خیرالله خادمی مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای کشور و معاون وزیر راه و شهرسازی در برنامه صف اول به سوالات زیر پاسخ داد.
ساخت راه آهن چابهار-زاهدان به کجا رسید؟
خادمی: از جمله برنامه هایی که در وزارت راه و شهرسازی تدوین شده و به تایید دولت رسیده، تکمیل کریدورهای ریلی است و یکی از این مسیرها راه آهن چابهار به زاهدان بوده که بعداز تکمیل این راه آهن، ادامه آن به شمال کشور می رسد. ادامه کار در حال مطالعه است و دستور واگذاری به پیمانکاران داده شده است.
راه آهن چابهار-زاهدان اکنون ۶۶ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و پیش بینی می کنیم حداکثر طی ۲ سال آینده تکمیل شود. هدف ما تکمیل کریدور شمال به جنوب کشور است. با این کار چابهار معنای بندری پیدا می کند و بهره وری بندری آن بیشتر خواهد شد.
راه آهن رشت-آستارا چه وضعیتی دارد؟
خادمی: ۱۶۲ کیلومتر از این راه آهن ماقی مانده که زیرسازی ۲۰ کیلومتر آن را در حال انجام داریم. روش های مختلفی برای تامین مالی این پروژه مطرح شده و مذاکراتی بین ایران و روسیه برای سرمایه گذاری در این طرح انجام و توافقنامه اجرایی آن امضا شده است.
قرار است طرف روسی تا پایان امسال طرح مهندسی و قیمت را اعلام کند وسال آینده اجرای آن شروع می شود. البته رئیس جمهور دستور داده در صورتی که تاخیری در این کار صورت گیرد خودمان کار را پیش ببریم.
درآمد ارزی که از تکمیل کریدورهای ریلی عاید کشور می شود چقدر است؟
خادمی: راه اندازی خطوط ریلی، کاهش مصرف سوخت هم به دنبال دارد که در محاسبات حساب نمی شود.
اگر کریدروهای ریلی کشور تکمیل شود حداقل ۵ تا ۶ میلیون دلار به صورت مستقیم و غیر مستقیم درآمد ارزی حاصل از ترانزیت کالا برای کشور خواهد داشت. صحبت هایی از ۲۰ میلیون دلار درآمد ارزی بوده که به واقعیت نزدیک نیست و درآمد همان حدود ۶ میلیون دلار برآورد می شود.
البته بخشی از منافع این کار اقتصادی است بخشی هم به این صورت است که اگر اتصال این خطوط ریلی با کریدور سراسری منطقعه ای برقرار شود که البته یک تعهد بین المللی است، اتصال بین روسیه و هند و آسیا و اروپا برقرار خواهد شد و این مسیر از لحاظ طول و هزینه برای تجار به صرفه تر و جذاب خواهد بود.
الکترونیکی شدن دریافت عوارض آزادراه ها به کجا رسید؟
خادمی: برنامه هایی در این خصوص از سال ۹۷ در وزارت راه و شهرسازی داشتیم. از سال گذشته هم این موضوع به عنوان قانون در مجلس مصوب شد. برای اجرایی شدن آن مردم هم باید همکاری کنند.
در حال حاضر از ۲۸ آزادراه موجود در کشور، ۱۴ آزادراه الکترونیکی شده است و در ۳ آزادراه هم تجهیزات نصب شده و آماده افتتاح است.
طبق قانون مجلس موظف هستیم تا در تمامی آزادراه ها، اخذ عوارض به صورت الکترونیکی شود اما مشکلی که داریم عدم پرداخت عوارض از سوی مردم است. سود سرمایه گذاری در ساخت آزادراه باید به سرمایه گذار برگردد تا هزینه نگهداری از آزادراه را تامین کند.
اوایل که آزادراه تهران شمال الکترونیکی شد ،۱۵ درصد بیشتر عوارض پرداخت نشد.
افراد در صورت پرداخت نکردن عوارض که جریمه می شوند؟
خادمی: ۲ تا نکته در خصوص جریمه وجود دارد . نخست اینکه میزان جریمه نسبت به عوارض کم است و بازدارنده نیست. دوم اینکه جریمه به خزانه دولت می رود و به سرمایه گذار چیزی نمی رسد.
الان متوسط پرداختی عوارض به ۷۰ درصد رسیده است. در آزادراه هایی که عوارض پایین تری دارند پرداختی بیشتر است. مردم اگر از پرداخت الکترونیکی استقبال کنند، سرمایه گذار دیگر به حالت دستی بر نمی گردد.
چه زمانی تمام آزادراه ها الکترونیکی می شوند؟
خادمی: تجهیزات مورد نیاز تا پایان سال در کل آزادراه ها نصب می شود اما اجرای آن بستگی به مردم دارد که چه میزان در پرداخت الکترونیکی عوارض همکاری داشته باشند.
همه تلاش می کنیم تا هم سرمایه گذار ضرر نکند هم به تکلیف قانونی عمل شود. جریمه ها باید سنگین تر شود و به طور پلکانی افزایش یابد.
با این سرعت که صندوق توسعه ملی پشت طرح چابهار قرار گرفته است، آیا می توانیم از فرصت پیش آمده برای تبدیل ایران به هاب حمل و نقل شمال - جنوب استفاده کنیم.
ان شاءالله سرعت و همتمان را جهادی کنیم و این مهم را به نتیجه برسانیم.
متاسفانه هر سال تاریخ تکمیل راه آهن بسیار راهبردی چابهار - زاهدان را دو سال عقب تر می برند. حکایت امروز نقد و فردا نسیه است!
من که دارم از نزدیک می بینم میگم حداقل سه سال و الان که دیدم نوشته با همکاری روس ها پس پنج سال دیگه حداقل کار داره