دلایل علمی زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد تعریق برای سلامتی مفید است و باعث تقویت پوست، دفع سموم بدن، تقویت خلق‌وخو و خیلی موارد دیگر می‌شود. لازم نیست حتماً با ورزش، سونا یا فعالیت زیاد، از فواید تعریق بهره‌مند شوید بلکه عرق کردن در هوای گرم تابستان نیز می‌تواند مفید باشد.

گاهی افراد با روشن کردن کولر ماشین به‌طور مداوم، به دنبال راه فرار از گرمای هوا هستند؛ غافل از اینکه همین امر می‌تواند باعث شود تا تعریقی صورت نگیرد و درنتیجه گرمازدگی اتفاق بیفتد؛ لذا یکی از فواید تعریق در هوای گرم پیشگیری از اختلالات ناشی از گرمازدگی است؛ اما تعریق دارای فواید دیگری است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

چرا عرق می‌کنیم؟

عرق کردن یک عملکرد کاملاً طبیعی بدن انسان است. بدن انسان از بیش از چهار میلیون غده تعریق- به‌استثنای لب‌های ما- پوشیده شده است. این غدد که در سطوح متمرکزتری روی دست‌ها، پاها، زیر بغل و پیشانی ما یافت می‌شوند، مایع شفاف مبتنی بر نمک ترشح می‌کنند که عرق نامیده می‌شود و به بدن در کنترل دمای داخلی کمک می‌کند. این غدد توسط اعصاب کنترل می‌شوند و به محرک‌های مختلفی ازجمله هورمون‌ها، احساسات، تنظیم دمای بدن و فعالیت بدنی پاسخ می‌دهند.

عرق کردن نیز نشانه سلامتی است. اگر یک فرد نسبتاً سالم به‌سختی ورزش کند و نتواند عرق کند، این می‌تواند نشانه کم‌آبی شدید بدن باشد. علاوه بر این، افرادی که به‌طور منظم ورزش می‌کنند، هیدراته شده و در بلندمدت متوجه می‌شوند که عرق آن‌ها بی‌بو است؛ بنابراین، بوی تند بدن نتیجه مخلوط شدن عرق با باکتری‌های بدن است.

بیشتربخوانید

• گرمازدگی چیست و چگونه پیشگیری کنید

فواید عرق کردن برای سلامتی

عرق کردن یک فرآیند طبیعی بدن است و به‌طور طبیعی زمانی رخ می‌دهد که بدن نیاز به تنظیم دما دارد. همچنین می‌توان سطوح بالاتری از تعریق را از طریق فعالیت‌های مختلف مثل ورزش و پیاده‌روی تحرک کرد و انجام این کار فواید بی‌شماری برای سلامتی دارد.

عرق کردن، اثرات ضد پیری دارد

عرق کردن پوست را مرطوب و خنک می‌کند. ثابت‌شده است که ورزش منظم و تولید عرق طبیعی اثرات ضد پیری دارد. علاوه بر این، حتی به کشتن باکتری‌های مضر روی سطح پوست کمک می‌کند. برخلاف تصور رایج، عرق کردن می‌تواند به بهبود آکنه کمک کند؛ وقتی عرق می‌کنید، منافذ باز می‌شوند و اجازه می‌دهند کثیفی‌ها، چربی‌ها و باکتری‌های موجود در منافذ خارج شوند، اما نکته اینجاست که به‌محض اینکه عرق کردنتان متوقف شد باید صورتتان را بشویید تا باکتری‌ها از بین بروند. ماندن طولانی‌مدت عرق بر روی پوست و صورت می‌تواند باعث بروز آکنه، تحریک عفونت و بدتر شدن التهاب فولیکول‌های مو شود؛ بنابراین به‌منظور جلوگیری از جوش و سایر تحرکات پوستی، بلافاصله بعد از عرق کردن باید صورت و بدن شسته شود.

