همه لطف یلدا، به بودن در کنار عزیزانی است که دوستشان داریم، اما زندگی همیشه روی یک پاشنه نمی‌چرخد و یلدای امسال برای خیلی‌ها به معنای یک قاب عکس و کلی خاطره از عزیزی است که از میان رفته و یلدای بدون او رنگ و بوی همیشگی را ندارد؛ یک تراژدی واقعی از قانون زندگی که چاره‌ای برایش نیست جز تسلیم و رضایت به رضای خدا؛ اما واقعا چطور می‌توانیم در چنین شب خاصی که اتفاقا با شب اموات تلاقی پیدا کرده، با دلتنگی عزیزانمان مواجه شویم و برای خود و همه آن‌هایی که به وجودمان دل بسته اند، شب بهتری را رقم بزنیم؟ 

سوگواری کنید، اما به وقت و اندازه

«فاطمه زنگنه» کارشناس روانشناسی می‌گوید: «دلتنگی بخشی از ذات انسان است و بی‌قراری در شبی مثل یلدا برای عزیزان از دست رفته که سال‌های قبل، آن‌ها را در کنار خود داشته ایم، اصلا چیز عجیبی نیست و حتی سوگواری هم می‌تواند التیام بخش باشد، البته به شرطی که این حال تداوم پیدا نکند، زیرا در غیراینصورت زنگ خطری جدی محسوب می‌شود.» با این حساب اگر شما هم دلتان برای امواتتان تنگ شده، هیچ ایرادی ندارد و مقاومت لازم نیست، اما به شرط‌ها و شروطها؛ مثلا اینکه قبل از ورود به فضای مهمانی یلدا، با هر ترفندی شده خودتان را تخلیه کنید. زیارت اهل قبور، گریه، نماز و دعا، نوشتن احساسات روی کاغذ و یا درددل با دوستان، معمولا چاره ساز است، پس اول خودتان را بسازید و سپس محکم و با قدرت برای یلدای بی‌او آماده شوید. 

قدر زنده‌ها را بدانید

گاهی آن‌قدر در غم عزیز از دست رفته غرق می‌شویم که فراموش می‌کنیم هنوز بسیاری از عزیزانمان در قید حیات هستند که به ما نیاز دارند و باید هوایشان را داشته باشیم. کسانی که حتی می‌توانند باعث آرامش‌مان شده و غم از دست دادن عزیزانمان را تسکین بخشند؛ پس قدر زنده‌ها را بدانید و در چنین شب خاصی از آن‌ها غافل نشوید.

کارشناس روانشناسی می‌گوید: «اگر مادر یا پدر از دست داده‌اید، اگر داغ فرزند دیده‌اید و یا در غم همسرتان همچنان سوگوارید، از وجود کسانی که بوی عزیز از دست رفته را می‌دهند، بی‌نصیب نمانید. گاهی نشستن در کنار این افراد و در آغوش گرفتن آن‌ها به قدری به آدم آرامش می‌دهد که دلتان می‌خواهد ساعت‌ها در همان فضا بمانید، پس حتما این روش را امتحان کنید.» 

بیشتربخوانید

• دعای اموات در حق اهل زمین مستجاب می‌شود؟

نگذارید تنهایی مثل خوره به جانتان بیفتد

زنگنه می‌گوید: «تنها ماندن چاره کار نیست؛ ما فرد داغدیده را از خلوت و تنهایی منع نمی‌کنیم، چون نیاز به تنهایی هم بخشی از سوگواری است، اما این نیز حد و حدودی دارد و نباید به گونه‌ای باشد که فرد را به انزوا بکشاند، خصوصا اگر مدتی از فوت عزیزش گذشته باشد.» 

تجربه نشان داده همانطور که حضور اقوام و دوستان در هنگام فوت عزیزان، تسلی بخش بازماندگان است، بیرون آمدن از غار تنهایی و پیوستن به جمع دوستان و اقوام هم هرچند ممکن است سخت باشد، اما می‌تواند آدم را از فضای اندوه و افسردگی دور کند. ضمن اینکه مواجهه با جای خالی عزیزان در دورهمی‌هایی که همیشه حضور داشته اند، بخشی از روند کنار آمدن با مرگ عزیزان است؛ پس دورهمی یلدا را از دست ندهید. 

