فیض ا... برزگر : گفت: عامل بیش از ۹۰ درصد موارد حیوان گزیدگی و انتقال بیماری هاری و مرگ ناشی از آن در انسان، سگها بوده اند.
وی با اشاره به شعار امسال روز جهانی هاری مبنی بر پیشگیری از هاری برای همه با هماهنگی بین بخشی این شعار را نشان دهنده اهمیت مشارکت، همکاری و هماهنگی بینبخشی در تحقق اهداف برنامه راهبردی جهانی پیشگیری و کنترل هاری برشمرد.
رئیس گروه مبارزه با بیماریهای واگیر معاونت بهداشتی استان افزایش روزافزون حیوان گزیدگی را یکی از چالشهای حوزه بهداشت دانست و گفت: کنترل بیماری هاری پیچیده و نیازمند همکاری بینبخشی سازمانهایی نظیر دامپزشکی، حفاظت از محیط زیست، شهرداریها و دهیاریها، رسانهها و انجمنهای حامی حیوانات است.
راههای انتقال بیماری
برزگر اضافه کرد: ویروس هاری در انسان و سایر پستانداران خونگرم اعم از سگ، گربه، روباه، گرگ، شغال، کفتار، گاو، گوسفند، بز، شتر، اسب، الاغ، راسو، خدنگ، موش خرما، خفاش و ... قابلیت رشد و تکثیر دارد.
وی بابیان اینکه هاری یک بیماری ویروسی است، گفت: ویروس آن معمولاً با آلوده شدن محل جراحت به وسیله بزاق حیوان مبتلا وارد بدن انسان شده و از طریق اعصاب، به مغز رفته و در آنجا تکثیر مییابد.
به گفته برزگرگزیدگی توسط حیوان آلوده، لیس زدن پوست و مخاط توسط حیوان آلوده، پنجه کشیدن حیوان و تماس با بزاق انسان مبتلا به هاری میتواند باعث ابتلا به این بیماری شود.
هاری از راه تنفس هم منتقل میشود
برزگر گفت: تنفس ویروس هاری در غارهای مملو از خفاش و مواجهه با ویروس هاری در آزمایشگاههای تشخیصی و تحقیقاتی از دیگر روشهای انتقال هاری به انسان است.
وی افزود: انتقال هاری از طریق دستگاه گوارش بعید به نظر میرسد، ولی باید از خوردن گوشت و سایر فرآورده دامهای مبتلا به هاری جداً خودداری کرد.
ارایه خدمات مراقبتی و پیشگیری هاری در مراکز منتخب
برزگر با اشاره به نیاز به زیرساختهای لازم نظیر وان شستوشو، نیروی انسانی تمام وقت و سایر ملزومات خاطرنشان کرد که خدمات مراقبت و پیشگیری هاری صرفاً در مراکز منتخب ارایه میشوند.
اقدامات ضروری در هنگام حیوان گزیدگی
کارشناس بیماریهای واگیر دانشگاه تاکید کرد: فردی که دچار حیوان گزیدگی شد باید فوراً و در کوتاهترین زمان ممکن به مراکز مراقبت و پیشگیری از هاری مراجعه کند تا خدمات لازم را دریافت کند.
برزگر با بیان اینکه درصورت بروز علایم بیماری هاری، مرگ بیمار قطعی است گفت: هر چقدر فردی که دچار حیوان گزیدگی شده دیرتر به مراکز مذکور مراجعه کند، شانس ابتلا به هاری افزایش مییابد و درصورت بیتوجهی به اقدامات پیشگیری متاسفانه چند روز پس از شروع اولین علایم، مرگ بیمار قطعی است.
وی افزود: درحالی که با پیشرفت علم و ساخت واکسن بیماریهای مختلف، خوشبختانه امروزه هاری یک بیماری قابل پیشگیری است.
توصیههای مهم در هنگام حیوان گزیدگی
رئیس گروه مبارزه با بیماریهای واگیر دانشگاه به افرادی که دچار گزش یا گاز گرفتگی توسط حیوان شدند توصیه کرد: به عنوان اولین اقدام حداقل ۱۵ حیوان گزیدگی را جدی بگیرید/عامل ۹۰ درصد حیوان گزیدگی سگها استدقیقه محل گزش را با آب فراوان و صابون بشویید و اجازه بدهید خون از محل زخم خارج شود تا احتمال ورود ویروس هاری به بدن کاهش یابد. سپس به سرعت بیمار را به نزدیکترین واحد مراقبت و پیشگیری از هاری برسانید.
