سبک زندگی حضرت زهرا (س)؛ الگوی متعالی برای انسان‌ها

حجت‌الاسلام والمسلمین رضا غلامی، کارشناس مذهبی درمورد اهمیت سبک زندگی حضرت زهرا (س) بیان کرد: یکی از سرمایه‌های جدی و اصیل و متقن ما سبک زندگی حضرت زهرا سلام الله علیهاست و این جدای از شخصیت حضرت (س) به عنوان یک شخصیت متعالی است؛ به طوری که در روایت آمده است: «إِنمَا سُمِّیتْ فَاطِمَةَ لِأَنَّ الْخلْقَ فطِمُوا عَنْ مَعْرِفَتِهَا؛» «همانا فاطمه، فاطمه نامیده شد؛ چراکه خلق از شناخت و معرفت او بریده شده اند.» یعنی کسی نمی‌تواند جایگاه حقیقی حضرت زهرا سلام الله علی‌ها را درک کند. به همین دلیل، فاطمه نامیده شد. زیرا مخلوقات از درک این مقام بُریده شده اند و نمی‌توانند به جایگاه والای حضرت زهرا سلام الله علی‌ها دست پیدا کنند.

این کارشناس مذهبی تصریح کرد: سیره و سبک زندگی حضرت فاطمه زهرا (س) عینی، ملموس و قابل مشاهده است و اگرچه خیلی از افراد با سبک‌های مختلفی زندگی می‌کنند. اما از الگوی متعالی استفاده نمی‌کنند در حالی که الگوی متعالی سبک زندگی را می‌توان در زندگی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علی‌ها جست و جو کرد و این موضوع در سیره ایشان قابل ملموس است و در تاریخ و روایات مختلف هم، وجود دارد. 

روایتی از حضرت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است که می‌فرمایند: «إنَّ لِی فی إبنَةِ رَسولِ اللّه ِ اُسوَةٌ حَسَنةٌ؛» «دختر رسول خدا (فاطمه) براى من سرمشقى نیکوست.» یعنی حضرت زهرا سلام الله علی‌ها به عنوان دختر پیامبر اکرم (ص) برای امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف الگوی نیکوست که باید درمورد این الگوی واقعی و متعالی مطالعه کنیم تا بتوانیم از سبک‌ها و سیره‌ها و نگاه‌های توحیدی حضرت زهرا (س) به عنوان الگو و سرمشق زندگی درس بگیریم و آن‌ها را در خانواده خود، تبیین، تبلیغ و فرهنگ سازی و نهادینه کنیم. 

حجت الاسلام غلامی گفت: حضرت زهرا سلام الله علی‌ها در در ابعاد مختلف سبک زندگی خود در قله قرار دارند؛ به طوری که از بُعد دختر بودن برای پیامبر اکرم صل الله علیه وآله والسلم به حدی جایگاه رفیعی دارند و پرورش پیدا کرده اند و توانسته اند این جایگاه را به کمال برسانند که پس از رحلت حضرت خدیجه سلام الله علی‌ها و در نبود مادر بزرگوارشان، عاطفه دختر و پدری را به حدی به کمال رساندند که حضرت محمد مصطفی صل الله علیه وآله والسلم به حضرت زهرا سلام الله علی‌ها لقب امّ ابی‌ها (مادر پدرش) دادند و این نشان دهنده‌ی عطوفت و عشق و علاقه بسیار زیاد میان این دختر والا مقام و پدر بزرگوارشان است که پیامبر اکرم (ص) این لقب و تعبیر را برای حضرت زهرا سلام الله علی‌ها به کار می‌بردند و به حدی مقام حضرت (س) را گرامی داشتند که وقتی می‌خواستند به جهاد و سفری بروند اول به منزل حضرت زهرا (س) و حضرت امیرمومنان علیه السلام می‌رفتند و هنگام برگشت هم، ابتدا به دیدار حضرت زهرا سلام الله علی‌ها می‌رفتند و حتی هر روز هم، به ایشان سر می‌زدند و سپس، به دنبال کار‌های خود می‌رفتند. در نتیجه، این موضوع نشان می‌دهد که ارتباط عاطفی پدر و دختری به حدی عمیق و زیبا بود که جلوه‌های بزرگ آن بدین شکل متجلی می‌شدند و خودشان را نشان می‌دادند.

