کودکان سرسخت کودکانی هستند که به آسانی خواسته والدین را برآورده نمی کنند. آنها خیلی لجباز هستند و خودمحور عمل می‌کنند. امکان دارد همکاری نکنند و بخواهند در همه موضوعات تک‌رو باشند. امکان دارد زمان غذا خوردن و لباس پوشیدن وقت تلف کند. هیچ‌ وقت برنامه‌های او با بقیه اشخاص خانواده هماهنگ نباشد و خصوصیات تغییرناپذیر زیادی داشته باشد، خصوصیاتی که یک‌دندگی برجسته ترین آن ویژگی‌ها است.

بیشتربخوانید

• با کودکی که برای خرید خوراکی لج می‌کند، چطور رفتار کنیم؟

نشانه‌های کودکان سرسخت

کودکان با اراده می‌خواهند خودشان تصمیم بگیرند و مسائل را خودشان حل کنند. آنها از سنین کم مستقل هستند. چنانچه فرزندتان همیشه اصرار دارد که لباس‌هایش را خودش انتخاب کند یا نمی‌خواهد از دستورالعمل‌های قدم به قدم پروژه کاردستی اطاعت کند و دوست دارد ایده خودش را انجام دهد، احتمالا بچه ای بااراده دارید. این کودکان معمولا جسارت ایستادگی برای رسیدن به خواسته‌شان را دارند، نوآفرین هستند و مهارت‌های رهبری دیگران را دارند. بااین‌حال امکان دارد اراده قوی سبب نافرمانی یا لجبازی نیز بشود و کودکی سرسخت شود که در ادامه تعدادی از خصوصیات چنین کودکی را بررسی کرده‌ایم.

آشکار شدن عصبانیت شدید

بیشتر کودکان دچار بداخلاقی یا عصبانیت می شوند ولی در بعضی خشم خیلی شدید است و به آسانی کاهش نمی یابد. خصوصیت ذکر شده در کودکان سرسخت خیلی دیده می شود. کودک با اراده یا سرسخت نمی تواند نا امیدی را تحمل کند و همیشه برای ابراز خشم خود تلاش می کند.

در چنین وقت هایی والدین باید با قبول کردن حس فرزند خود، قدری او را آرام کنند. تلاش کنید به جای گفتن عبارتی مثل “اینکه مسئله مهمی نیست تو را ناراحت کرده!” و عبارت هایی مانند این، از عبارت هایی مثل “می دانم ناراحتی که این اتفاق افتاده” یا جملاتی که درک شما را نشان می دهد استفاده کنید. هنگامی که کودک حس کند به وسیله شما درک شده برای ثابت کردن ناراحتی خود به شما سعی نمی کند.

دلیل خواستن
بعضی اوقات هنگامی که بچه از ما سؤالی می‌پرسد، به او جواب می‌دهیم: «چون من این‌طور می‌گویم.» شنیدن این جمله برای خیلی از بچه‌ها ناامیدکننده است. آنها می‌خواهند بدانند چرا نمی‌توانند زیر باران بازی کنند یا اینکه چرا پریدن روی کاناپه کار بدی است. چنانچه می‌خواهید فرزندتان با شما مشاجره نکند، باید علت مخالفت با خواسته‌اش را به صورت آشکار برایش توضیح بدهید.

بحث‌کردن سرسختانه
کودکان سرسخت هنگامی مخالف چیزی هستند، تسلیم نمی‌شوند. آنها عاشق جنگ قدرت‌اند و پافشاری آنها بیشتر وقت ها بقیه افراد را خسته می‌کند. این کودکان مناظره‌کنندگان خوبی هستند که در پیداکردن نقاط ضعف و استثناها مهارت دارند. پس تعجب نکنید هنگامی که فرزندتان به یاد می‌آورد که یک بار به او اجازه داده‌اید به‌جای صبحانه بستنی بخورد یا در سینما سنش را کمتر گفته‌اید که به‌جای بلیط بزرگ‌سالان، برایش بلیط نیم‌بها بگیرید.

ریاست‌طلبی
کودکان سرسخت در مورد چگونگی انجام کارها ایده‌ای در ذهنشان دارند و بیشتر برای تبدیل این ایده به واقعیت کارهایی انجام می‌دهند. به طور مثال به‌ آسانی به هم‌سالانشان می‌گویند چطور رفتار کنند و از اینکه به بزرگ‌سالان بگویند چه‌کار کنند نیز خجالت نمی‌کشند.

سرکشی
برای قانع کردن کودک سرسخت به انجام کاری که نمی‌خواهد، انرژی‌تان را مصرف نکنید. غر زدن، التماس‌کردن و منطقی‌ صحبت‌کردن شما بی‌اثر خواهد بود و کودک سرسخت توجهی به خواسته شما نخواهد کرد.

بی حوصلگی
کودک با اراده خیلی برای در انتظار بودن حوصله به خرج نمی دهد. او دوست ندارد در صف برای چیزی منتظر باشد یا ساعت ها در مطب دکتر بنشیند.

