اولین سالگرد درگذشت نادر طالب زاده پنجشنبه ۷ اردیبهشت همراه با بزرگداشت او از ساعت ۴ تا ۶ بعد از ظهر بر سر مزار این هنرمند در بهشت زهرای تهران با حضور هنرمندان و اهالی فرهنگ و رسانه برگزار شد.
نادر طالبزاده اردوبادی تهیهکننده، کارگردان و مجری ایرانی متولد سال ۱۳۳۲ بود که در ۹ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ دار فانی را وداع گفت. طالب زاده از ۱۶ تا ۲۶ سالگی در آمریکا زندگی کرد و تحصیلات آکادمیک خود را در رشته سینما در دانشگاه کلمبیا ادامه داد. به گفته طالبزاده، او ابتدا دانشجوی پزشکی بود و بعد به ادبیات علاقهمند شد و در نهایت در رشته سینما تحصیل کرد. طالبزاده دارای مدارک تحصیلی کارشناسی ادبیات انگلیسی از دانشگاه راندولف میکن و کارشناسی ارشد کارگردانی سینما از دانشگاه کلمبیا بود.
طالبزاده از منتقدان دائمی سیاستهای رسانهای آمریکا بود و در برنامههای تلویزیون ایران به عنوان کارشناس سینمایی حضور داشت.
نادر طالبزاده در کارنامه هنری خود دبیر کنفرانس بینالمللی افق نو، دبیر جشنواره فیلم عمار، از افراد مؤثر در تأسیس شبکه افق و عضو هیئت اندیشهورز این شبکه بود. از دیگر فعالیتهای او میتوان به تدریس در مرکز اسلامی آموزش فیلمسازی و مدیریت مرکز تحقیقات و مطالعات سینمایی در معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اشاره کرد.
طالب زاده فعالیت کاری خود را از سال ۱۳۵۹ در صدا و سیمای جمهوری اسلامی با ساخت فیلم مستندی شروع کرد. وی به عنوان مستندساز به جبهه رفت و بعد به تهران بازگشت و در مرکز تولید فیلم تلویزیون به کار خود ادامه داد. شایان ذکر است که نادر طالب زاده سابقه همکاری با مرتضی آوینی را داشته و به گفته خودش این همکاری بعد از پایان جنگ بوده است.
نادر طالبزاده کارگردانی سریالی به نام بشارت منجی (۱۳۸۴) را برعهده داشته است که این سریال بر اساس زمینههای مشترک بین اسلام و مسیحیت ساخته شدهاست. وی در فیلمهایی همچون تویی که نمیشناختمت به کارگردانی و نویسندگی ابراهیم سلطانی فر و لاله به کارگردانی و نویسندگی اسدالله نیکنژاد به ایفای نقش پرداخته است. همچنین طالبزاده فیلم سینمایی دستهای خالی به کارگردانی ابوالقاسم ترابی و با بازی مرحوم خسرو شکیبایی را تدوین کرده است.
در سی و یکمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم فجر از نادر طالبزاده به عنوان پیشکسوت سینما تجلیل شد.
همچنین در سال ۱۴۰۱ با گرامی داشت نام و یاد هنرمند کشورمان نادر طالبزاده در شانزدهمین جشنواره بینالمللی «سینماحقیقت»، نشان فیروزه این جشنواره به دختر وی تقدیم شد.
مریم نادر طالبزاده دختر زنده یاد نادر طالبزاده با حضور در این مراسم گفت: از پدرم تشکر میکنم به دلیل چشماندازی که از زندگی به من نشان داد، او هیچگاه به من دیکته نکرد که چه کنم و چه کسی باشم، اجازه داد مسیرم را خودم کشف و انتخاب کنم، همیشه با دقت به حرف من جوان گوش میکرد، اگر برخلاف نظرش صحبت میکردم، به من اجازه انتقاد کردن میداد گاهی با گفتگو و گاهی با سکوت، بالاخره طی زمان آگاه و روشنم میکرد.
وی ادامه داد: نادر طالبزاده پدر و استاد شریفی بود. بیشتر اوقات به جای مدرسه رفتن، ترجیح میداد کنار خودش تاریخ، انگلیسی، دینی و ... را طور دیگری با جان و استخوانم تجربه کنم، روی صحبتم به همشاگردانیهایم است که از پدرم یاد گرفتیم، لطفا بذرهایی که او با دقت در قلب و روحمان کاشت، با دقت بیشتری آب و بها دهیم که مبادا علفهای هرز اطرافش رشد کنند.