این کارشناس مذهبی درمورد جایگاه همسر بودن حضرت زهرا سلام الله علی‌ها مطرح کرد: اشراف مکه و مدینه از حضرت زهرا سلام الله علی‌ها خواستگاری کردند و می‌خواستند ازدواج و وصلت صورت بگیرد، ولی حضرت زهرا سلام الله علی‌ها هیچ کدام را نپذیرفتند. زیرا توجه به هم کفو بودن در زندگی ملاک مهمی برای حضرت (س) به منظور انتخاب حضرت امیر مومنان (ع) به عنوان همسر بود. زیرا وقتی دو نفر می‌خواهند شریک زندگی هم باشند باید به هم کفو بودن توجه کنند و این در سیره حضرت زهرا سلام الله علی‌ها و حضرت امیر مومنان علیه السلام بسیار مهم است. در این میان، پیامبر اکرم (ص) به عنوان پدر نیز، نظر حضرت فاطمه زهرا (س) را درمورد این وصلت می‌پرسند که این نشان دهنده احترام پدر به دخترشان و نظرخواهی از ایشان است. 

حجت الاسلام غلامی تصریح کرد: حضرت زهرا سلام الله علی‌ها در زندگی حضرت امیر مومنان (ع) نگاه همراهی، همکاری و مشارکت داشتند و صرفاً توجه به خواسته‌های خود نداشتند و این را می‌توان از لحظه‌ای متوجه شد که حضرت زهرا سلام الله علی‌ها از منزل پدر به سوی منزل همسر راهی شدند و در شب ازدواجشان، لباس خود را به سائلی بخشیدند که احتیاجش را مطرح کرد. این در حالی است که شاید وقتی یک دختر خانم عروس می‌شود و آن لحظه، تکرار نشدنی‌ترین اتفاق زندگی اش است دوست دارد لباس و وسایل برای خودش باشد. اما حضرت زهرا سلام الله علی‌ها به عنوان یک الگو، خوشی و شادی دیگران را ملاک عمل قرار می‌دادند و با وجود این که ازدواج حضرت زهرا (س) و حضرت علی (ع) شادی داشت. اما این شادی به هر قیمتی نبود و در آن، حرام اتفاق نمی‌افتاد. همچنین، اشعاری که بانوان هنگام همراهی حضرت زهرا سلام الله علی‌ها به خانه حضرت علی (ع) می‌خواندند اشعار حماسی و پُرمحتوا و غنی بود.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: حضرت زهرا سلام الله علی‌ها در زندگی مشترک، حضرت علی علیه‌السلام را همراهی می‌کردند تا باری از روی دوش ایشان بردارند؛ به طوری که وقتی به مدت چند روز در منزلشان چیزی برای خوردن وجود نداشت و حضرت علی (ع) از این موضوع مطلع شدند و فرمودند که چرا به ایشان گفته نشده است؟ حضرت فاطمه سلام الله علی‌ها فرمودند: «یا أباالحَسَنِ! إنّی لأَستَحیی مِن إلهی أن اُکَلِّفَ نَفسَکَ مالاتَقدِرُ عَلَیهِ؛» «اى على! من از پروردگارم شرم دارم که چیزى از تو درخواست کنم که توان برآوردن آن را نداشته باشى.» 

حجت الاسلام غلامی گفت: یکی از سبک‌ها و الگو‌های زندگی حضرت زهرا سلام الله علی‌ها که بسیار زیباست و افراد کمتر استفاده می‌کنند جریان محبت میان زن و شوهر است. اما متأسفانه، این موضوع در جامعه کمرنگ است.

در روایتی، پیامبر اکرم (ص) فرمودند که اگر مردی به زن خود بگوید دوستت دارم. این اصلاً از قلب زن خارج نمی‌شود. بنابراین، جریان محبت میان حضرت زهرا سلام الله علی‌ها و حضرت علی علیه السلام دو طرفه بود و با ادبیات محبت آمیز یکدیگر را صدا کرده و با هم صحبت می‌کردند؛ به طوری که حضرت زهرا سلام الله علی‌ها گاهی ایشان را با کنیه «ابالحسن» می‌خواندند و گاهی، با عنوان «یا ابن عم» صدا می‌کردند.

این کارشناس مذهبی افزود: حضرت زهرا سلام الله علی‌ها اظهار علاقه خود به حضرت علی علیه السلام را این چنین بیان می‌کردند: روحی لک الفدا و از تعابیر ابوتراب، ابالحسن و علی جان هم استفاده می‌کردند و حضرت امیرمومنان (ع) هم، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علی‌ها را با تعابیری چون؛ «نفسی لک الفدا»؛ جان علی به فدایت، «حبیبتی زهراء»، «بنت رسول الله» و «زهرا جان» صدا می‌کردند و این محبت در خانه حضرت زهرا (س) و حضرت علی (ع) جریان عمیق و ماندگاری است.