سردار سرتیپ «غلامرضا جلالی» رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در هشتمین همایش ملی پدافند شیمیایی که صبح امروز (چهارشنبه) در بیمارستان فرهیختگان برگزار شد، با تبریک اعیاد قربان و غدیر اظهار داشت: پدافند شیمیایی به سه مقوله جنگ‌های شیمیایی و عواقب آن، توسعه صنعت شیمیایی و تهدیدات تروریسم شیمیایی می‌پردازد.

سردار جلالی افزود: در هشت سال دفاع مقدس شاهد تجربه خون‌بار حملات شیمیایی عراق علیه ملت ایران بودیم که طی این مدت ۵۷۰ بار حمله شیمیایی صورت گرفت و شاید اولین حمله شیمیایی شهری، به سردشت انجام شد و در مجموع ۱۵ حمله شیمیایی به مناطق مسکونی صورت گرفت.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور ادامه داد: بر اثر حملات شیمیایی متعدد عراق، بیش از ۱۰۷ هزار جانباز شیمیایی ثبت‌شده داریم که فقط در سردشت ۱۳۰ شهید و هشت هزار جانباز داشتیم.

وی گفت: تجربه استفاده از سلاح‌های شیمیایی، منحصر به جنگ تحمیلی عراق علیه ایران نماند و ما در نبرد‌های محور مقاومت (در سوریه) هم شاهد استفاده دشمنان از سلاح‌های شیمیایی بودیم؛ البته در دوران دفاع مقدس به دفعات از مجامع بین‌المللی خواستیم که در مناطقی که مورد حمله شیمیایی قرار گرفته‌اند، حضور یابند، شرایط را ببینند و اقدام رژیم بعثی عراق را محکوم کنند که این حضور فقط در روز‌های پایانی جنگ صورت گرفت و طی آن هم اعلام شد که دو طرف از بکار‌گیری سلاح‌های شیمیایی خودداری کنند!

سردار جلالی یادآور شد: کشور‌های به اصطلاح متمدن ار‌وپایی مانند آلمان، هلند، آمریکا و فرانسه در تجهیز ارتش صدام به سلاح شیمیایی کمک‌های زیادی کردند و این نشان داد که کنوانسیون‌های بین‌المللی منع بکارگیری تسلحیات شیمیایی کارایی خوبی ندارند.

استفاده گروهک منافقین و تروریست‌های تکفیری از سلاح شیمیایی

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور خاطرنشان کرد: گروهک منافقین در عراق علیه مخالفان رژیم بعثی از سلاح‌های شیمیایی استفاده کردند؛ داعش هم در جریان حملات خود در سوریه و عراق از این سلاح‌ها استفاده کرد؛ این موضوع نشان می‌دهد که حملات شیمیایی تکرارپذیر هستند و کنوانسیون‌های بین‌الملی هم قادر به جلوگیری از این حملات نیستند؛ به همین دلیل باید در برابر تهدیدات شیمیایی، آمادگی دفاعی داشته باشیم که البته در این زمینه نیازمند ایجاد ساختار هستیم.

وی اضافه کرد: مورد بعدی، داشتن طرح‌های دفاعی است. ما بعد از دفاع مقدس به کشوری با زیرساخت‌های زیاد شیمیایی تبدیل شدیم و این ما را با تهدیداتی مواجه ساخته است؛ مانند همدان که صنایع شیمیایی متعددی در کنار هم قرار گرفتند. به همین دلیل همه شهر‌ها باید آمادگی مقابله با حوادث شیمیایی را داشته باشند.

سردار جلالی گفت: در رزمایشی که در عسلویه انجام دادیم، مصدومان فرضی را با گریم‌هایی که انجام دادیم، برای درمان به یکی از بیمارستان‌های شهر اعزام کردیم، اما به دلیل اینکه کادر پزشکی فاقد آموزش‌های لازم برای مواجهه با مصدومان شیمیایی بودند با دیدن چهره این مصدومان، فرار کردند.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور افزود: بنابر این مراکز درمانی برای درمان مصدومان شیمیایی باید از دانش و تجهیزات به‌روز برخوردار باشند که در همین راستا مقرر شده تا مراکز آتش‌نشانی ۵۵ شهر بالای ۲۰۰ هزار نفر به تجهیزات اولیه مقابله با حوادث شیمیایی مجهز شوند؛ گرچه فرهنگ‌سازی نیز موضوع مهم دیگری است که در مقوله آمادگی در برابر تهدیدات شیمیایی باید جدی بگیریم؛ از سوی دیگر با هماهنگی وزارت بهداشت، بیمارستان بقیةالله (عج) را به‌عنوان قطب درمان مصدومان شیمیایی قرار دادیم و در استان‌های دیگر نیز برای زیرساخت شیمیایی و مواجهه با سوانح و سوختگی و شیمیایی تعریف‌هایی شده است.