خاطراتتان را نشخوار نکنید

یاد کردن از اموات و مرور خاطرات عزیزانی که از دست داده ایم، اتفاقی کاملا طبیعی است که می‌تواند بهانه‌ای هم برای خواندن فاتحه و دادن خیرات به نیت آن‌ها باشد، اما غرق شدن در خاطرات گذشته می‌تواند آثار مخربی روی فرد بازمانده بگذارد و احساسات فرد را کاملا متزلزل کند. این را همه آن‌هایی می‌گویند که تجربه مرگ عزیزانشان را داشته و با مرور مداوم خاطرات دچار آسیب روحی و روانی شده اند.

زنگنه توضیح می‌دهد: «فکر کردن مداوم و نشخوار ذهنی خاطراتی که دیگر تکرار نمی‌شوند، ممکن است فرد را از پا درآورده و حتی او را تا افسردگی پیش ببرد، بنابراین حواستان به این مساله باشد تا باعث آزار خودتان نشوید؛ مثلا اگر می‌خواهید در شب یلدا از عزیزان از دست رفته یاد کنید، به جای تکرار مداوم خاطرات، به نیت او فاتحه و قرآن جمعی بخوانید تا ذهنتان به جای گشت و گذار در گذشته روی زمان حال و دیگر عزیزانتان متمرکز شود.» 

برای اموات هدیه معنوی بفرستید

اگر عزیز از دست داده باشید، به خوبی می‌دانید که خواندن چند آیه از قرآن، ذکر صلوات و اذکار مختلف چقدر می‌تواند به قلبتان آرامش دهد؛ پس در چنین شبی با خواندن اذکار و سوره‌های توصیه شده همچون فاتحه، یس، صافات، تبارک، احزاب، آیت الکرسی، ۷ بار سوره قدر و … برای اموات خود هدیه معنوی بفرستید تا هم آن‌ها را به فیض برسانید و هم خودتان به آرامش برسید. آیت الله بهجت همواره سفارش به خواندن فاتحه و قرائت قرآن برای درگذشتگان داشته و می‌گفتند: «برای اموات حمد و سوره بخوانید که در واقع نوعی تلفن کردن به آن‌ها است!» پس سیم‌های اتصالتان را برقرار کنید تا تسکینی باشد برای بی‌قراری‌هایتان در این یلدای متفاوت. 

خیرات بدهید

خیرات دادن برای اموات مثل هدیه دادن به افراد زنده است که قبل از هرچیز خود فرد را ارضا می‌کند، پس اگر می‌خواهید با حال خوب به استقبال یلدا بروید و ضمیر ناخودآگاهتان را برای یلدای بدون او آماده کنید، برای عزیز از دست رفته خیرات بدهید. خیراتی به سبک یلدا که می‌تواند اموات را در این شب سهیم کند. مثلا بسته ارزاق برای نیازمندان، تهیه بسته‌های کوچکی از میوه و شکلات برای همسایه ها، یک ظرف کوچک از هرآنچه که خودمان می‌خوریم برای همسایه دیوار به دیوارمان یا یک ظرف شام و مخلفات خودمانی برای کارتن خواب محله، می‌تواند حالمان را خوب کند.

ضمن اینکه امواتمان نیز از آن بهره می‌برند و در این شب جمعه یلدایی، چشم انتظار نمی‌مانند. امام صادق (ع) می‌فرمایند: «هر صدقه‌ای که برای مرده داده می‌شود، فرشته‌ای آن را می‌گیرد، در طبقی از نور می‌گذارد، بر لب قبر می‌ایستد و با صدای بلند می‌گوید:‌ای اهل قبور، درود بر شما، بگیرید این هدیه را که بستگان‌تان برای شما فرستاده اند.»

هریک از راهکار‌های بالا به نوبه خود می‌تواند در مدیریت دلتنگی‌تان برای اموات اثرگذار باشد، اما فراموش نکنید که شاه کلید همه این ها، توکل است و ذکری توصیه شده در آیات و روایت؛ پس تا می‌توانید زمزمه کنید: «الا به ذکر الله تطمئن القلوب …»

منبع: فارس