والدین باید به کودک یاد دهند انتظار قسمتی از زندگی است و آنها باید کنار آمدن با آن را یاد بگیرند. بهتر است در مواردی که ممکن است کودک در موقعیت انتظار قرار گیرد او را آماده این مسئله بکنید. به طور مثال اگر ممکن است در مطب منتظر پزشک بمانید به او بگویید “برای فردا که ممکن است در مطب منتظر دکتر بمانیم، می خواهی چه کاری انجام دهی؟” این کار کمک می کند آماده این مسئله باشد و برای سرگرم شدن خود راهی پیدا کند.

پایبندی به قوانین خودشان
کودکان سرسخت دوست ندارند نظر شما در مورد زمان خواب بشنوند. آنها ترجیح می‌دهند به‌جای قبول کردن قوانین شما، مطابق علاقه و قوانین خودشان جلو بروند.

حق‌طلبی اشتباه
خیلی از فرزندان فرق نیاز و خواسته را به‌خوبی نمی‌دانند و حتی چنانچه بخواهند بیرون زیر باران بازی کنند یا صبحانه هات‌داگ بخورند، مدعی هستند که باید این کار را انجام دهند. آنها برای عدالت اهمیت بسیاری قائل هستند و حتی وقتی که همه‌چیز مطابق میل شان است، اعتقاد دارند که سهمشان را به دست نیاورده اند.

بی‌اعتنایی
کودکان سرسخت به‌خوبی بلدند به شما اعتنایی نکنند و به‌ آسانی هر چیزی را که با احتیاجاتشان موافق نیست، نادیده بگیرند.

تاخیر در انجام بعضی کارها
عجله و تاخیر در رفتار فرزندان سرسخت خیلی مشاهده می شود. آنها برای کارهایی که به آنها علاقه دارند خیلی عجله می کنند ولی درباره کارهایی که نسبت به آنها بی علاقه هستند به شدت سستی می کنند.

برای اینکه در این باره به با آنها مشکل بر نخورید چنانچه قرار است جایی بروید که بر طبق میل او نیست زودتر از زمان تعیین شده او را مطلع کنید. درباره رفتاری که انتظار دارید و قبول میکنید و عواقب شکستن قوانین هم با او حرف بزنید.

تلاش کنید به صحبت بچه ها گوش دهید
برقراری رابطه، همانند خیابانی دو طرفه است. چنانچه می خواهید فرزند شما به حرف های شما گوش کند، باید ابتدا به حرف های آنها گوش دهید.

امکان دارد بچه های سرسخت عقاید مهم و فوق العاده ای داشته باشند و میل به بحث و گفتگو داشته باشند.

بیشتر کودک لجباز به یک اعتقاد یا وضعیت خاصی پایبند است و تلاش می کند آن را به روش های نامناسب و شاید چنانچه به او گوش داده نشود به صورت کامل بیان کند. بگذارید نظر خود را بیان کند و با این نظر با منطق و هوشیاری رفتار کند.

به احساسات او احترام بگذارید
ما ابتدا تلاش می‌کنیم کودکانمان را از صدمه دیدن مراقبت کنیم و لحظه‌ای بعد هنگامی که آسیب دیدند، به آنها می‌گوییم که محکم باشند و گریه نکنند. این سبب می‌شود تا بچه‌ها پیام‌های ضد ونقیضی دریافت می‌کنند: «مراقب باش، ولی بچه نباش.» به این شکل، احساسات سرکوب می‌شوند. نشان دادن احساسات به همان اندازه‌ٔ حفظ ایمنی جسمی برای بچه‌ها اهمیت دارد. به بچه ها باید فضا داده شود تا سرزنش کنند، حتی گاهی به ما بگویند «ازت بدم میاد».

مراقبت بیش از اندازه از فرزند در مقابل ناراحتی‌های عاطفی یا دادن این پیام که داشتن احساسات منفی بد است، رویکرد مفیدی نیست. دفعه‌ٔ بعدی که وسوسه شدید وقتی فرزندتان از سر ناامیدی گریه می‌کند او را دلداری دهید، یا زمانی که از عصبانیت داد می‌زند او را با «هیس گفتن» ساکت کنید، یک لحظه مکث و با خود فکر کنید که اگر خودتان واقعاً ناراحت باشید و کسی به شما می‌گوید آرام باش، چه حسی پیدا می‌کنید.

به آنها گزینه هایی برای انتخاب بدهید
بچه های سرسخت امکان دارد عقیده و نظر خود را قبول داشته باشند و دوست ندارند همیشه به آنها گفته شود که چه کاری انجام دهند.

به کودک چهارساله سرسخت و لجباز خود بگویید که او باید رٲس ساعت 9 شب در رختخواب باشد و هر چقدر هم که اصرار کند، قاطعانه بگویید “نه!”

به بچه سرسخت و لجباز پنج ساله خود بگویید که اسباب بازی ای را که انتخاب کرده اید بخرد وگرنه هیچ اسباب بازی برای او نخواهید خرید.

