منطقه خراسان رضوی از ظرفیت های فوق العاده و کم‌نظیری به خصوص در زمینه تابش آفتاب برخوردار است، به طور متوسط سالانه ۳۵۰ روز آفتابی با حرارت متوسط در خراسان رضوی وجود دارد که میزان تابش آفتاب آن نیز برای مولدهای خورشیدی مناسب است.

ملاک بهره برداری مطلوب از انرژی خورشیدی، شدت تابش یا درجه حرارت خورشید نیست زیرا با افزایش دمای آفتاب، عملکرد تولید نیروگاه ها یا مولدهای خورشیدی کاهش می یابد و برآیند تولید آنها در روزهای زمستانی با تابش آفتاب بیشتر از عملکرد تولید آنها در روزهای گرم تابستان است.

در خراسان رضوی درجه حرارت خورشید به میزان استان های کویری مانند یزد نیست و چون افزایش حرارت، برآیند تولید نیروگاه های خورشیدی را کاهش می دهد، تولید انرژی خورشیدی در خراسان رضوی به مراتب بهتر از استان های دیگر است.

ظرفیت خراسان رضوی در انرژی های نو به حوزه باد و آفتاب ختم می شود که برای بهره برداری از این ظرفیت نیاز به مشوق های سرمایه گذاری، ارائه تسهیلات با کارمزد اندک و تامین زیرساخت های لازم دارد، اما سرمایه گذاری در انرژی های نو گرانتر از سرمایه گذاری در انرژی های حرارتی است لذا اگر سرمایه گذاری در خصوص این انرژی ها در جهان توسعه پیدا می کند به دلیل حمایت دولت از این طرحهاست.

نیروگاه خورشیدی یا دیزل ژنراتور، ۲ گزینه روی میز صنایع

ناترازی تولید و مصرف برق از سال ۱۴۰۰ گریبان کشور را گرفته و دولت چاره ای جز اجرای برنامه های مدیریت مصرف در بخش های مختلف از جمله صنعتی، کشاورزی، خانگی، تجاری و ... نداشته است، این برنامه از ۲ سال گذشته در بازه زمانی اوج بار در تابستان اجرا شده است و از آنجا که بخش صنعت از این قضیه و تعطیلی های ناشی از آن ضرر زیادی متحمل می شده، به فکر راه های دیگری برای تامین برق از جمله دیزل ژنراتور یا ایجاد نیروگاه های خورشیدی افتاده است.

برخورداری از دیزل ژنراتور و همچنین سرمایه گذاری در تولید برق از انرژی های تجدیدپذیر همواره توصیه مسوولان صنایع برای برخورداری از شرایط پایدار در برق بوده است، در این زمینه اقداماتی در حال انجام است اما هنوز در حد مطلوب نیست و صاحبان صنایع در این زمینه به کمک دولت نیاز دارند.

معاون امور صنایع اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در این خصوص گفت: از بین صنایع کوچک و متوسط خراسان رضوی، ۱۹۰ واحد از دیزل ژنراتور برخوردار هستند که طبق توافق انجام گرفته، سوخت آنها توسط شرکت پخش فرآورده های نفتی تامین می شود، ایجاد نیروگاه خورشیدی توسط صنایع و توسعه آن هزینه بالایی دارد، تعدادی از واحدهای صنعتی استان هم مجوز راه‌اندازی آن را دریافت کرده اند اما سرمایه گذاری در این زمینه زمان‌بر است.

ناصر بهزاد افزود: صاحبان صنایع کوچک و متوسط استان از نیمه خرداد تا نیمه شهریور، ملزم به اعمال محدودیت مصرف برق در طول هفته بودند، ساعات مدیریت مصرف برق طبق برنامه ریزی قبلی و با اعلام به واحدهای صنعتی مستقر در داخل و خارج از شهرک صنعتی خراسان رضوی برنامه ریزی شد.

رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز با اشاره به مزیتهای استفاده از انرژی های تجدیدپذیر برای صنایع گفت: بر اساس قانون، صنایعی که در هر ساعت فعالیت، بیش از یک مگاوات مصرف برق دارند، ملزم شده‌اند سالانه یک درصد از برق خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر تامین کرده و طی پنج سال آن را تا پنج درصد افزایش دهند.