لزوم رعایت الزامات ایمنی در صنایع پتروشیمی

وی با بیان اینکه برای تمام کارخانجات دارای محصولات شیمیایی حدود شش وظیفه تعریف شده که این تکالیف باید توسط فرمانداران پی‌گیری شود، افزود: هرچند در بخش صنعت، خلق ثروت در درون فعالیت پرخطر صورت می‌گیرد، ولی درباره موضوعات مربوط به مخاطرات باید الزامات ایمنی رعایت شود و این موضوع که صنایع پتروشیمی به شهر‌ها وصل باشد، به هیچ وجه قابل قبول نیست؛ لذا در همین راستا امسال برای ۵۵ شهر طرح ساماندهی و خروج صنایع پرخطر را پیش‌بینی کردیم؛ بدین‌صورت که دستگاه‌های مسئول را مکلف کردیم تا این صنایع را از شهر‌ها خارج کنند.

سردار جلالی عنوان کرد: در صنایع پرخطر، باید ایمنی حرف اول را بزند، ولی متأسفانه ایمنی در کشورمان بدون مسئول است و فقط زمانی که اتفاقی رخ دهد به سراغ کارشناسان ایمنی وزارت کار می‌روند؛ بر این اساس، امسال با همکاری وزارت کار به دنبال آن هستیم تا نظام ایمنی به هم پیوسته را بازمهندسی کنیم تا در صنایع پرخطر به‌شدت رعایت شود.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور تأکید کرد: نمی‌توان از نظام ایمنی گذشت؛ به‌عنوان مثال اینکه مدرسه‌ای در کنار یک‌کارخانه پرخطر قرار داشته باشد به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست.

وی اظهار داشت: ما در موضوع صنایع زیرساختی، برای اولین بار سند ملی حفاظت از زیرساخت‌های با حساسیت بالا را تدوین کردیم که در آن، تکالیف دستگاه و رویکرد و الزامات آن در زیرساخت‌ها برای اولین بار تعیین شده است.

توسعه اقدامات کموتروریسم

سردار جلالی افزود: در رابطه با تهدیدات تروریستی هم باید گفت که حملات تروریستی به دو بخش بیوتروریسم (تهدیدات با منشأ انسانی) و «کموتروریسم» (تهدیدات با منشأ غیر انسانی) تقسیم می‌شوند که در این رابطه می‌توان به استفاده از لوازم آرایش قاچاق معیوب و غیر استاندارد اشاره کرد که با استفاده از بعضی سلاح‌های شیمیایی نوترکیب برای ترور شخصیت‌ها و دانشمندان استفاده می‌کنند. امروز شاهد توسعه اقدامات کموتروریسم هستیم که باید نسبت به آن حساسیت بالایی ایجاد کنیم.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور ادامه داد: آزمایشگاه‌ها برای تشخیص و درمان نیازمند کیت‌های لازم هستند که این یعنی باید نظام آزمایشگاهی را به‌روز کنیم؛ البته در کنار آن باید دانش لازم را هم به‌روزرسانی کنیم؛ چون در این بخش با ضعف‌هایی مواجه هستیم.

وی با اشاره به اینکه برای پاسخ به حوادث شیمیایی ضمن بررسی سناریوی حادثه باید نسبت به نوع حادثه نیز آگاهی داشته باشیم، گفت: هر حادثه‌ای که درون کارخانه رخ دهد، بر عهده صنعت است، اما در بیرون از کارخانه آتش‌نشانی‌ها مسئولیت دارند که این‌ها باید تقویت شوند تا چنانچه حادثه‌ای رخ داد، بتوانند پاسخ لازم را ارائه کنند.

سردار جلالی اضافه کرد: در حلقه بعدی، واحد‌های جنگ نوین نیرو‌های مسلح مانند گروه بعثت و سوم خرداد هستند که در وضعیت احتیاط عمل کلی قرار دارند و پدافند غیرعامل نیز وظیفه نظارت را برعهده دارد تا اگر در این نظارت‌ها کوتاهی مسئولان ذی‌ربط تأیید شود از طریق قوانین موجود، اعمال قانون انجام شود.