گل محمدی یکی از گونه‌های گل سرخ (رُز) است و متعلق به گیاهان خانواده Rosaceae و نام علمی آن Rosa damascene و زادگاه آغازین گل محمدی سرزمین کهن ایران و مناطق دیگری از خاورمیانه است.

فصل برداشت این گل از اوایل اردیبهشت آغاز می‌شود؛ از گل محمدی در ساخت برخی دارو‌های گیاهی از جمله قطره گل سرخ استفاده می‌شود که دارویی ضد افسردگی است؛ بنابراین فرآوری و تولید محصولات متنوع و با ارزش افزوده فرآیندی است که در آن گروه‌های مختلفی از قبیل بهره برداران، صاحبان صنایع، مراکز علمی و دانشگاهی، صادر کنندگان، واردکنندگان و دستگاه‌های نظارتی مشارکت دارند.

به گفته پژوهشگران، در اسانس آن سیترونلول وجود دارد و مصرف گل آن مفرح و مسهل است و برای رفع اخلاط خونی و درمان یبوست نیز از آن استفاده می‌شود.

همچنین در التیام بیماری‌های سردرد، ضعف قلب، تقویت لثه‌ها، زخم دهان و لثه‌ها و به صورت استعمال خارجی برای ترمیم زخم‌ها، رفع بوی ناشی از ترشحات رحمی در زنان و قطع زگیل، ناراحتی‌های پوستی، رویاندن گوشت تازه بر زخم‌های عمیق، تحلیل ورم اعضاء، شکستگی اعضا و رفع بدبویی عرق کاربرد دارد.

به فرآوری نیاز داریم 

کارگران از صبح بسیار زود راهی باغ‌های گل محمدی شده و شروع به برداشت گل‌ها می‌کنند؛ یکی از کارگران گفت: از اوایل اردیبشهت برداشت آغاز شده و روزی بین ۸ تا ۱۰ ساعت کار برداشت را انجام می‌دهیم.

او افزود: به دلیل اینکه در این منطقه شرایط گلاب گیری را نداریم گل محمدی را به صورت خشک تحویل شرکت‌های آبنبات سازی می‌دهیم.  

این کارگر با بیان اینکه اشتغالزایی در فصل برداشت گل محمدی مطلوب است، ادامه داد: برای برداشت این گل‌ها زحمت زیادی کشیده می‌شود، اما فرآوری آن که نیازمند صرف سرمایه بیشتری است مغفول مانده است.

یکی دیگر از بانوان که در حال برداشت در یک باغ است، می‌گوید: فصل برداشت در این منطقه کار بسیار فراهم می‌شود، دستمزد‌ها هم مطلوب است، اما اگر از گل محمدی فرآورده‌هایی به دست آید سرمایه بیشتر خواهد شد.

او ادامه می دهد: اگر قرار است تولید بیشتر صورت گیرد تا افراد بیشتری از آن منتفع شوند باید به سمت سرمایه گذاری بیشتر و مطلوب‌تر و توسعه کار‌های متناسب با این گل رفت؛ کار‌هایی از جمله اسانس گیری و فرآوری.

مزایایی برای کاشت 

خبیری مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خوسف نیز گفت: با آغاز فصل برداشت گل محمدی از گلستان‌های  شهرستان خوسف  پیش‌بینی می‌شود امسال بیش از  ۷۷ تن گل‌تر از این محصول در خوسف برداشت شود.

او افزود: هر ساله با آغاز فصل بهار و در ماه‌های زیبای فروردین و اردیبهشت گل‌های محمدی با گلبرگ‌های صورتی رنگ و عطری دل انگیز فضای باغ‌ها و گلستان‌ها را عطرآگین می‌کند.

خبیری با بیان اینکه گل سرخ محمدی با دارا بودن مزایای بسیار گیاهی با اهمیت محسوب می‌شود، تصریح کرد: این گیاه نسبت به کم آبی مقاوم است و مناطق باز و آفتاب‌گیر را ترجیح می‌دهد.

بیشتر بخوانید

•  جلوه زیبای گل محمدی بر تار و پود کشاورزی سربیشه
•  چهارمین واحد تولید گلاب به بهره برداری می‌رسد
•  فرش صورتی گل‌های محمدی در سربیشه پهن می‌شود/ برداشت ۴۵۰ تن گلِ‌تر

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خوسف بیان کرد: برداشت گل محمدی از صبح زود و قبل از طلوع آفتاب و در هوای خنک شروع و باید تا قبل از گرم شدن هوا انجام گیرد و بلافاصله به بیرون از مزرعه منتقل شود.

او با بیان اینکه کار برداشت گل محمدی از ۳۹ هکتار از گلستان‌های شهرستان آغاز شده و تا نیمه اردیبهشت ادامه دارد، عنوان کرد: ۱۰۸ بهره بردار در شهرستان به کشت و کار گل محمدی مشغولند.

