در این میان چیزی هست که هرگز هیچ‌کدام از ما به وجود آن شک نکرده‌ایم و آن خورشید است. اما آیا می‌توان خورشید را خاموش کرد؟ مثلا اگر آب تمام اقیانوس‌های زمین را روی خورشید بریزیم چه اتفاقی می‌افتد؟

خورشید در واقع تنها یک ستاره معمولی است که از ۷۵ درصد هیدروژن، کمی هلیوم و مقداری از عناصر سنگین دیگر تشکیل شده است که جاذبه همه آن‌ها را در کنار هم نگه می‌دارد. اما در حدود ۵ میلیارد سالِ دیگر، چرخه حیات خورشید به پایان خواهد رسید. هیدروژن داخل آن تمام خواهد شد و ستاره ما به تدریج شروع به رشد خواهد کرد، تا جایی که نمی‌توان تصوری از بزرگی آن داشت.

سپس خورشید شروع به خوردن تمام سیارات نزدیک خود می‌کند. آن وقت است که از نزدیک بودن به آن پشیمان خواهیم شد. پس از خوردن همه ما، این ستاره تا میلیارد‌ها سال دیگر یا بیشتر به عنوان یک «غول سرخ» باقی خواهد ماند؛ و دیر یا زود، شروع به کوچک شدن و محو شدن می‌کند و به یک کوتوله سفید تبدیل می‌شود. در نهایت چیزی به‌جز یک سحابی سیاره نما روشن و رنگارنگ از آن باقی نخواهد ماند.

اما نترسید! در حال حاضر خورشید در میانه چرخه زندگی خود قرار دارد؛ حدود ۴.۵ میلیارد سال پیش متولد شد و تقریبا به همان میزان زمان باقی مانده است. خوشبختانه، ما در بهترین و پایدارترین دوره این ستاره متولد شدیم و دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.

اما تا به حال به سرعت بخشیدن به چرخه حیات خورشید به کمک آب فکر کرده‌اید؟ سعی خواهیم کرد تمام آب روی زمین را جمع آوری کنیم و روی خورشید بریزیم. ابتدا به یک سطل نیاز داریم. شاید هزاران میلیارد سطل یا یک سطل خیلی خیلی بزرگ. چیزی که بتواند حدود ۳۲۶ میلیون مایل مکعب آب را در خود جای دهد!

اما حتی اگر به هر طریقی بتوانیم تمام آب روی زمین را جمع کنیم و روی خورشید بریزیم چه اتفاقی می‌افتد؟ احتمالا هیچ! تنها اتفاقی که می‌افتد این است که خورشید برای تلاش بیهوده ما متاسف می‌شود.

مردم اغلب بزرگتر بودن خورشید از سیاره ما را دست کم می‌گیرند. در واقع، خورشید می‌تواند بیش از ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار زمین را در خود جای دهد! بنابراین بله، خورشید خاموش یا حتی خنک نمی‌شود. حتی متوجه نمی‌شود که ما کاری انجام داده‌ایم.

اما بیایید تسلیم نشویم. ما به دلایلی واقعا می‌خواهیم خورشید خاموش شود! اگر «به اندازه کافی» آب روی آن بریزیم چه اتفاقی می‌افتد؟ و این «کافی» چقدر است؟ هزاران میلیارد سطل را به خاطر دارید؟ ما در واقع به ۳۷۰ اوکتیلیون از آن‌ها نیاز داریم. این عدد ۲۷ صفر دارد. حتی تصورش سخت است.

حالا، بیایید دوباره آن را روی خورشید بپاشیم! اما خورشید باز هم خاموش نمی‌شود. برعکس، تشکر می‌کند و ناگهان بسیار بزرگ‌تر و روشن‌تر می‌شود. چه اتفاقی می‌افتد؟

می‌بینید، خورشید در واقع یک تنور آتش نیست. در شعله‌های آتش و و شمع، احتراق شیمیایی وجود دارد. وقتی آب را روی آتش می‌ریزیم، آب گرمای شعله را جذب می‌کند و آنقدر آن را خنک می‌کند که دیگر نمی‌تواند واکنش سوختن را حفظ کند. همچنین دسترسی آتش به اکسیژن را مسدود می‌کند. آب اساسا فرآیند شیمیایی را متوقف می‌کند.

اما «سوختن» خورشید همان واکنش نیست. آنچه در آنجا اتفاق می‌افتد همجوشی هسته‌ای نامیده می‌شود که یکی از خشن‌ترین و دیوانه‌کننده‌ترین واکنش‌ها در جهان است. لایه‌های هیدروژن زیادی به اعماق خورشید می‌روند.

اگر چهار اتم هیدروژن را بردارید و با هم یکی کنید، یک اتم هلیوم خواهید داشت. وقتی درباره خورشید صحبت می‌کنیم، این روند کمی پیچیده‌تر است. وقتی این ستاره سعی می‌کند همجوشی را انجام دهد، پروتون‌های مثبت یکدیگر را دفع می‌کنند. نیرو و انرژی زیادی لازم است تا به نوعی آن‌ها را به هم فشرده کنید.

آیا می‌توان خورشید را با آب خاموش کرد؟

خوشبختانه، یک نیروی جادویی در فضا وجود دارد که جاذبه است. خورشید ۹۹.۸ درصد از کل جرم منظومه شمسی را به خود اختصاص می‌دهد؛ و تمام این جرم همان چیزی است که خورشید را با کمک یک نیروی گرانشی باورنکردنی کنار هم نگه می‌دارد. بنابراین، گرانش، کادریلیون‌ها عدد از این اتم‌های کوچک هیدروژن را می‌گیرد و هر ثانیه هر روز آن‌ها را به هم فشار می‌دهد؛ و هنگامی که برخورد می‌کنند، مقداری انرژی آزاد می‌کنند. بنابراین، برخلاف آتش، خورشید برای حیات نیازی به اکسیژن ندارد. به هیدروژن نیاز دارد! و همه ما می‌دانیم که آب H۲O است؛ از هیدروژن و اکسیژن تشکیل شده است؛ بنابراین این به معنای واقعی کلمه برای خورشید «سوخت» محسوب می‌شود. مثل اینکه بخواهی با بنزین آتش را خاموش کنی! مهمتر از آن، جرم اضافی اضافه‌شده توسط آب، خورشید را سنگین‌تر می‌کند.

منبع: روزیاتو