سال ۱۴۰۱ بود که با فراهم کردن زیرساخت‌های لازم و نظارت معاونت فضای مجازی سازمان صداوسیما بر محتوا‌های تولید شده از سوی خانه کتاب و ادبیات ایرانِ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شبکه تلوبیونی کتاب با عنوان نخستین شبکه تخصصی در حوزه کتاب به طور آزمایشی فعالیت خود را آغاز کرد.
پس از اینکه دوره آزمایشی شبکه سپری شد، در اول شهریور ماه پخش رسمی آن با حضور یاسر احمدوند معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، غلامرضا نوری معاون فضای مجازی رسانه ملی و علی رمضانی مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران در ساختمان معاونت فضای مجازی صداوسیما برگزار شد.
به گفته احمدوند، شبکه تلوبیونی کتاب در مدت فعالیت آزمایشی‌اش زیر نظر خانه کتاب و ادبیات ایران اقدام به طراحی، سازماندهی و تولید برنامه‌های مختلف کرده است. سالانه حدود ۱۱۰ هزار عنوان کتاب در کشور تولید می‌شود، که شبکه کتاب می‌تواند برای این کتاب‌ها برنامه داشته باشد. همه افرادی که از ایده تا مصرف در حوزه کتاب فعالیت دارند، می‌توانند موضوع این شبکه باشند.
در ادامه مراسم غلامرضا نوری، معاون فضای مجازی صداوسیما گفت: در این مدت نقش اصلی تولید محتوا در شبکه کتاب به عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. کار معاون فضای مجازی صداوسیما زمینه‌سازی و پشتیبانی از بستر‌های مجازی است. تلوبیون در فضای مجازی نقش تاثیرگذاری دارد.
ایجاد شبکه یا صفحه برای ارگان‌های حاکمیتی و بخش خصوصی در تلوبیون
تلوبیون به عنوان تلویزیون اینترنتی و تعاملی صداوسیما این امکان را برای ارگان‌های حاکمیتی و بخش خصوصی فراهم کرده، که اگر هر کدام از این نهاد‌ها تمایل به ایجاد شبکه یا صفحه برای معرفی فعالیت‌های خود دارند و به دلیل محدودیت‌های آنتن امکان پخش از طریق تلویزیون را ندارند، از بستر تلوبیون استفاده کرده و با نظارت و چارچوب صداوسیما محتوای تولید شده خود را در شبکه اختصاصی قرار دهند.
نظارت‌های تلوبیون نظارت‌های پیشینی است
فرایند‌های محتوایی تلوبیون منطبق‌بر فرآیند‌های جاری سازمان صداوسیماست. یعنی نظارت‌های آن نظارت‌های پیشینی است و قبل از اینکه محتوایی بارگذاری شود، فضای بازبینی‌اش منطبق بر ضوابط محتوایی سازمان انجام می‌شود.
تمام رویداد‌های حوزه کتاب در قاب شبکه تلوبیونی کتاب
حال شبکه تلوبیونی کتاب پوشش تصویری و خبری رویداد‌های حوزه کتاب و کتابخوانی را از جمله نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، جایزه جلال آل احمد، مراسم‌های هفته کتاب، جشنواره قلم زرین، معرفی شهر‌های پایتخت کتاب ایران، جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، معرفی نویسندگان، ناشران و آثار فاخر آن‌ها، برگزاری پویش‌های مختلف در زمینه کتاب و معرفی کتاب‌های حیطه کودک و نوجوان و نویسندگان و ناشران این حوزه را در دستور کار قرار داده است.
شبکه تلوبیونی کتاب دستیار مخاطب است
علی رمضانی، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران با بیان اینکه کتاب به عنوان کالای همه‌گیر به‌طور روز افزون درحال رشد و استفاده است، گفت: در کشور سالانه نزدیک به ۱۱۱ هزار عنوان کتاب داریم، که سالانه حدود ۷۰ تا ۸۰ هزار عنوان کتاب چاپ اول هستند. شبکه تلوبیونی کتاب با عنوان دستیار مخاطب تلاش می‌کند تا سنین مختلف بهترین انتخاب از کتاب را داشته باشند.
براساس آمار نشر کتاب از سوی خانه کتاب و ادبیات ایران در تیر ماه ۱۴۰۲، ۹۶۷۴ عنوان کتاب منتشر شده، که نسبت به دوره زمانی مشابه سال قبل ۲۱ درصد افزایش داشته است. یعنی در تیرماه سال ۱۴۰۱، ۸۰۲۸ عنوان کتاب منتشر شده بود.
براساس آمار کتاب‌های ثبت شده در تیر ماه ۱۴۰۲، از بین ۹۶۷۴ عنوان کتاب، ۷۱۶۱ کتاب تالیفی و ۲۵۱۳ کتاب ترجمه است. در این میان استان تهران با ۶۴۶۲ کتاب از سایر استان‌ها پیشی گرفته است.
پخش روزانه ۶ ساعت برنامه در شبکه اینترنتی کتاب
شبکه تلوبیونی کتاب روزانه ۶ ساعت برنامه در قالب تولیدی، تامینی و زنده در حوزه کتاب پخش خواهد کرد. پیش از این محمد رستگار سرپرست اداره کل تامین و تولید تلویزیون تعاملی درباره شبکه‌های اختصاصی معاونت فضای مجازی صداوسیما گفته بود، ما بنا به ماموریت‌های خود چند مدل شبکه اختصاصی داریم. یکسری از این شبکه‌ها را معاونت فضای مجازی سازمان صداوسیما راه انداخته است. مانند شبکه جوانه حوزه کودک، شبکه نما حوزه فیلم و سریال و شبکه آرا حوزه اجتماعی در این دسته قرار می‌گیرد.
رستگار افزود: دسته دیگر شبکه‌ها بین سازمانی شکل گرفته است. مانند شبکه حبیب که با همکاری معاونت برون مرزی سازمان و شبکه نوا با همکاری مرکز موسیقی سازمان شکل گرفته است. شبکه لبیک هم با همکاری ستاد حج و زیارت سازمان ایجاد شده است.
به گفته سرپرست اداره کل تامین و تولید تلویزیون تعاملی، شبکه‌های بیرونی هم شامل دانشگاه تهران، وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی، خانه کتاب و ادبیات ایران، شبکه رضوی و آستان قدس رضوی و ... است.
طی آخرین آماری که مسئولین معاونت فضای مجازی رسانه ملی به آیت‌الله ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور اعلام کردند، تلوبیون در سازمان صداوسیما سابقه ۱۱ ساله دارد. حدود ۵۹ میلیون نفر در سال به این تلویزیون تعاملی سر می‌زنند. حدود ۳۴ میلیون نفر در این پلتفرم ثبت‌نام کردند، که ۲۴ میلیون نفر آن‌ها فعال هستند. ماهانه بین ۱۸ تا ۲۰ میلیون نفر به تلوبیون سر می‌زنند و محتوای صداوسیما را می‌بینند.
یک میلیون محتوا در تلوبیون هست، که ۷۰ هزار محتوای آن شامل محتوای کودک است. این تعداد محتوا برای کودک از سایر پلتفرم‌ها بیشتر است.
تلوبیون به عنوان سرویس ایرانی پخش زنده و آرشیو برنامه‌های صداوسیما، پخش زنده حدود ۱۰۰ شبکه را در دستور کار خود قرار داده و بیش از ۶۰۰ هزار محتوای پخش شده از تلویزیون و هزاران فیلم و سریال و انیمیشن ایران و جهان در تلوبیون پلاس با اینترنت نیم‌بها قابل دسترس است.