خبیری با بیان اینکه پیش بینی می‌شود ۷۷ تن گل‌تر از گلستان‌های شهرستان برداشت و روانه بازار شود، ادامه داد: در زمینه تغییر الگوی کشت و با توجه به ارزش اقتصادی بالا و نیاز آبی کم گل محمدی و سازگاری به اقلیم منطقه توسعه باغات گل محمدی در دستور کار جهاد کشاورزی شهرستان قرار گرفته به طوری که بیش از ۲۰ هزار اصله نهال یارانه‌ای گلدانی بین کشاورزان توزیع شده است.

گلی که تحمل خشکسالی را دارد 

زرگری مدیر جهاد کشاورزی شهرستان سربیشه نیز گفت: سربیشه به عنوان قطب تولید گل محمدی در خراسان جنوبی شناخته می‌شود و رتبه اول سطح زیرکشت و تولید در استان را دارد.

او افزود: به دلیل سازگاری این محصول با شرایط اقلیمی و خشکسالی‌های سربیشه، کشاورزان رو به کاشت این گل آورده‌اند و برداشت گل معطر محمدی که سازگاری مناسبی با خشکسالی دارد، در سطح ۱۷۵ هکتارگل محمدی بارور از اراضی کشاورزی شهرستان سربیشه آغاز شد که کل سطح زیرکشت ۲۰۵ هکتار است.

زرگری بیان کرد: ۱۵۰ بهره بردار در شهرستان سربیشه، در حوزه گل محمدی مشغول به فعالیتند و سالانه بیش از ۴۵۰ تن گل محمدی‌تر از گلستان‌های شهرستان برداشت می‌شود.

 مدیر جهاد کشاورزی شهرستان سربیشه درآمد کشاورزان در این زمینه را بالغ بر ۲۲ میلیارد تومان عنوان کرد و ادامه داد: در این شهرستان برداشت گل محمدی که به صد برگ نیز معروف است، از اواخر اسفند در بخش درح آغاز و تا اوایل خرداد ادامه دارد.

او درخصوص مزایای کشت گل محمدی اظهار کرد: گل محمدی به دلیل تحمل کم‌آبی، یکی از مناسب‌ترین گونه‌های قابل کشت در شهرستان سربیشه است؛ علاوه بر این به دلیل باردهی سریع، کاشت و نگه‌داری آسان باغ و نبود نیاز به حفاظت محصول روی درخت، می‌تواند درآمد بیشتری را برای کشاورزان به همراه داشته باشد.

فرآوری؛ چالش تکراری گل محمدی 

زرگری مدیر جهاد کشاورزی شهرستان سربیشه گفت: این طلای معطر نسبت به سایر محصولات کشاورزی، درگیری کمتری با آفات دارد و می‌تواند به صورت خشک شده نیز مورد استفاده قرار گیرد یا از آن گلاب استحصال شود.

او بیان کرد: یکی از چالش‌های پیش روی محصول گل محمدی موضوع فرآوری آن است که تا پایان سال با راه اندازی کارخانه گلاب گیری و اسانس گیری زنجیره ارزش گل محمدی تکمیل خواهد شد.

زرگری تصریح کرد: طی پارسال بیش از یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان تسهیلات برای احداث پرداخت شده و زمینه پرداخت تسهیلات کم بهره در سال برای توسعه کشت گل محمدی فراهم شده است.

راه اندازی چهارمین واحد فرآوری تولید گلاب در خراسان جنوبی

جعفری رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نیز در جشن شکرگزاری برداشت گل محمدی در سربیشه گفت: چهارمین واحد فرآوری تولید گلاب در خراسان جنوبی راه اندازی می‌شود.

او با بیان اینکه واحد فرآوری تولید گلاب در شهرستان سربیشه با ظرفیت ۴۵۰ تن جذب گل محمدی و با سرمایه گذاری حدود ۴ میلیارد تومان به بهره برداری می‌رسد، افزود: هم اکنون خراسان جنوبی دارای ۳ واحد فراوری گل محمدی در شهرستان‌های طبس، سرایان و قاین است و بخشی از نیاز گلاب استان را تأمین می‌کند.

جعفری با اشاره به اینکه سربیشه به عنوان قطب تولید گل محمدی در خراسان جنوبی شناخته می‌شود و رتبه اول سطح زیرکشت و تولید در استان خراسان جنوبی را دارد، تصریح کرد: با راه اندازی این واحد فرآوری چرخه زنجیره ارزش گل محمدی در این شهرستان تکمیل می‌شود.

رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه سطح کل گل محمدی در استان ۵.۴۴۶ هکتار با تولید ۷۹۰ تن است، گفت: سطح زیر کشت نسبت به پارسال ۲۲ درصد و در میزان عملکرد ۲۸ درصد افزایش دارد.

گل محمدی یکی از محصولات خاص استان خراسان جنوبی است که طرفداران خود را دارد؛ این گل که در واقع یک گیاه دارویی است باید بیش از این مورد بهره برداری و سرمایه گذاری قرار گیرد.

منبع: ایسنا