این واقعیتی است که نمی‌توانیم از آن چشم‌پوشی کنیم، اما شاید بهتر است در روزگاری که این‌چنین گرفتار راحتی شده‌ایم، آسیب‌هایش به زندگی‌مان را به حداقل برسانیم. این همان چیزی است که در این روز‌هایی که بیشتر از هر وقت دیگری، غذای تبرکی، اما در ظروف پلاستیکی و یک‌بار مصرف به دست‌مان می‌رسد، باید به آن دقت کنیم.

رسم‌شان خیلی قدیمی است، اما به هر زوری بوده به روزگار امروز هم رسانده‌اند. این‌که غذای نذری حسینیه را در ظرف‌های ملامینی بکشند و بعد از پایان مراسم هم، هرکسی با هر نذر و نیتی، پای سینک بایستد و هنوز مهمان‌ها به خانه‌های‌شان نرسیده‌اند، ظرف‌های شسته شده، سرجای‌شان قرار بگیرند. این رسمی است که هنوز در یکی از حسینیه‌های شهرستان بابل و البته شاید خیلی از مراسم‌های عزاداری اباعبدا... در شهر‌های کوچک کشور برقرار است، اما چیزی که فراگیرتر و بیشتر دیده می‌شود، همان است که نشانه‌هایش را در کوچه و پس‌کوچه‌های شهر می‌بینیم. ظرف‌های پلاستیکی و یک‌بار مصرفی که شاید بشود با فرهنگ‌سازی، جنبه‌های محیط زیستی‌اش را اصلاح کرد، اما با جنبه‌هایی از آن که سلامت مصرف‌کننده را به خطر می‌اندازد چه کنیم؟

غذای داغ بی‌غذای داغ

دیگر تبدیل به یک موضوع تکراری شده است؛ این‌که هر سال کارشناسان بهداشت و سلامت از زیان‌آور بودن ظرف‌های پلاستیکی بگویند، ولی راحتی بر همه این توصیه‌ها غلبه کند؛ آن‌قدر که باز هم دم‌دست‌ترین و اولین انتخاب‌مان برای نذری و مسافرت و پیک‌نیک، ظروف یک‌بار مصرف باشد. حالا اگر بدون ظرف یک‌بار مصرف، برنامه‌های‌تان پیش نمی‌رود و همه‌چیز بر هم می‌خورد، پس ابتدایی‌ترین نکته را رعایت کنید و غذا را به‌صورت داغ و در حالتی که بخار از آن بلند می‌شود، در این ظروف نریزید؛ چرا که تماس مواد غذایی داغ با ظروف یک‌بار مصرف ممکن است باعث انتقال مقادیر جزئی ترکیبات شیمیایی از جمله مونومر‌ها به داخل آن ماده غذایی شود. این‌طور که معاون اداره‌کل نظارت بر فرآورده‌های غذایی سازمان غذا و دارو می‌گوید، پرکاربردترین ترکیب شیمیایی مورد استفاده در تولید ظروف یک‌بار مصرف، وینیل کلرید است که در تولید بیشتر پلاستیک‌ها کاربرد دارد؛ وینیل کلریدی که به‌عنوان عامل ایجاد سرطان کبد نقش دارد و مسمومیت شدید با این ترکیب، باعث افسردگی سیستم عصبی مرکزی و آسیب جدی به کبد می‌شود. طبق تازه‌ترین تحقیقات، این ترکیب به‌راحتی از ظروف بسته‌بندی جدا شده و وارد ترکیبات چربی شود؛ برای همین اگر تصمیم و تاکید بر استفاده از ظروف یک‌بار مصرف دارید، حداقل برخورد ماده غذایی داغ با آن‌ها را به کمترین دمای ممکن برسانید. 

نگهداری بیش از ۲ روز ممنوع

برای فعالیت تولیدکنندگان ظروف پلاستیکی و یک‌بار مصرف، مجوز صادر می‌شود؛ این واقعیتی است که به نظر می‌رسد با مضراتی که این ظروف دارند در تناقض است، اما این‌طور نیست. چرا؟ چون مشکل اصلی نه در تولید این ظروف بلکه با اطلاع‌رسانی ناقص در نحوه استفاده از آنهاست. واقعیت این است که این ظروف در لحظه اول مضر نیستند بلکه با قرار گرفتن در شرایط خاص و تحت ویژگی‌های منحصر به فرد، آسیب‌زا می‌شوند. مثالش هم این است که کسی همراه با فروش و توزیع این ظروف توضیح نمی‌دهد که نگهداری غذا در این ظروف بیشتر از دو روز صحیح نیست؛ موضوعی که اگر به آن توجه نکنیم، آن‌وقت است که خطرساز می‌شود و آن فعل و انفعالات شیمیایی رخ خواهدداد؛ بنابراین غذای داخل این ظرف‌ها را بیشتر از دو روز در یخچال نگه ندارید. 

به نشان دقت کن

ضرب‌المثل هرکسی را بهر کاری ساختند، در اینجا و با یک تغییر جزئی کاربرد دارد. در واقع، در حوزه ظروف پلاستیکی، هر ظرفی را بهر کاری ساخته‌اند و این متفاوت‌بودن‌شان را با درج علامت روی آن نشان داده‌اند. به این صورت که ظروف پلاستیکی پلی‌پروپیلن که علامت اختصاری pp در زیر ظرف، حک شده است، برای دمای بین ۸۵ تا ۹۰ تولید شده و می‌توان از آن برای موادغذایی و نوشیدنی‌های داغ استفاده کرد، اما دسته دیگر، ظروف پلاستیکی پلی استایرن هستند که با علامت اختصاری ps شناخته می‌شوند و برای مواد غذایی و نوشیدنی‌های گرم قابل استفاده‌اند؛ دمایی که بر اساس تحقیقات، گرمی‌اش تا دمای ۶۰ تا ۶۵ درجه قابل استفاده است و دمای بالاتر از آن، می‌تواند ماده غذایی را جذب ترکیبات شیمیایی ظرف کند و روی آسیب‌زای ظرف را نشان‌مان بدهد. موضوعی که لازم است بانیان هیأت‌ها به آن توجه کنند و با توجه به علامت اختصاری هر ظرف، محتوای آن را از نذری پر کنند.

توصیه‌های طب‌سنتی برای درمان مسمومیت غذایی

فصل گرما، اغلب زمینه‌ساز مسمومیت غذایی است؛ مسمومیت‌هایی که به دلیل فاسد شدن سریع‌تر مواد غذایی شایع است. اما طب سنتی چه راهکاری برای درمان طبیعی چنین حالتی دارد؟

مایعاتی مانند آب، چای و آبمیوه، آب از دست رفته در حالت مسمومیت را به بدن برمی‌گرداند.

مصرف سیر، به دلیل خاصیت ضد باکتریایی و ضد ویروسی‌اش، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند.

خوردن موز و سیب، پتاسیم افت‌کرده و از دست رفته هنگام مسمومیت را جبران می‌کند.

خوردن لیمو ترش، یکی دیگر از راهکار‌های طب سنتی، برای درمان سریع‌تر علائم مسمومیت است.

خودداری از مصرف مواد کافئین‌دار مانند قهوه هنگام مسمومیت ضروری است.

منبع: جام جم