بوم شناس و فعال محیط زیست گفت: آنهایی که حقابه تعیین یا تامین می‌کنند باید حقابه تالاب گاوخونی را مانند یک دریاچه معتبر مثل دریاچه ارومیه تعیین کنند و بپردازند در غیر این صورت تبعات زیادِ محیط زیستی به این تالاب، شهرستان ها و روستاهای اطرف آن وارد خواهد آمد.

اسماعیل کهرم افزود: آثار زیانبار خشک شدن تالاب گاوخونی که درست در مرکز ایران قرار دارد، فقط منحصر به تالاب نیست بلکه یک محوطه بسیار وسیع که از رطوبت آن زنده نگه داشته می شود، محروم خواهد شد.

او با اشاره به اینکه حقِ حقابه تالاب گاوخونی هم به لحاظ مادی و هم به لحاظ مسائل محیط زیستی بیش از حق کشاوزان است، گفت: متولیان تامین حقابه گاوخونی باید این موضوع را لحاظ کنند که تبعات مرگ گاوخونی و خسارت های مالی و محیط زیستی اش به مراتب بیشتر از خساراتی است که به کشاورزان وارد می شود.

کهرم افزود: وظیفه شرکت آب منطقه ای این است که آب را به مقصدی که حقابه دارد برساند. اینکه آنها می گویند آب را رها می کنند و آبی به تالاب نمی رسد، فرافکنی است. آنها وظایفشان را فراموش کرده اند.

پیشتر مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در نشست خبری به رسانه ها گفته بود متولیان شرکت آب منطقه ای در جلسات عنوان می‌کنند که آب را در رودخانه رها می‌کنند و اگر آب به تالاب نرسیده است، ارتباطی به آنها ندارد؛ این در حالی است که به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان شرکت آب منطقه ای جلوی آب را از محل بند تنظیمی رودشتین در فاصله ۸۵ کیلومتری تالاب گاوخونی می بندد و آب از طریق دو کانال به اراضی کشاورزی منتقل می شود.

مشاور سابق سازمان حفاظت محیط زیست در امور محیط طبیعی با اشاره به موضع شرکت آب منطقه ای در قبال نرسیدن آب به تالاب گاوخونی گفت: دلیل وجود چنین نهادی این است که آب را به مقصد برساند؛ به این معنی که آب را به آنجایی بفرستند که استحقاق دارد نه اینکه به زمین داران بدهد.

او یادآور شد: این مسئله را در دومین حوضه آب در مملکتمان در ارومیه هم داریم. آب را رها می کنند و بعد کشاورزان به داخل رودخانه پمپ می اندازند و آب را بالا می کشند و به زمین های زراعتی می برند؛ آنها رعایت حقوق زمین داران و کشاورزان را می کنند و اما گاوخونی را به فراموشی می سپارند.

کهرم با اشاره به میزان حقابه تامین شده از سوی وزارت نیرو برای تالاب گاوخونی، افزود: نمی‌گوییم بیشتر از حقی که برای تالاب گاوخونی تعیین کرده اید بدهید، همان حق را رهاسازی کنید تا گاوخونی زنده بماند.

این بوم شناس ، تالاب گاوخونی را به قهوه خانه سر راه، برای تجدید قوای پرندگان مهاجر تشبیه کرد و گفت: تصور کنید پرنده ها چندین ساعت در حدود ۸۰۰ یا ۹۰۰ کیلومتر از شمالِ روسیه حرکت می کنند و به این قهوه خانه سرراه می رسند. ما اخیرا در اطراف تالاب گاوخونی جسد آن پرنده هایی را پیدا کردیم که می آیند تا به تالاب برسند، اما آبی در تالاب گاوخونی نیست.

او افزود: پرنده ها ساعت ها بال می زنند تا به تالاب گاوخونی برسند . آنها نیاز دارند بارها در این آب شیرجه بزنند و خنک بشوند اما وقتی آبی وجود ندارد، بدنشان می‌سوزد.

کهرم همچنین با اشاره به زیستمندانی چون خزندگان که گاوخونی، خانه آنها بوده است و حالا به طور کلی این اکوسیستم در حال از بین رفتن است، گفت: اگر گاوخونی آب داشته باشد، جریان توده های هوا که از روی این تالاب رد می شوند، رطوبت و طراوت را برای روستاهای اطراف و شهر اصفهان به ارمغان می برند ولی وقتی آب نباشد شن و خاک را با خودشان همراه می برند و هوای اصفهان و یا شهرهای مثل ورزنه را تحت تاثیر قرار می دهند.

اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان به دلیل تأمین نشدن حقابه تالاب گاوخونی از شرکت آب منطقه‌ای، مدیر حوضه آبریز زاینده‌رود و شرکت مدیریت منابع آب شکایت قضائی کرده است.

به گفته مسئولان حفاظت محیط زیست استان اصفهان ۱۸ سال است که هیچ حقابه‌ای به تالاب گاوخونی تخصیص نیافته است و این در حالی است که ۱۷۶ میلیون متر مکعب حقابه برای این تالاب در برنامه منابع و مصارف وزرات نیرو اختصاص یافته و در مقابل اما راه ورود این آب از سمت "سد رودشتین" به سمت تالاب بسته شده است.

تالاب بین‌المللی گاوخونی واقع در شرق اصفهان، یکی از بزرگترین و مهمترین تالاب‌های ایران محسوب می‌شود و در طول تاریخ و پیش از آغاز خشکسالی‌های اخیر علاوه بر ایجاد فضای فرحبخش در شرق استان، مامن پرندگان مهاجر و جانوران آبی و منبع درآمد و آسایش ساکنان این منطقه بوده اما در سال های اخیر بدلیل تحقق نیافتن حقابه محیط زیستی آن در معرض خشکی کامل قرار گرفته است.

این تالاب به وسعت ۴۷۶ کیلومترمربع در ۱۶۷ کیلومتری جنوب شرق اصفهان در کنار شهر ورزنه و در مجاورت تپه‌های شنی قرار دارد.

برداشت‌ بی‌رویه و غیرقانونی در بالادست، کاهش آب ورودی، تغییر اقلیم و خشکسالی و تامین نشدن حقابه‌ طبیعی از چالش‌هایی عنوان می‌شود که حیات این تالاب را به خطر انداخته است.

به گفته کارشناسان، ادامه این روند می‌تواند تالاب گاوخونی را به کانون تولید گرد و غبار تبدیل کند و تا شعاع زیادی را تحت تاثیر قرار دهد بنابراین تامین حقابه آن ضروریست.
منبع : ایرنا