پایگاه خبری تجارت نیوز در روز یکشنبه خبری مبنی بر شرایط سخت صادرات نفت ایران منتشر کرد که شامل دو ادعای ویژه درباره روند نزولی خرید نفت ایران توسط چین و ارائه آمار دروغ فروش این کالا از سوی دولت سیزدهم است. در این گزارش به صحت سنجی ادعای این رسانه خواهیم پرداخت: 

 چین مشتری اصلی بازار نفت ایران

این پایگاه درابتدا ادعا دارد که میزان صادرات نفت کشور به چین دارای روندی نزولی است؛ این در حالیست که مراجعه به آمار شرکت تحلیل داده‌های تجاری یا کلپر Kpler نشان می‌دهد، این ادعا نادرست است. سایت کِپلر اخیراً با ترسیم یک جدول آماری اعلام کرد؛ سطح صادرات نفت ایران به چین از سه ماه گذشته تاکنون به بالای یک میلیون بشکه در روز رسیده است. 

 آیا چین با ایران به دلیل تحریم‌ها قطع همکاری کرده است؟

در ادامه نیز تجارت نیوز با ارجاع بر بخشی از مصاحبه سید حمید حسینی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان نفت و گاز و پتروشیمی (بدون ذکر منبع انتشار که ما آن را در سایت دیده‌بان ایران پیدا کردیم) می‌گوید: «خیلی وقت است که شرکت‌های بزرگ چینی که دولتی هستند و سابقه کار در خارج از کشور دارند، به دلیل تحریم‌ها با ایران همکاری نمی‌کنند. یعنی همکاری ما با چینی‌ها عمدتاً به شرکت‌ها و پالایشگاه‌های کوچک و شرکت‌های بخش خصوصی چین منحصر شده است؛ بنابراین تا زمانی که تحریم باشیم، شرکت‌های بزرگ دولتی چین به‌رغم قرارداد ۲۵ ساله و امثالهم امکان همکاری با ما را ندارند». علی‌رغم انتشار این مصاحبه در ۱۲ شهریور در سایت دیده‌بان ایران، یک روز بعد سایت وزارت نفت خبری درباره امضای قرارداد بخش صنعت پتروشیمی با کنسرسیوم چینی (مجوعه شرکت‌ها) به ارزش ۱۵۰ میلیارد دلار را اعلام کرد که در این مراسم سید حمید حسینی نیز حضور داشت؛ بنابراین این ادعا که در شرایط تحریمی فعلی شرکت‌های چینی با ایران همکاری نمی‌کنند نیز نادرست است.

آیا آمار دولت رئیسی صحت دارد؟ 

در بخش دیگری از گزارش تجارت نیوز، ادعایی با عنوان «آمار دروغ دولت» مطرح شده است؛ بررسی خبر نشان می‌دهد که در این‌جا بنابر مصاحبه با جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده سابق مجلس، برجام و FATF به‌عنوان راهکار‌هایی جهت فروش راحت و سریع نفت ایران معرفی شدند. این نماینده سابق که بیشتر صلاحدیدش توسط شورای نگهبان در انتخابات مجلس ۱۴۰۰ رد شده بود، گفت: «همواره شواهد نشان می‌دهد که گزارش‌های اقتصادی دولت واقعی نیست. به‌ویژه درمورد فروش نفت و این دولت روی آمار‌های دروغین مانور می‌دهد». 

این ادعا در حالیست که بنابر آمار آژانش بین‌المللی انرژی در جولای ۲۰۲۳، صادرات نفت خام کشورمان رشد چشم‌گیری داشته که این مساله مورد توجه خبرگزاری‌های بلومبرگ و رویترز نیز قرار گرفته است. 

علاوه بر این سایت صندوق بین‌المللی پول نیز در ارائه گزارش منطقه‌ای خود به افزایش صادرات نفت خام جمهوری اسلامی ایران بعد از سال ۲۰۲۰ پرداخت. بنابر جدول زیر، پس از خروج آمریکا از برجام، این بخش دچار افت شدید ناگهانی شد و از سال ۲۰۲۰ به بعد دوباره شروع به رشد پلکانی صادرات نفت خام کرد. 

گزارش صندوق بین‌المللی پول همچنین بنابر داده‌های صادراتی نفت خام سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ به پیش‌بینی روند افزایشی فروش این ماده پرداخت. 

در کنار این‌ها سایت آکسفورد آنالیتیکا نیز در ۱۷ آگوست ۲۰۲۳ به ارائه گزارشی با عنوان «رشد صادرات نفت ایران در کنار تحریم‌ها» نیز پرداخته است. 

بنابراین، ادعای روند نزولی صادرات نفت ایران به چین و ارائه آمار دروغین دولت از فروش این کالا نیز نادرست است.

به گزارش مرکز مقابله با شایعات، این ادعا‌ها در حالی مطرح می‌شود که تا پیش از این در دولت‌های قبلی بخش زیادی از دیپلماسی روی کشور‌های غربی و مشخصاً مسائلی مانند برجام و FATF متمرکز بود؛ مسائلی که سایر سیاست‌ها و درآمد‌های دولت نیز در سایه آن‌ها قرار می‌گرفت و عملاً کاری از پیش نمی‌رفت.

منبع: مرکز مقابله با شایعات سایبری