تارنمای خبری هیل روز شنبه به وقت محلی در تحلیلی درباره توافق ایران و عربستان سعودی نوشت: توافق ایران و عربستان سعودی در روز جمعه برای برقراری مجدد روابط که با میانجیگری چین به عنوان رقیب اصلی واشنگتن در جهان انجام، توجه‌ها را به نقش آمریکا در خاورمیانه معطوف کرده است.

این رسانه آمریکایی افزود: این توافق دیپلماتیک که پس از چهار روز مذاکره با مقامات ارشد امنیتی در پکن به دست آمد، تنش بین قدرت‌های خاورمیانه را پس از هفت سال خصومت کاهش می‌دهد.

الکس وطن خواه مدیر برنامه ایران در موسسه خاورمیانه، گفت که توافق ایران و عربستان سعودی یک توافق مهم برای منطقه است. وی همچنین این سوال را مطرح کرد که آیا این توافق می‌تواند خشونت در یمن را متوقف کند؟

وطن خواه ابراز عقیده کرد: باید دید که آیا تهران و ریاض می‌توانند به یک گفتگوی معنادار دست پیدا کنند؟ بازگشایی سفارت‌ها به معنای گفت‌وگوی معنادار نیست. دو کشور با سفری پر پیچ و خم مواجه خواهند بود.

هیل نوشت: خبر روز جمعه یک موفقیت دیپلماتیک و سیاسی برای پکن بود که اخیراً نیز طرح صلحی را برای پایان دادن به جنگ در اوکراین منتشر کرد.

وطن خواه ادامه داد که ایران و عربستان سعودی در چند سال گذشته به دنبال کاهش تنش بوده‌اند.

در حالی که این تحلیلگر سیاسی از نقش چین به عنوان یک میانجی شگفت زده شده بود، توضیح داد که این توافق در درازمدت "یک ضرر بزرگ" برای واشنگتن محسوب نمی‌شود.

وی تصریح کرد: این توافق به طور نمادین آمریکا را به عنوان کشوری نشان می‌دهد که نقش کلیدی ندارد. اما قرار نیست خاورمیانه تحت سلطه چین باشد.

تارنمای هیل وابسته به کنگره آمریکا ادامه داد: در مقایسه با چین، آمریکا برای دهه‌ها روابط تیره‌ای با ایران داشته است و میانجیگری واشنگتن برای یک توافق عادی سازی روابط مشابه میان تهران و ریاض تقریبا غیرممکن بود.

برخی کارشناسان هشدار داده اند که چین در حال آغاز دوره جدیدی از تعامل دیپلماتیک در خاورمیانه است، درحالی که پیش از این، پکن بیشتر روابط اقتصادی با کشور‌های این منطقه داشت.

اعلام توافق میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، در روز جمعه ۱۹ اسفند ماه ۱۴۰۱ برای از سرگیری روابط پس از هفت سال تنش، بازتاب گسترده‌ای در آمریکا به ویژه در میان مقامات و تحلیلگران آمریکایی داشته است.

جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی برای از سرگیری روابط دو جانبه و آغاز به کار دوباره سفارتخانه‌های دو کشور توافق کردند. به‌دنبال سفر بهمن ماه آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی» به پکن، امیر دریابان «علی شمخانی» از روز دوشنبه ۱۵ اسفند با هدف پیگیری توافقات سفر رئیس جمهور، مذاکرات فشرده‌ای را به‌منظور حل‌وفصل نهایی موضوعات فیمابین تهران - ریاض با همتای سعودی خود در چین آغاز کرد.

در پایان این مذاکرات، بیانیه سه‌جانبه‌ای در پکن با امضای «شمخانی» نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی، «مساعد بن‌محمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و «وانگ ئی» عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر شد.

در متن این بیانیه سه‌جانبه آمده است: در پاسخ به ابتکار شایسته جناب شی جین‌پینگ رئیس جمهوری خلق چین در حمایت از گسترش روابط جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی، بر اساس اصل حسن هم‌جواری و با توجه به توافق ایشان با سران دو کشور در میزبانی و حمایت از انجام گفتگو بین جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی و همچنین تمایل دو کشور به حل و فصل اختلافات از طریق گفتگو و دیپلماسی بر اساس پیوند‌های برادرانه و با تأکید بر پای‌بندی دو کشور به اصول و اهداف منشور سازمان ملل متحد و منشور سازمان همکاری اسلامی و اصول و رویه‌های بین‌المللی، هیأت‌های جمهوری اسلامی ایران به ریاست امیر دریابان علی شمخانی نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی و پادشاهی عربستان سعودی به ریاست مساعد بن محمد العیبان وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی از تاریخ ۱۵ تا ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۱ خورشیدی برابر با ۶ تا ۱۰ مارس ۲۰۲۳ میلادی در پکن با یکدیگر دیدار و گفت‌ؤگو کردند.

خبر توافق نهایی ایران و عربستان برای احیای روابط دوجانبه پس از ۷ سال قطع رابطه، روایت پشت پرده آن نشان‌دهنده تغییراتی بزرگ در مناسبات منطقه و رویداد‌های جهانی است.