طلاق یکی از مسائل اجتماعی پیچیده است که تأثیر بسیاری بر زندگی افراد دارد، به‌ویژه بر کودکان. طلاق می‌تواند برای کودکان باعث آسیب‌های روانی و اجتماعی شود که ممکن است در طول عمرشان ادامه داشته باشد. این آسیب‌ها می‌تواند شامل اختلال در روابط خانوادگی، اختلالات روانی و اجتماعی، کاهش عملکرد تحصیلی و احتمالا اختلالات رفتاری باشد. به‌تازگی یک دل‌نوشته از یک دختر ۹ ساله در شبکه‌های اجتماعی پربازدید شده است که در آن نوشته: «دینا خیلی بدبخت است، چون پدر و مادرش طلاق گرفتند. خدایا چرا من مگر چه کار کردم که من را دوست نداری که گذاشتی پدر و مادرم طلاق بگیرند. من خیلی بدبختم (شکلک گریه)». به همین بهانه، لازم است راهکار‌هایی برای کاهش آسیب طلاق روی کودکان طلاق مطرح شود.

 فهرست آسیب‌های طلاق روی کودکان
وقتی طلاق اتفاق می‌افتد، آسیب‌های وارد شده از لحاظ (عاطفی، اجتماعی، شناختی، تحصیلی و شغلی) به فرزندان در سال‌های اول بیشتر و حیطه گسترده‌ای از آن را در بر می‌گیرد. این آسیب‌ها می‌تواند باعث افسردگی، بی‌انگیزگی و شدت گرفتن هیجانات منفی در فرزندان شود، اما همیشه این‌طور نبوده که فرزندان طلاق دچار این آسیب‌ها شوند، ولی وجه مشترک عاطفی زوجین بچه‌ها هستند، خصوصا گروه سنی زیر ۱۲ سال که باید توجه بیشتری به آن‌ها کرد چراکه کودکان خود را عامل این اتفاق می‌دانند و دچار عذاب وجدان می‌شوند.

یادگیری نحوه اطلاع‌رسانی به کودکان 
یکی از اولین و مهم‌ترین راهکار‌ها برای کاهش آسیب کودکان در مواجهه با طلاق، اطلاع‌رسانی و آموزش مناسب است. والدین باید شیوه‌های صحیح برای اطلاع‌رسانی به کودکان درباره طلاق را پیدا کنند و آن‌ها را آموزش دهند. این اطلاع‌رسانی باید با توجه به سن و فهم کودک صورت گیرد. در واقع والدین باید با توجه به شرایط کودک، او را راهنمایی کنند که چگونه با این تغییر در زندگی روبه‌رو شود.

ابراز علاقه و حمایت از کودک
در حین پیگیری برای طلاق، والدین باید تلاش کنند تا روابط مثبت خود را با یکدیگر و با کودکان حفظ کنند. برقراری ارتباط مستمر با کودکان و ابراز علاقه و حمایت از آن‌ها می‌تواند به کاهش آسیب‌های روانی و اجتماعی طلاق کمک کند. والدین باید مراقب باشند که کودک درگیر طلاق نشود و به هیچ وجه، او را واسطه و قاضی قرار ندهند تا طرف مقابل را مقصر جلوه دهند.

بیشتربخوانید

• "فرزندان روزهای خاکستری"

ایجاد احساس امنیت برای کودک
ترس از رها شدن و نگرانی درباره آینده می‌تواند اضطراب زیادی را برای کودکان ایجاد کند. بهتر است کار‌هایی انجام دهید که فرزندتان حس کند هنوز هم حواس‌تان به او هست و برای شما مهم است. همچنین کودک باید در کنار شما احساس امنیت داشته‌باشد و توجیه شود که بعد از طلاق، همچنان می‌تواند هر زمان به شما نیاز داشت، از شما کمک بگیرد.

توافق والدین برای تربیت کودک
توافق و همکاری میان والدین برای دوران بعد از طلاق در خصوص تربیت و توجه به کودک‌شان، یک عامل کلیدی در کاهش آسیب‌های ناشی از طلاق روی اوست. والدین باید تلاش کنند تا در امور مربوط به تعلیم و تربیت کودکان و تقسیم مسئولیت‌ها هماهنگی داشته باشند تا کودک خیالش راحت باشد که رابطه‌اش با هر دو نفر یعنی هم پدر و هم مادر، قطع نخواهد شد و امکان دیدارشان برای او فراهم است. مگر زمانی که استثنائات خیلی حادی داریم. فرض کنیم بچه‌ای پدرش زندانی است یا معتاد یا خلافکار یا مسائل دیگر. در این شرایط جایز نیست بچه را و پدر یا مادرش را ببیند.

آموزش راهبرد‌های مقابله با بحران به کودک
کودکانی که راهبرد‌های مقابله با بحران‌ها را یاد گرفته‌اند، بهتر می‌توانند با فرایند طلاق سازگار شوند. از جمله این مهارت‌ها می‌توان به مهارت حل مسئله و مهارت بازسازی شناختی اشاره کرد. به کودک خود بیاموزید که چگونه افکار، احساسات و رفتار‌های خود را به شیوه‌ای سالم مدیریت کند. برای این کار می‌توانید از یک روان‌شناس کودک خوب کمک بگیرید. استفاده از مشاوره و روان‌درمانی در مواجهه با طلاق می‌تواند بهبود وضعیت روانی کودکان را به همراه داشته باشد. این نوع مشاوره به کودکان کمک می‌کند تا احساسات و نگرش‌های خود را درباره طلاق بیان کنند و درک بهتری از موقعیت خود پیدا کنند.

منبع: روزنامه خراسان