مردم این نقطه از کشور، از گذشتگان دور سنت‌هایی داشته که نسل به نسل و سینه به سینه منتقل می‌شود تا بگویند عشق و مودتشان به معصومین در هیچ برهه‌ای از تاریخ به فراموشی سپرده نمی‌شود.

بیل زنی خوسف با قدمتی بیش از ۲۵۰ سال، همزمان با ظهر عاشورا برای ابراز محبت دلدادگان حسین ابن علی (ع) برگزار می‌شود.

مردم منطقه از دیرباز اعتقاد دارند بیل‌زنی در عصر عاشورا مایه برکت محصولات کشاورزی آنان در سال زراعی می‌شود و کشاورزان در چنین روزی و با شرکت در مراسم بیل‌زنی و نخل‌گردانی، روزی حلال خود را به واسطه امام حسین (ع) از خداوند طلب می‌کنند.

همچنین به هم خوردن بیل‌ها در روز عاشورا نماد رویارویی لشکریان کفر و لشکریان امام حسین (ع) است که جنگ لشکریان یزید علیه لشکر کوچک سیدالشهدا و مظلومیت شهدای کربلا را نشان می‌دهند.

بیل زنی، نمادی برای دفن شهدای کربلا

مرسوم است هر سال همزمان با روز عاشورا نخل‌ها و دسته‌های سینه‌زنی، زنجیرزنی و بیل‌زنی از محل استقرار هیأت خود به سمت خیابان شهید مطهری به حرکت در می‌آیند و با عزاداری، نوحه‌سرایی و مرثیه‌خوانی و سردادن شعارها و نوحه‌ها، با نظم خاصی وارد قتلگاه حسینیه صاحب‌الزمانی می‌شوند.

برای برپایی آیین بیل‌زنی در هر یک از دو هیئت خوسف دو دسته ۱۵ نفری که در مجموع چهار دسته هستند، تشکیل می‌شود و هر یک از نفرات بیل به دست، دایره‌وار و به هم چسبیده بیل‌هایشان را به طرف آسمان می‌گیرند و هنگام حرکت هر یک از نفرات به هوا پریده و تیغه بیلش را به بیل‌های دیگر می‌زند و همه با هم یکصدا می‌گویند حیدر علی.

بیشتر بخوانید

• مراسم‌هایی به یاد وقایع و شهدای کربلا در دیار خراسان
• آیین ۲۵۰ ساله بیل زنی در خوسف/نمادی برای تدفین شهدای کربلا
• عَلَم بندان، سنتی قدیمی برای گرفتن اذن عزا

گروه دیگری از عزاداران نیز با حمل کجاوه‌ای بزرگ به عنوان نخل و نمادی از تشییع پیکر مطهر امام حسین (ع) و کجاوه یا گهواره‌ای کوچک‌تر به نشانه تشییع پیکر طفل شیرخوار آن حضرت، نوحه‌سرایی می‌کنند.

نخل کوچک جلوی نخل بزرگ و دسته‌های بیل‌زنی، سینه‌زنی و زنجیرزنی هم در جلوی آنها به طرف محل موسوم به قتلگاه حرکت می‌کنند و در بین راه هیأت و دسته دیگر بیل‌زنی و نخل‌گردانی به استقبال آنها می‌آیند.

این مراسم نماد حزن بی پایان مردم این دیار برای دفن جسم‌های آسمانی، مانده در زیر آفتاب صحرای کربلا است که هر سال در روز عاشورا و تاسوعا خود را در میان سیل عزاداران حسینی برگزار می‌شود.

آیینی منحصر به فرد در خوسف

صالحی مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان خوسف با بیان اینکه بیل زنی، میراث معنوی مردم خوسف است که در ظهر عاشورا بر پا می‌شود، گفت: برای برپایی این مراسم در هر یک از دو هیئت خوسف دو دسته ۱۵ نفری که مجموعاً چهار دسته هستند، تشکیل می‌شود.

او با بیان اینکه هر یک از نفرات بیل به دست، دایره وار بیل‌ها را به هم چسبانده به طرف آسمان می‌گیرند و فریاد یا علی سر می‌دهند، افزود: این مراسم تنها در خوسف اجرا می‌شود و نوعی شبیه سازی از طایفه بنی اسد در صحرای کربلا است.

صالحی با بیان اینکه مراسم بیل زنی به شماره ۵۰۸-۹۱/۰۶/۲۰ در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است، عنوان کرد: مردم و گردشگران می‌توانند برای آشنایی با آیین عزاداری بیل‌زنی در این مراسم متفاوت و منحصربه‌فرد دینی در قلب بافت تاریخی خوسف حضور یابند.

مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان خوسف بیان کرد: این آیین قرن‌هاست نسل به نسل و سینه به سینه منتقل شده و بخش جدایی‌ناپذیر از فرهنگ مردم است.

منبع: مهر