تعرق باعث ترشح اندورفین می‌شود

ثابت‌شده است که ورزش‌های بدنی و به‌طورکلی عرق کردن، ترشح اندورفین را تحریک می‌کند و باعث ایجاد انگیزه و احساس شادی می‌شود. مطالعات نشان داده است که افراد دو ساعت بعد از تعریق نسبت به قبل از عرق کردن میزان بیشتری اندورفین ترشح کردند و داوطلبان گزارش دادند که بعد از تعریق، احساس رضایت و خوشحالی بیشتری داشتند.

سموم را از بین می‌برد

یکی از بهترین راه‌ها برای سم‌زدایی بدن، عرق کردن است. از طریق عرق، ترکیبات مختلفی ازجمله نمک، کلسترول و سایر سموم از بدن آزاد می‌شود.

به ریکاوری عضلات کمک می‌کند

اگرچه چند بار عرق کردن به عضله سازی کمک نمی‌کند، اما می‌تواند به ریکاوری عضلات کمک کند، زیرا تعریق، گردش خون را تقویت می‌کند و به دفع اسیدلاکتیک کمک می‌کند؛ این امر می‌تواند درد را کاهش دهد و روند بهبودی را تسریع کند.

سلامت قلب را افزایش می‌دهد

قرار دادن بدن در شرایطی که نیاز به خنک شدن با تعریق داشته باشد، می‌تواند قلب را شبیه تمرینات کاردیو یا ورزش هوازی پمپاژ کند. علاوه بر این، عرق کردن چه در اثر ورزش باشد و چه در اثر هوای گرم، می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات قلبی-عرقی را کاهش دهد. در سال ۲۰۱۵، مطالعه‌ای بر روی مردان فنلاندی به مدت ۲۰ سال انجام شد و نشان داد افرادی که بیشتر عرق می‌کنند در طول مطالعه کمتر به یک بیماری کشنده مبتلا می‌شوند.

سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند

مطالعات بین‌المللی نشان می‌دهد که تعریق می‌تواند شانس ابتلا به آنفولانزا را تا یک‌سوم کاهش دهد و شاید به همین دلیل است که شیوع این بیماری در تابستان کمتر از زمستان است.

ویروس‌ها و باکتری‌های زیادی وجود دارند که در دمای معمولی بدن ما رشد می‌کنند، اما زمانی که بدن ما به بالای ۳۷ درجه سانتی‌گراد گرم می‌شود، از بین می‌روند. مطالعات نشان داده‌اند که عرق انسان به‌عنوان یک سپر طبیعی میکروب عمل می‌کند. به نظر می‌رسد که عرق دارای پپتید‌های ضد میکروبی است که با باکتری‌ها و ویروس‌های خاصی در بدن متصل می‌شود. این فرآیند به مقابله با پاتوژن‌هایی مانند هلیکوباکتر پیلوری (گونه‌ای از باکتری) کمک می‌کند. این مواد ضد میکروبی همچنین به دفع سموم و حمله به میکروب‌ها کمک می‌کنند.

چرا برخی افراد بیشتر یا کمتر عرق می‌کنند؟

اگرچه عرق کردن راهی آسان برای حفظ و بهبود سلامتی است، اما همه افراد به‌طور یکسان عرق نمی‌کنند. چند دلیل وجود دارد که باعث می‌شود میزان تعریق ما متفاوت باشد:

مردان بیشتر از زنان عرق می‌کنند- یک مطالعه بر روی مردان وزنان نشان داد که میزان عرق کردن در مردان بیشتر است؛ دلیل آن این است که مردان به‌طور قابل‌توجهی توده عضلانی بیشتری دارند، بنابراین بدن آن‌ها برای خنک شدن به تعریق بیشتری نیاز دارد.

وزن - افرادی که وزن اضافی دارند، بیشتر عرق می‌کنند.

