فیلم مستند «قرن نفس گرایی» ساخته آدام کورتیس پنجشنبه ۳۱ فروردین ساعت ۲۲ از شبکه مستند پخش میشود.
این فیلم بر فعالیتهای روانکاوانه زیگموند فروید و دخترش آنا فروید و همچنین پدر روابطعمومی، ادوارد برنیز تمرکز کرده است و نشانمیدهد چگونه افکار فروید نظام نوین آمریکا را شکل داد.
آدام کرتیس در نخستین قسمت از این مجموعه میگوید: «این مجموعه درباره چگونگی استفاده صاحبان قدرت از تئوریهای فروید برای مهار تودههای خطرناک اجتماع در عصر دموکراسی تودهای است».
این فیلم با به کارگیری تصاویر قدیمی کمتر دیده شده، راههای گوناگونی که دولتها و شرکتهای بزرگ تجاری برای به کار بستن تئوریهای زیگموند فروید در جهت دستکاری ذهن و رفتار مردم استفاده کردند، را کشف میکند.
فروید و خواهرزادهاش ادوارد برنیز کسی که برای اولین بار تکنیکهای روانکاوی را در حرفه روابطعمومی استفادهکرد، موضوع بخش اول این مستند هستند، دخترش آنا پیشگام روانکاوی کودکان نیز بخش دوم فیلم را تشکیل میدهد و در بخش دیگری هم به برخی از منتقدین به نظریات فروید مانند ویلهلم رایش پرداخته شدهاست.
«قرن نفس گرایی» سؤال بسیار عمیقی درباره ریشهها و روشهای مصرف گرایی و کالایی شدن انسانها (کالا سالاری) و پیامدهای آن مطرح میکند.
این فیلم با نگاهی تاریخی و فلسفی نظام سرمایه داری را به بوته نقد میکشاند و بیشتر اشارهاش به ریشههای روانشناختی تحولات نظام سرمایه داری بهخصوص تحول در نظام تولید و مصرف است؛ اینکه امریکا چگونه از نظریات فروید و دخترش برای تحول و دستکاری در ذهن و تفکر مردم استفادهکرد تا بتواند ذائقه مصرفی جامعه را بهسمت سود بیشتر برای سرمایه داران متمایل کند.
این مستند کوشیده تا رابطه دستکاریهای روانشناختی در تمایلات جامعه را با نظام اقتصادی و سیاسی را امریکا نشان دهد.
روزنامه گاردین سال ۲۰۰۲ در یادداشتی از تیم آدامز با عنوان «چگونه فروید به زیر پوستمان راهیافته» به مستند «قرن نفس گرایی» پرداخته و اشاره کرده است: «فروید ممکن است که «خود» را ابداع کرده باشد، چیزی مملو از رؤیاها و خواستههای گفته نشده، اما در سال ۱۹۰۰ م، خواهرزاده آمریکایی او است که آن را بسته بندی کرده و در بازار قرار داده است. ناگهان همه کس یک نسخه از آن را میخواهند و البته هیچکس نسخهای را نمیخواهد که عیناً همانند نسخه فرد دیگری باشد».
این مستند پنجشنبهها ساعت ۲۲ از شبکه مستند پخش میشود تکرار آن روز بعد ساعت ۱۲:۳۰ است.