با او مذاکره کنید
ما باید به عنوان والدین قبول کنیم که بچه ها در نهایت قوی ترین هستند. چنانچه کودک تصمیم بگیرد که غذای خاصی را نخورد ، ما در آن هنگام نمی توانیم کاری انجام دهیم.

موقعی که در گفتگو به بن بست می رسید ، با فرزند خود مذاکره کنید ، مثلا: اگر فرزند شما با مهمان خاصی بازی می کند و به او در مرتب کردن دوباره اسباب بازی ها کمک نمی کند و فرزند شما از مرتب کردن آنها به تنهایی خودداری می کند ، با او مذاکره کنید. با گفتن به او: “اگر اسباب بازی ها را مرتب کرده اید ، ما اسباب بازی مورد نظر شما را می خریم.”

زمان برخورد با کودک لجباز آرامش خود را حفظ کنید
فریاد زدن بر سر کودکی لجبازی که در حال پرخاشگری است، مکالمه معمولی میان والدین و فرزند را به یک مسابقه فریاد زدن تبدیل می کند.

فرزند شما امکان دارد جواب شما را به عنوان دعوت به مبارزه کلامی بپندارد. با فریاد زدن بر سر کودک خود، تنها اوضاع را بدتر می کنید.

این وظیفه شماست که به عنوان یک فرد بزرگسال گفتگو را به نتیجه نهایی برسانید. به فرزند خود کمک کنید تا نیاز به انجام کار یا رفتار به صورت ویژه را درک کند.

برای آرامش خاطر خود هر کاری را که می دانید لازم است انجام دهید (مثل تمرکز، ورزش و یا گوش دادن به موسیقی).

یک موزیک آرامش بخش را در منزل پخش کنید تا حتی فرزندانتان بتوانند گوش کنند.

از این روش، می توانید نظر آنها را جلب کنید و همین طور آنها را تشویق به خوابیدن و استراحت کردن کنید.

از زبان مشارکت با او استفاده کنید
یک کودک سرسخت دوست دارد احساس شریک زندگی و مسئولیت پذیری کند، پس امکان دارد متوجه شوید که زبان اشتراک با فرزند شما خیلی مفید است.

به جای اینکه از او بخواهید اتاقش را مرتب کند ، به او بگویید: نظر شما در مورد کمک به نظم دادن به خانه چیست؟ از او بخواهید به شما کمک کند تا سفره را پهن کنید و بعد با سیاست او را راهنمایی کنید تا از اتاق خود مراقبت کند ، در حالی که کارهای دیگر را ادامه می دهید.

چیزی که در ذهن او است درک کنید
در مورد فرزند خود قضاوت نکنید و رفتار او را تنها از سرسختی در نظر بگیرید. شاید او چیزهای دیگری دارد که نمی تواند بیان کند ، مثلا: فرزند شما از وظیفه کپی کردن پرهیز می کند؟ امکان دارد گرفتن قلم برای او مشکل باشد یا از دست خط او راضی نباشد.

تلاش کنید خودتان را جای فرزند خود بگذارید و طرز فکر او را پیش بینی کنید ، و اطمینان داشته باشید که این کار را برعکس می کند تا او توانایی خود در درک خود و افکار خود را بالا ببرد.

محیطی راحت برای فرزند در منزل به وجود آورید
یک محیط آرام ، فضایی را برای یادگیری سریع کودک سرسخت به وجود می آورد ، پس از شوخ طبعی خود استفاده کنید و منزل را از شادی پر کنید.

رفتارهای مثبت را تقویت کنید
در میان فشارهای زندگی ، فرزند شما حس می کند که او برای شما اولویت ندارد ، تا نیازهای کلی خود را پیگیری کرده و نیازهای عاطفی را کنار بگذارد. این امکان دارد سبب شود فرزند شما برای جلب توجه شما به بعضی رفتارهای منفی پایبند باشد ، ولی هنگامی که به خصوصیات مثبت فرزند خود دقت می کنید ، رفتارهای خوب را تحسین می کنید ، امکان دارد او نگرانی شما را بدون نیاز به متوسل شدن به رفتار منفی حس کند.

آنها را تشویق کنید، حتی اگر کار را اشتباه انجام دهند
هنگامی که برای کاری عجله دارید، می‌خواهید کار هم اکنون انجام شود و می‌خواهید درست انجام گردد. ولی وقتی که بچه‌های شما به غذا خوردن به تنهایی، نشستن روی صندلی ایمنی ماشین کودک بدون کمک شما، لباس پوشیدن یا حتی درست کردن یک ساندویچ علاقه نشان می‌دهند، به آنها زمان بدهید تا امتحان کنند، خراب کنند و دوباره امتحان کنند. با این کار، شما قدم بزرگی در ایجاد پایه‌ و بنیان ضروری برای تربیت انسانی توانمند و مسئول برداشته‌اید.

منبع: بیتوته