جوایز نوبل در بخش فیزیولوژی یا پزشکی از سال ۱۹۰۱ اعطا شده است. این جوایز در ۹ مورد اعطا نشد و آن سال‌های ۱۹۱۵، ۱۹۱۶، ۱۹۱۷، ۱۹۱۸، ۱۹۲۱، ۱۹۲۵، ۱۹۴۰، ۱۹۴۱ و ۱۹۴۲ بود.

اما چرا در این سال‌ها جایزه نوبل پزشکی به کسی تعلق نگرفت؟ در اساسنامه بنیاد نوبل آمده است: «اگر هیچ یک از آثار مورد بررسی اهمیت مندرج در بند اول را نداشته باشد، پول جایزه تا سال بعد ذخیره می‌شود. اگر حتی در سال بعد نیز جایزه قابل اعطا نباشد، این مبلغ به وجوه محدود بنیاد اضافه می‌شود.» در طول جنگ جهانی اول و دوم، جوایز نوبل کمتری اعطا شد که می‌توان حدس زد علت آن چه بوده است.

نگاهی به جوایز نوبل پزشکی ۱، ۲ یا ۳ نفره

تا به حال ۴۰ جایزه پزشکی تنها به یک برنده اهدا شده است. ۳۴ جایزه پزشکی توسط دو برنده به اشتراک گذاشته شده است و ۳۹ جایزه پزشکی هم بین سه برنده تقسیم شده است.

اما چگونه این اتفاق رخ می‌دهد؟ در اساسنامه بنیاد نوبل آمده است: مقدار جایزه ممکن است به طور مساوی بین دو اثر که شایسته جایزه در نظر گرفته شدند تقسیم شود. اگر اثری که جایزه می‌گیرد توسط دو یا سه نفر ساخته شده باشد، جایزه به طور مشترک به آن‌ها تعلق می‌گیرد. البته باید گفت که در هیچ موردی نمی‌توان مبلغ جایزه را بین بیش از سه نفر تقسیم کرد.

جوانترین برنده نوبل پزشکی

تا به امروز، جوانترین برنده جایزه نوبل در فیزیولوژی یا پزشکی فردریک جی. بانتینگ است که در سال ۱۹۲۳، ۳۲ ساله بود.

پیرترین برنده نوبل پزشکی

پیرترین برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی تا به امروز، پیتون روس است که در سال ۱۹۶۶ که جایزه پزشکی را به او اعطا کردند ۸۷ سال داشت.

برندگان زن جایزه نوبل در فیزیولوژی یا پزشکی

از ۲۲۵ نفری که جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی را دریافت کردند، ۱۲ نفر زن هستند و از این ۱۲ نفر، باربارا مک کلینتاک تنها کسی است که جایزه نوبل مشترک دریافت کرده است.

اسامی افرادی که در سال‌های مختلف جایزه نوبل پزشکی را دریافت کرده اند:

۱۹۴۷ – Gerty Cori

۱۹۷۷ – Rosalyn Yalow

۱۹۸۳ – Barbara McClintock

۱۹۸۶ – Rita Levi-Montalcini

۱۹۸۸ – Gertrude B. Elion

۱۹۹۵ – Christiane Nüsslein-Volhard

۲۰۰۴ – Linda B. Buck

۲۰۰۸ – Françoise Barré-Sinoussi

۲۰۰۹ – Elizabeth H. Blackburn and Carol W. Greider

۲۰۱۴ – May-Britt Moser

۲۰۱۵ – Tu Youyou

اعطای جایزه نوبل به مردگان!

از سال ۱۹۷۴، اساسنامه بنیاد نوبل تصریح می‌کند که جایزه نوبل نمی‌تواند پس از مرگ اعطا شود، مگر اینکه مرگ پس از اعلام جایزه نوبل اتفاق افتاده باشد. قبل از سال ۱۹۷۴، جایزه نوبل تنها دو بار پس از مرگ افراد به آن‌ها اعطا شده بود: به داگ هامارشولد (جایزه صلح نوبل ۱۹۶۱) و اریک اکسل کارلفلد (جایزه نوبل ادبیات ۱۹۳۱).

چه کسانی مجبور به رد جایزه نوبل شدند؟

دو برنده جایزه نوبل در شیمی توسط مقامات مجبور به رد جایزه نوبل شدند. آدولف هیتلر سه برنده آلمانی جایزه نوبل را از دریافت جایزه نوبل منع کرد. دو نفر از آن‌ها جایزه نوبل شیمی را دریافت کردند، ریچارد کوهن در سال ۱۹۳۸ و آدولف بوتناندت در سال ۱۹۳۹. نفر سوم، گرهارد دوماگ، جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی را دریافت کرد. در سال ۱۹۳۹ همه آن‌ها توانستند دیپلم و مدال نوبل را دریافت کنند، اما نه مبلغ جایزه را.

دست فروید هم به نوبل نرسید!

عصب شناس اتریشی و بنیانگذار روانکاوی زیگموند فروید (۱۸۵۶-۱۹۳۹) ۳۲ بار نامزد جایزه نوبل در فیزیولوژی یا پزشکی شد، اما هرگز این جایزه به او اعطا نشد. زیرا به نظر کمیته پزشکی جایزه نوبل، کار‌های فروید هیچ ارزش علمی اثبات شده‌ای نداشتند.

در نهایت هم باید گفت: هیچ کس تا به حال بیش از یک بار جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی را دریافت نکرده است.

منبع: ایرنا