هایپرهیدروزیس - برخی افراد ۴ تا ۵ برابر عرق کردن یک فرد عادی عرق می‌کنند. تصور می‌شود که این وضعیت، در اثر عفونت، دارو‌ها یا کم‌کاری تیروئید ایجاد می‌شود.

خال‌کوبی - یکی از عوارض جوهر خال‌کوبی، از دست دادن سدیم، پتاسیم و الکترولیت‌های بیشتر در نواحی پوشیده از خال‌کوبی است؛ البته این عوارض بر روی کسانی که خال‌کوبی‌های کوچکی انجام داده‌اند، تأثیر نمی‌گذارد، اما جوهر زیاد در مناطق وسیعی از بدن، به‌طور قابل‌توجهی از مزایای سلامتی ناشی از تعریق جلوگیری می‌کند.

جلوگیری از عرق کردن برای سلامتی خطرناک است

همان‌طور که اشاره کردیم، عمل تعریق به بدن کمک می‌کند تا مواد سمی را از خود خارج کند و به ما در کنترل دمای بدن کمک می‌کند لذا جلوگیری از عرق کردن برای سلامت ما خطرناک است. یکی از چیز‌هایی که مانع تعریق بدن می‌شوند و متأسفانه استفاده از آن شیوع پیداکرده، ضد تعریق‌ها یا مام‌های بدن هستند. ضد تعریق‌ها حاوی سمومی مانند آلومینیوم هستند که منافذ را مسدود کرده و توانایی بدن برای تعریق را کاهش می‌دهد. استفاده مداوم از محصولات ضد عرق منجر به بروز مشکل در میکروبیوم (تنظیم‌کننده سیستم گوارش و همچنین فرآیند استخراج مواد مغذی) می‌شود. بنابراین، بهتر است بیشتر از ۲ یا ۳ بار در هفته از محصولات ضد تعریق استفاده نکنید و قبل از خواب هم پوست خود را از این مواد پاک‌کنید.

چه زمانی تعریق زیاد نگران‌کننده است؟

اگرچه تعریق دارای فوایدی برای سلامتی است، اما گاهی تعریق زیاد آزاردهنده و حتی نگران‌کننده می‌شود. گاهی تعریق به‌اندازه‌ای شدید است که کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، می‌تواند در فعالیت‌های روزانه اختلال ایجاد کند و حتی حفظ روابط اجتماعی را دشوار نماید.

هایپرهیدروزیس یا تعریق بیش‌ازحد همچنین می‌تواند منجر به مشکلات پوستی مانند عفونت‌های قارچی، رشد باکتری و تحریک شود. این وضعیت یا بدون دلیل اتفاق می‌افتد یا به دلیل یک بیماری زمینه‌ای ایجاد می‌شود، مانند چاقی، نقرس، یائسگی، دیابت، پرکاری تیروئید، عفونت، اختلالات سیستم عصبی، حمله قلبی و برخی سرطان‌ها.

به هر ترتیب، چنانچه تعریق بیش‌ازحد باعث شود تا احساس سرگیجه، حالت تهوع و درد قفسه سینه کنید، لازم است حتماً به پزشک مراجعه شود، زیرا این امر می‌تواند نشانه حمله قلبی باشد. البته ممکن است پزشک هرگونه بیماری زمینه‌ای را رد کرده و برای کاهش تعریق، گزینه‌های درمانی ارائه دهد.

گزینه‌های درمانی برای تعریق بیش‌ازحد ممکن است به‌شدت تعریق بستگی داشته باشد. گاهی اوقات، تغییر سبک زندگی مانند پوشیدن لباس‌های گشاد، استفاده از دارو‌های ضد تعریق و خودداری از مصرف غذا‌های تند و کافئین ممکن است برای کنترل تعریق کافی باشد. درحالی‌که در موارد دیگر، ممکن است به دارو‌های تجویزی یا جراحی نیاز باشد.

منبع: ایرنا