وی این مرحله را بسیار مهم برشمرد به نحوی که نیمی از فرایند پیشگیری از هاری به شست وشوی کافی و صحیح محل جراحت بستگی دارد.
کارشناس بیماریهای واگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان خاطرنشان کرد: در واحدهای مذکور توسط کارشناسان آموزش دیده بر حسب محل و وسعت جراحت اقدامات لازم نظیر شست وشو، تزریق واکسن هاری و درصورت نیاز تزریق سرم ضدهاری و واکسن کزاز انجام میشود.
به گفته وی با توجه به شرح حال بیمار، برنامه واکسیناسیون ضدهاری مشخص شده و ۳ تا ۴ نوبت واکسن به فرد تزریق میشود.
وی با تاکید بر این که تزریق تمام نوبتهای واکسن هاری باید طبق زمانبندی مشخص انجام شود گفت: نوبت اول واکسن هاری در هنگام اولین مراجعه به بیمار تزریق میشود و نوبتهای دوم، سوم و چهارم نیز به ترتیب ۳، ۷ و ۱۴ روز پس از تزریق نوبت اول تجویز میشوند.
وی رعایت فاصله زمانی بین نوبتهای واکسن را بسیار با اهمیت عنوان کرد تا حداکثر ایمنی در بدن به وجود بیاید.
رئیس گروه مبارزه با بیماریهای واگیر معاونت بهداشتی استان از همشهریان خواست حتماً به توصیه کارشناسان عمل کنند و در زمان گفته شده برای تکمیل واکسیناسیون مراجعه کنند.
جراحتهای ناشی از حیوان گزیدگی به جز موارد خاص هرگز نباید پوشانده یا بخیه شوند
وی به بیماران تاکید کرد: در هنگام مراجعه به درمانگاه یا بیمارستان حتما به پزشک یا سایر کادر بهداشتی درمانی اطلاع دهید که دچار حیوان گزیدگی شدید، چون جراحتهای ناشی از حیوان گزیدگی به جز موارد خاص هرگز نباید پوشانده یا بخیه شوند.
بخیه زدن شرایط را برای رشد ویروز مهیاتر میکند
وی افزود: بخیه زدن زخم شرایط را برای رشد ویروس هاری مهیاتر میکند؛ بنابراین در موارد بحرانی و به تشخیص پزشک باید پیش از انجام بخیه، ضمن شستشوی کافی زخم، در عمق و اطراف محل جراحت سرم ضدهاری تزریق شده و سپس به طور محدود محل جراحت بخیه شود.
رئیس گروه مبارزه با بیماریهای واگیر معاونت بهداشتی استان یکی از اقدامات مهم در پیشگیری از بیماری هاری را واکسیناسیون حیوانات خانگی نظیر سگ و گربه عنوان کرد که طبق توصیه دامپزشک به صورت دورهای باید واکسیناسیون تکرار شود تا ایمنی حیوان در مقابل بیماری هاری در سطح مناسبی باقی بماند.
وی این موضوع را در مورد سگهای گله و سگهای نگهبان بسیار مهم برشمرد، زیرا ممکن است در طول شب با حیوانات وحشی مبتلا به هاری مانند گرگ، روباه، شغال، کفتار و... درگیر شده و بیماری را دریافت کرده و برای صاحبش و اطرافیان وی خطرآفرین باشد.
برزگر با بیان این که فرایند پیشگیری از بروز هاری در انسان برای نظام سلامت بسیار پرهزینه است گفت: امروزه در تمام واحدهای مراقبت و پیشگیری هاری، واکسن و سرم ضد هاری به صورت رایگان و به راحتی در دسترس است و در هر شهرستان حداقل یک واحد مراقبت و پیشگیری هاری وجود دارد.
ثبت بیش از ۱۱۰۰ مورد حیوان گزیدگی در بجنورد
سرپرست مرکز بهداشت شهرستان بجنورد هم از ثبت بیش از ۱۱۰۰ مورد حیوان گزیدگی در ۶ ماهه امسال خبر داد و گفت: همشهریانی که مورد حمله و گزش حیوانات از جمله سگ، گربه و ... قرار گرفته بودند طبق دستورالعمل در سه و چهار نوبت واکسن پیشگیری از بیماری هاری را دریافت کردند.
علی نعمتی به مردم توصیه کرد: برای پیشگیری از مبتلا شدن به بیماری هاری در صورت هرگونه خراش محل مورد نظر را به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه با آب و صابون شستوشو دهند و برای تزریق واکسن بلافاصله در هر ساعت از شبانه روز حتما به واحد پیشگیری از هاری واقع در مرکز بهداشت شهرستان بجنورد مراجعه کنند.