فیروز ابراهیمی افزود: این برق تولیدی به برق شبکه ملی وصل شده و دولت این برق را کیلوواتی ۱۶ هزار و ۵۰۰ ریال از تولیدکنندگان خریداری می‌کند، همچنین در شرایط اوج مصرف برق، این واحدها از قطع برق مستثنی می‌شوند، بر همین اساس، گرایش صنایع به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر، از یک سو الزام و از سوی دیگر یک مسوولیت اجتماعی است.

وی اظهار کرد: برای تولید هر کیلووات برق خورشیدی بین ۳۰ تا ۵۰ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری لازم است، بخش خصوصی این کار را انجام می‌دهد تا بگوید در این خصوص پای کار است؛ اما با وجود همراهی در این زمینه، شرکت برق اعلام می‌کند توان این را ندارد که به صورت هوشمند برق واحد تولیدی را قطع نماید، سوال این است که بخش خصوصی تا چه زمانی باید تاوان هوشمند نبودن برخی حوزه‌ها را بدهد.

نخستین گام ها برای راه اندازی نیروگاه خورشیدی ویژه صنایع

خراسان رضوی نخستین گام ها را برای راه اندازی نیروگاه های خورشیدی در مقیاس بزرگتر برای استفاده صنایع برداشته است، در این راستا امسال نماینده شهرستان های کاشمر، بردسکن، خلیل‌آباد و کوهسرخ در مجلس شورای اسلامی گفت: قرارداد ساخت بزرگترین نیروگاه خورشیدی شرق کشور که قرار است در کاشمر ایجاد شود، بین شرکت "سرمایه‌گذاری نیرو" و سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) منعقد شده است.

خجت الاسلام جواد نیک بین افزود: قرارداد یاد شده شامل ساخت نیروگاه بزرگ مقیاس خورشیدی ۱۰۰ مگاواتی با حجم سرمایه گذاری بیش از ۷۵ میلیون یورو است، این قرارداد اکنون در سامانه «کٌدال» یا سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران اوراق بهادار کشور به صورت رسمی بارگذاری و اعلام عمومی شده است.

نماینده شهرستان های کاشمر، بردسکن، خلیل آباد و کوهسرخ اضافه کرد: با این اقدام اکنون منطقه کاشمر به عنوان یکی از ساختگاههای نیروگاه بزرگ مقیاس خورشیدی کشور در وزارت نیرو ثبت شده است و به زودی عملیات اجرایی این نیروگاه در شهرک صنعتی کاشمر آغاز خواهد شد.

مدیر دفتر بازار برق شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی نیز در این باره گفت: امسال نخستین نیروگاه خورشیدی ۲۰۰ کیلوواتی حوزه صنایع کشور با نرخهای خرید تضمینی جدید در حوزه عملیاتی شرکت در گناباد وارد مدار شد.

مهدی مرزبانی با اشاره به وجود هزار و ۷۵ نیروگاه خورشیدی انشعابی در خراسان رضوی افزود: این نیروگاه بخشی از برق مورد نیاز شبکه شهرک صنعتی گناباد را تامین می کند.

وی اظهار کرد: در این راستا شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی با دانشگاهها قرارداد منعقد و چند نخبه دانشگاهی را جذب کرده است که با توسعه فعالیتهای خود در زمینه انرژی های تجدیدپذیر، در صدر جدول ارزیابی شرکتهای توزیع در این بخش قرار گرفته است.

مدیر بازار برق شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی گفت: امسال مجوز اتصال نخستین نیروگاه خورشیدی سه فاز روی سقف سوله در این استان در شهرستان "زبرخان" صادر شده است، گروه فنی دفتر بازار برق شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی از نیروگاه خورشیدی آماده به اتصال با ظرفیت ۴۰ کیلوواتی مزبور بازدید کرده و ضمن بررسی موارد فنی و ایمنی، مجوز اتصال به شبکه این سامانه را صادر کردند.

وی اظهار کرد: این سامانه نخستین سامانه خورشیدی سه فاز در سطح استان خراسان رضوی است که با سازه ای خاص به صورت ردیفی روی سوله یک دامداری از توابع شهرستان زبرخان ساخته شده است.

