعه یافته یک صنعت پر سود به حساب می‌آید و ما برای گسترش فرهنگ بازیافت، باید از خانه هایمان شروع کنیم و آن را به مطالبه ملی تبدیل کنیم.

وی گفت: این موضوع که دولت به راحتی خوراک کارخانجات کاغذ سازی را با قطع درختان جنگلی فراهم می‌کند یک سمت ماجرا و در سمت دیگر، عدم توسعه یافتگی سیستم جمع آوری و تفکیک زباله‌ها و نیز نبودن سازوکار‌های قانونی برای حمایت از بازیافت، باعث شده تا کشور ما نتواند در این زمینه به خوبی رشد کند و البته وجود دلالان هم مزید بر علت شده و این ناتوانی را تشدید کرده است.

حسینی زادگان گفت: نقش خانواده‌ها در گسترش فرهنگ بازیافت، نقشی بی بدیل بوده و باید به آن توجه شود و ما باید جداسازی و تفکیک زباله‌ها را از خانه شروع کنیم و این در موضوع آگاهی جمعی باید ایجاد شود.

وی گفت: یکی از پر مصرف‌ترین اقلام لوازم التحریر، کاغذ است، زیرا کاغذ‌ها هر روز به میزان زیادی خرید و فروش شده و استفاده می‌شود و سرنوشت هر کاغذی که خریده می‌شود در نهایت سطل زباله است و سالانه هزینه‌های زیادی بابت تولید کاغذ از چوب درختان صرف شده و درخت‌های زیادی قطع می‌شود. ما می‌توانیم با بازیافت کاغذ‌هایی که یک بار مصرف شده اند، جلوی قطع درختان و جنگل زدایی‌ها را گرفته و همچنین از زباله هایمان پول استخراج کنیم.

وی اظهار کرد: قطعا هزینه‌های مربوط به بازیافت کاغذ مصرف شده، کمتر از تولید کاغذ‌های نو است، زیرا در این فرآیند فقط نیاز است تا ابتدا کاغذ‌های باطله را به خمیر تبدیل کرده و رنگ آن‌ها را بزداییم سپس مجددا آن‌ها را به کاغذ‌های جدید تبدیل کنیم، اما در تولید کاغذ‌های نو، نیاز است تا ابتدا درختان، قطع شده و سپس چوب‌ها برش زده شده و به کارخانه‌ها منتقل شود؛ در آنجا با استفاده از فرآیند‌های شیمیایی متعدد، کاغذ‌های جدید تولید شده و بسته بندی شود.

این کارشناس محیط زیست گفت: در حقیقت، آنچه تفاوت اساسی بین بازیافت کاغذ و تولید کاغذ‌های نو است، داشتن خمیر اولیه در فرآیند بازیافت و نداشتن آن در تولید کاغذ‌های نو است. اگر هزینه‌های جمع آوری کاغذ باطله‌ها و انتقال آن‌ها به کارخانه بازیافت را معادل با هزینه قطع درختان و انتقال آن‌ها به کارخانه در نظر بگیریم، باز هم بازیافت کاغذ ارزان‌تر است. چرا که به لحاظ شیمیایی، فرآیند جوهرزدایی از کاغذ باطله‌ها خیلی ارزان‌تر از تولید کاغذ‌های نو از چوب درختان است.

وی گفت: از طرف دیگر، بازیافت کاغذ باطله‌ها دو فایده دیگر هم دارد؛ اول اینکه از تولید زباله‌های بیشتر جلوگیری می‌شود و دیگری اینکه از قطع درختان جلوگیری شده و این خودش به تنهایی یک مزیت بسیار بزرگ به حساب می‌آید. بازیافت این دور ریختنی ارزشمند، خود یک صنعت و تجارت پر سود است که در بسیاری از کشور‌های جهان رونق دارد.

حسینی زادگان گفت: یکی از علت‌های مهمی که باعث شده تا میزان بازیافت کاغذ در کشور ما کم باشد، نبود فرهنگ عمومی برای توجه به بازیافت است به هر حال کشور ما در این حوزه به خوبی کار نکرده و کارخانه‌های توسعه یافته و سیستم بازیافت صحیحی وجود ندارد. اما نقش مردم هم نادیده گرفتنی نیست و ما باید به آن توجه کنیم. از طرفی، ارائه خدمات دولتی، معمولا بر اساس میزان تقاضای جامعه تعیین می‌شود.

وی گفت: اگر همه مردم ما تفکیک زباله‌ها را جدی بگیرند و مصّرانه به آن عمل کنند، قطعا شهرداری‌ها و سایر ارگان‌های دولتی هم به میدان آمده و عرصه برای کار جمعی فراهم می‌شود. ما باید ابتدا به فرهنگ سازی بپردازیم و توجه به بازیافت را در جامعه ایجاد کنیم تا بتوانیم در ادامه به توسعه آن و کسب ثروت از آن بپردازیم.

حسینی زادگان گفت: در این راستا باید برخی فعالیت‌ها توسط دولت و ارگان‌های دولتی و برخی فعالیت‌ها توسط بخش خصوصی انجام شود و اگر دولت به راحتی خوراک کارخانجات کاغذ سازی را از منبع درختان جنگلی تهیه و تقدیم آن‌ها نکند و در عوض، برای ایجاد مجموعه‌های بازیافتی از آن‌ها حمایت کند، ما می‌توانیم شاهد رشد تلاش برای بازیافت کاغذ باشیم.