همچنین سیزدهمین جشنواره مردمی فیلم عمار در مراسم اختتامیه خود به جهت ساخت آثار فاخر در جهت اهداف انقلاب از کارگردان نامی انقلاب و دفاع مقدس تجلیل کرد.
یکی از دوستان نادر طالبزاده با حضور در یک برنامه تلویزیونی گفت: همانطور که میدانیم یکی از سرداران بزرگ جبهه فرهنگی ایران اسلامی بودند، اگرچه ایشان سردار و بزرگ در عرصه فرهنگی انقلاب بود. بارها گفته ام که ایشان شخصی بود که تقریبا بخشی از نماد معاصر جهان است، بشریتی که به دنبال حقیقت بود و در طلب آن صادق بود.
سهیل اسعد در روایتی از نادر طالب زاده میگوید: حاج نادر بیجایگزین است. یک بحث تلخی که بعد از رحلت حاج نادر آمد، جانشینی او بود. همیشه وقتی یک شخصیت بزرگی را از دست میدهیم همه در پی این هستند که جانشین او کیست؟ از همان ایان فوت حاجی خیلی از رفقا گفتند و با ما همچین بحثی گرفتند که جایگزین جاجی کیســـت؟ از همـــان ایام فـــوت حاجی خیلـــی از رفقا گفتند بعد از نادر چه میشود؟ جواب من این بود که نادر از لحاظ شخصیت منحصر به فرد است. تنها کاری که ما به عنوان رفقا یا وارثان حاج نادر میتوانیم انجام بدهیم، پرکردن خلاءهای اجرایی حاج نادر است. مثلا بگوییم جشنواره عمار داشت، یک افق نو داشت، یک برنامه عصر داشت، اینها وقس علی هذا، این نقاط برجستهی کاری و اجرایی را پر کنیم.
سهیل اسعد در ادامه نوشت: پرکردن شخصیتهای هم شکل حاجنادر بسیار مشکل و بلکه نشدنی است، چرا که حاج نادر خودش بود. خود خودش بود و از کسی تقلید نمیکرد، هرچند که مقلدان فراوانی داشت. خدا به ما توفیق دهد که در راه او قدم بگذاریم و راهش را ادامه دهیم.
الکساندر دوگین مهمترین مشاوران ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه گفت : نادر واقعا نادر است و در فارسی به معنای کمیاب است. بزرگ بودن این مرد به دلیل درخشان بودن و مستندساز بودن آن نیست. طالبزاده یک شیعه واقعی است؛ نه فقط در ظاهر بلکه در قلب روح و باطنش یک عمق معنوی و عرافنی دارد. من باور دارم طالب زاده یکی از افراد انتخاب شده برای نبرد واقعی است.
دکتر «مجید شاهحسینی» در یادداشتی نوشت: نادر طالبزاده پدیده منحصر به فردی بود که هرچه برای دیگران در حکم آرزو بود، آن آرزوهابرایش خاطره بود؛ یعنی آرزوهای دیگران را قبلا زیسته بود، به پوچی آن پی برده بود و حالابه عنوان یک انسان وارسته درآمریکا تحصیل کرده از جبهه استکبار برگشته، به سنگر حق پیوسته و وراوی حقیقت شده بود. او آمده بود تا از این «مسیرطی شده» بگوید.
وی در ادامه نوشت: طالبزاده از جهاتی بسیار شـبیه به سید مرتضی آوینی بـود. مرتضی آوینی هم روندی زیستی داشـــت که خیلی از بسیجیان آن را تجبه نکرده بودند. مسیر جریان شبهه فکری روشنفکری را زیسته بود و به پوچی آن پی برده بود و از ج.ی چرک به جبهه روشن انقلاب اسلامی پیوسته و آمده بود و راوی فتح شده بود.
تصویرسازان از نادر طالبزاده اینطور یاد میکنند و میگویند: شخصی بود که خروجی کارهایش یک نوع کلاس درس بود.
گاه باشیم
بصیر باشیم
درود بر مردان خدا
روحش شاد