پژوهشگران «مرکز سرطان مموریال اسلون کترینگ» به درک جدیدی در مورد حافظه سلول‌های سرطانی ریه رسیده‌اند و راهبرد جدیدی را برای بهبود درمان این بیماری پیشنهاد کرده‌اند.

 به نقل از نیوز مدیکال نت، این پژوهش که به سرپرستی دکتر «توماس تاملا» (Tuomas Tammela) زیست‌شناس سرطان «مرکز سرطان مموریال اسلون کترینگ» (MSK) انجام شده است، نشان می‌دهد برخی از سلول‌های سرطانی ریه، حافظه سلول سالمی را که از آنجا آمده‌اند حفظ می‌کنند. این کشف را می‌توان برای موثرتر کردن یک نوع نوظهور از درمان سرطان ریه به نام «مهار KRAS» یا (KRAS inhibition) مورد استفاده قرار داد.

این پژوهش به طور ویژه یک نوع سرطان ریه سلول غیر کوچک موسوم به «آدنوکارسینوم ریه» را بررسی کرده که شایع‌ترین نوع سرطان ریه در آمریکاست و مسئول هفت درصد از مرگ و میر‌های ناشی از سرطان به شمار می‌رود. این سرطان اغلب به دلیل بروز جهش در ژن KRAS ایجاد می‌شود.

«ژوکسوان لی» (Zhuxuan Li) پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: پروتئین‌های KRAS محرک سرطان برای مدت طولانی غیرقابل درمان تلقی می‌شدند، اما «سازمان غذا و داروی آمریکا» (FDA) در چند سال گذشته، اولین مهارکننده‌های KRAS را تأیید کرد که تعداد کمی از آن‌ها در آزمایش‌های بالینی بررسی شدند. در هر حال، آن‌ها برای همه کارآیی ندارند و سرطان‌های بیشتر بیماران در نهایت نسبت به دارو‌ها مقاومت نشان می‌دهند و عود می‌کنند.

یافته‌های این گروه پژوهشی، اطلاعات مهمی را در مورد سلول‌های سرطانی ریه ارائه می‌دهند که پس از درمان با مهارکننده KRAS باقی می‌مانند. نکته مهم این است که هدف قرار دادن جداگانه این سلول‌ها در کنار درمان با مهارکننده KRAS می‌تواند به جلوگیری از عود بیماری کمک کند.

سلول‌های بنیادی با یک کار روزانه

برای درک کردن کشف جدید مرکز سرطان مموریال اسلون کترینگ و پیامد‌های آن، دانستن کمی زیست‌شناسی ریه سودمند است. درون ریه‌ها، اکسیژن جذب می‌شود و دی‌اکسید کربن از کیسه‌های هوایی به نام «آلوئول» آزاد می‌شود. پوشش آلوئول‌ها از دو نوع سلول مجزا ساخته شده است که «آلوئولار نوع ۱» (AT۱) و «آلوئولار نوع ۲» (AT۲) نام دارند.

اگرچه این دو سلول نام‌های مشابهی دارند، اما بسیار متفاوت هستند. سلول‌های AT۱ بلند و نازک هستند و سطح بزرگی را برای تسهیل تبادل گاز بین ریه‌ها و جریان خون دارند. در این میان، سلول‌های AT ۲ نقش مراقبتی را بر عهده دارند و ترکیباتی را منتشر می‌کنند که برای سلامتی و عملکرد ریه‌ها مهم هستند. همچنین، این سلول‌ها با انجام دادن روند تقسیم برای ایجاد سلول‌های جایگزین AT۱، به حفظ و ترمیم ریه‌ها کمک می‌کنند. تاملا گفت: می‌توان آن‌ها را به عنوان سلول‌های بنیادی در نظر گرفت که یک کار روزانه دارند.

مشکل بزرگ زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های سرطانی ریه ایجادشده توسط سلول‌های AT۲، برخی از ویژگی‌های به‌یادمانده از سلول‌های AT۱ را نشان می‌دهند. دانشمندان این سلول‌های سرطانی را «سلول‌های شبه AT۱» می‌نامند.

از بین بردن سلول‌های شبه AT۱

در سلول‌های سالم، ژن KRAS یک نقش کلیدی را در تنظیم کردن رشد و تقسیم سلول ایفا می‌کند، اما وقتی ژن جهش پیدا می‌کند، می‌تواند به تکثیر سلول فراری منجر شود.

مهارکننده‌های KRAS می‌توانند این رشد انفجاری را خاموش کنند و تومور‌ها را تا حد زیادی کاهش دهند، اما همچنان سلول‌های سرطانی را که به دارو حساس نیستند، پشت سر می‌گذارند و به سرطان فرصت می‌دهند تا جهش‌های جدیدی را برای مقاومت کردن در برابر اثرات دارو ایجاد کنند.

پژوهشگران این سلول‌های سرطانی باقی‌مانده را به دقت مورد بررسی قرار دادند تا مکانیسم‌های مقاومت را با بررسی موش‌هایی که مهندسی ژنتیکی شده‌اند و تومور‌های به‌دست‌آمده از بیمار در آن‌ها کشت شده است، کشف کنند. آن‌ها دریافتند سلول‌های سرطانی که پس از درمان باقی مانده‌اند، همان سلول‌های AT ۱ هستند. همچنین، آن‌ها دریافتند که این سلول‌ها ظرفیت لازم را برای تحریک مجدد رشد سلول‌های سرطان دارند.

تاملا گفت: نکته مهم این است که ما دریافتیم اگر از شر سلول‌های شبه AT ۱ خلاص شویم، پاسخ درمانی به مهارکننده‌های KRAS تا اندازه قابل توجهی بهبود می‌یابد.

از بین بردن سلول‌های سرطانی در مدل‌های آزمایشی نسبتا آسان است، اما انجام دادن این کار در کلینیک، به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.

تاملا ادامه داد: ما در واقع در دوره بسیار هیجان‌انگیزی با داروشناسی فوق‌العاده زندگی می‌کنیم. ما می‌توانیم مولکول‌ها را مهندسی کنیم تا به یک نوع خاص از سلول متصل شوند و آن‌ها را از بین ببرند. این نحوه عملکرد درمان با «سلول تی کایمریک گیرنده آنتی‌ژن» (CAR T cell therapy) و ترکیبات دارویی دارای آنتی‌بادی است.

وی افزود: اکنون که آزمایش‌های اثبات مفهوم را انجام داده‌ایم، گام بعدی ما یافتن پروتئین‌های سطحی است که منحصر به سلول‌های شبه AT۱ هستند. سپس ما یک درمان ایجاد می‌کنیم که بتواند به سلول‌های شبه AT۱ متصل شود و آن‌ها را از بین ببرد.

این پژوهش در مجله «Cancer Discovery» به چاپ رسید.

منبع: ایسنا