حرکت نظام مند بخش خصوصی به سوی توسعه انرژی های تجدیدپذیر

به منظور حرکت نظام‌مند بخش خصوصی به سمت توسعه استفاده از انرژی های تجدیدپذیر برای تولید برق به ویژه استفاده از انرژی خورشیدی، کمیسیون انرژی در اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی خراسان رضوی با رویکرد جدیدی وارد این موضوع شده و برای این موضوع از ابعاد مختلف چاره اندیشی می کند که مهمترین زاویه آن شامل صنایع می شود.

رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی خراسان رضوی در این باره گفت: یکی از اهداف این کمیسیون توسعه تولید انرژی‌های تجدیدپذیر است و به این منظور، در ساختار کمیسیون یک کارگروه تخصصی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر در نظر گرفته‌ایم که راهکارهای لازم در این زمینه در سطح استان را بررسی کند.

نسرین یوسفی عارفی اظهار کرد: در سال‌های اخیر، واحدهای صنعتی با مشکلات ناشی از کمبود انرژی و قطعی برق و گاز مواجه شده‌اند و امیدواریم با همکاری افراد و انجمن‌هایی که در این کمیسیون حضور دارند، بتوانیم به عنوان بازوی مشورتی اتاق بازرگانی و از طریق انعکاس مباحث کمیسیون به شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی، راهکارهایی برای حل این مشکلات ارائه کنیم.

وی گفت: تلاش ما بر این است که با حضور نمایندگانی از انجمن‌های مرتبط با حوزه انرژی برق، گاز و انرژی‌های تجدیدپذیر در پی تبیین راهکارهایی در راستای بهبود وضعیت بخش خصوصی در حوزه انرژی باشیم.

مدیرعامل شرکت برق منطقه ای خراسان نیز اجرا و توسعه ۱۰ هزار مگاوات برق از محل انرژی های تجدیدپذیر را برنامه دولت ذکر و بیان کرد: سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) در این زمینه ماموریت دارد تا برق تولیدی از این محل را به صورت تضمینی خریداری کند، لذا مناقصه این طرح برگزار و تعدادی شرکت برنده شدند.

حسین محمودی افزود: در خراسان رضوی ۲ شرکت برای تولید مجموعا ۳۰۰ مگاوات برق برنده شدند و قرار است در خصوص ایجاد نیروگاه خورشیدی سرمایه گذاری کنند، هیات وزیران تابستان امسال مصوبه ای گذراند تا دولت برق تضمینی نیروگاه های خورشیدی را به قیمت مناسب خریداری کند و این باعث شده است تا سرمایه گذاران به سرمایه گذاری در این بخش ترغیب شوند.

مدیرعامل شرکت برق منطقه ای خراسان گفت: دولت ۲ تابلو شامل "تابلوی دوم" و "تابلوی سبز" در بورس ایجاد کرده است، که در "تابلوی دوم" صرفه جویی برق از محل برنامه های مدیریت مصرف گردآوری می شود و میزان برق صرفه جویی شده را از طریق "تابلوی سبز" عرضه می کند.

به گفته وی، ۲ هزار مگاوات از این محل در کل کشور صرفه جویی و در تابلو سبز عرضه می شود، صنعت می تواند برق مورد نیاز خود را از این تابلو خریداری کند و هر چه بیشتر بخرد از برنامه های مربوط به مدیریت مصرف برق آن کاسته می شود.

محمودی اضافه کرد: دارندگان نیروگاههای خورشیدی نیز می توانند انرژی تولیدی خود را در تابلو سبز بورس عرضه کنند و بخش صنعت می تواند برق مورد نیاز خود را از این تابلو خریداری کند.

وی افزود:‌ تولید برخی از نیروگاه های برقی کشور خارج از شبکه عرضه می شود که بخش صنعت می تواند با این نیروگاه ها قرارداد بسته و برق آنها را خریداری کند، که هر چقدر بخش صنعت از این نیروگاه ها برق بخرد، از محدودیت هایش در برنامه های مدیریت مصرف کاسته می شود.

منبع: ایرنا