امان الله قرایی مقدم جامعه شناس در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: سلامت روان فرد و به خطر افتادن آن علاوه بر آسیب‌های زیاد روانی، باعث بروز بیماری‌های جسمی زیادی می‌شود؛ به شکلی که بسیاری از مردم با شکایت از وضع جسمی خود نزد پزشک می‌روند، اما پس از بررسی زیاد مشخص می‌شود علت اصلی بروز این ناراحتی احوالی آسیب دیدن روح و روان فرد است.

وی گفت: سلامت روانی به عنوان وضعیتی توصیف می‌شود که در آن وجوه متعددی از زندگی فرد کارکردی مطلوب دارند؛ به طوری که فرد احساس شادی کند و از وضع خود و از رابطه‌اش در جامعه با دیگران خرسند باشد. در ایجاد سلامت روان یا در مقابل، تهدید سلامت روان علت زیادی هست.

وی افزود: داشتن سلامت روان و احساس آرامش و نشاط، علت زیادی همچون تأمین نیاز‌های فردی و اجتماعی مانند شغل مناسب، تأمین کار روزانه، ازدواج، تحصیل و امنیت اجتماعی و اقتصادی می باشد.البته به خطر افتادن سلامت روان افراد فقط علت زیاد یاد شده نیست، بلکه بخشی از آن نیز مربوط به شرایط نامناسب خانوادگی، گسست بین نسلی و عدم درک و فهم نسل گذشته و حال است.

وی مطرح کرد:اختلالات روانی شامل خوب و بد بودن وضعیت ذهنی، ادراک خود به دست آوردن، استقلال و خودمختاری، و شایستگی، وابستگی میان‌نسلی و خودشکوفایی، توانمندی‌های بالقوه فکری و هیجانی است. اختلال رفتاری- روانی به معنای حالات قابل توجه بالینی است که با تغییر در تفکر، خُلق، هیجان یا رفتار مخشص و با ناراحتی و یا اختلال کارکرد زندگی می باشد.

این تغییرات در گستره هنجار‌های جامعه قرار نمی‌گیرند و به صورت روشن غیرعادی و بیمارگونه و دوبار برگشتن هستند.بر اساس آمارها، با این وجود بیشتر افراد سعی می‌کنند مشکلات خود را پنهان کنند و مایل به صحبت کردن درباره آن‌ها با دیگران نیستند. متاسفانه بیشتر افراد زمانی که متوجه بیماری خود می‌شوند، حس شرمندگی یا عصبانیت نسبت به خود دارند. همچنین این افراد از قضاوت دیگران نیز ترس دارند.

قرایی مقدم افزود: داشتن مهارت‌های مدیریت استرس و خشم و مقابله با آن در شرایط روحی نامناسب جملگی عوامل مختلف در بروز مشکلات سلامت روان و تهدید کننده آن است.مهم‌ترین عامل پیشرفت و ضامن بقای یک جامعه سلامتی است. برنامه، مدیریت برنامه‌ها و اجرای آن‌ها برای توسعه و ارتقاء سلامت در جامعه بخصوص برای افراد آسیب پذیر است.موضوع سلامت نوجوانان و جوانان را می‌توان به صورت حوزه‌های خطرناک رشد مدنظر قرار داد. نوجوانان و جوانان امروز برخلاف کودکان دیروز، باید با مجموعه‌ای از خطر‌های سلامتی جدید آگاهی پیدا کنند. 

وی گفت: تهدید کننده سلامت جوانان شامل مصرف مواد مخدر، بیماری‌های جسمی و قابلیت انتقال آن، اختلالاتی، چون خودکشی و افسردگی می‌باشد؛ بنابراین خطر‌ها هشداری برای بهبود و حفظ سلامت نوجوانان و جوانان را خاطرنشان می‌کند، در نتیجه ترویج و آگاهی از بینش و نگرش‌های جدید توأم با سلامت و با توجه به رفتار‌های مثبت و سالم در خصوص تمایز نسل نوجوان و جوانان از نسل کودکان و بزرگسالان و سالمندان نیاز می‌باشد.

وی افزود: بیماری‌های خطرناک غیر واگیر به ویژه بیماری‌های قلبی عروقی در تمام کشور‌های جهان در تمام سنین از علت اولیه در مرگ و میر هستند. می‌توان از این بیماری‌هایی که علت‌های شناخته شده‌ای دارند در جهت سلامت جامعه پیشگیری کرد. باید آموزش‌ها و فرهنگ‌های خاص مرتبط با روشهای زندگی سالم را نیز از همان ابتدای کودکی و نوجوانی می‌بایست در نظر گرفت.اقدامات اولیه که می‌توان در این جهت به انجام رساند. جلو گیری اولیه از تغذیه و رفتار‌های نادرست، مصرف دخانیات، عدم یا کم تحرکی در رده سنی کودک و نوجوان می‌باشد.