نقش آشوب‌ها در جهت افزایش قیمت دلار
جهش‌های اصلی نرخ ارز پس از فروکش کردن موج ناآرامی‌ها ایجاد شده است و این مسئله به فضا‌سازی‌های روانی ناشی از شکست زورآزمایی خیابانی بازمی‌گردد.
مرور اتفاقات رخ‌داده در کشور از تابستان امسال تا امروز، سرنخ‌هایی از دلایل جهش ارز در زمستان به ما می‌دهد که هیچ‌کدام اقتصادی نیست. سیر تحولات سیاسی- اجتماعی- اقتصادی ۶ ماه گذشته نشان می‌دهد وضعیت امروز نرخ ارز در بازار غیررسمی بیش از آنکه متأثر از مولفه‌های واقعی اقتصاد باشد، نتیجه یک عملیات مشترک داخلی- خارجی است که با کاشتن بذر ناآرامی‌ها شروع و با عملیات رسانه‌ای آبیاری شد و حالا میوه آن در بازار ارز چیده می‌شود.
بیشتربخوانید
در بازه زمانی اول شهریور تا ۲۶ شهریور (قبل از شروع ناآرامی‌ها)، نوسانات دلار از قیمت ۲۹۲۵۰ تومان به ۳۱۵۴۰ تومان رسیده و محدوده این افزایش معادل ۲۰۰۰ هزار تومان بوده که در واقع به منزله بازگشت قیمت دلار به نرخی پایین‌تر از تاریخ ۳۱ تیر است؛ در کل بازه زمانی پیش از شروع ناآرامی‌ها نوسان دلار در همین محدوده است.
اما در بازه زمانی آغاز ناآرامی‌ها تا نیمه آذر (اوج ناآرامی‌ها)، نوسانات قیمت دلار نسبت به بازه قبل بیشتر شده و از ۳۱۹۰۰ تومان به رکورد تاریخی خود در آن زمان یعنی ۳۶۸۸۰ تومان رسیده است که نشان می‌دهد توالی وقایع این خیزش شامل آشوب‌های خیابانی و اغتشاشات و فراخوان‌ها، به مرور آثار خود را بروز می‌دهد. مقامات غربی در واکنش به آنچه سرکوب اعتراضات در ایران می‌خوانند، اظهاراتی را مطرح می‌کنند که احتمال شکل‌گیری توافق را به مرور کاهش می‌دهد.
وقایع این دوران عمدتا رنگ و بوی سیاسی دارد و اخبار روز نیز بیشتر به تحلیل و بررسی ناآرامی‌هایی می‌پردازد که هنوز محدود به عرصه سیاسی است؛ فضای مجازی و مطبوعاتی به تبع آنچه در خیابان‌ها جریان دارد به‌شدت ملتهب است و در این زمان کمپینی برای دعوت از آحاد مردم برای خروج سرمایه از بانک‌ها توسط رسانه‌ها و اشخاص مرتبط با ناآرامی‌ها شکل می‌گیرد؛ اگرچه گزارشی از میزان اثربخشی این کمپین منتشر نمی‌شود، اما به شکل نمادین قصد نیرو‌های برانداز برای گسترش دامنه التهابات در بازه زمانی نیمه آذر تاکنون، به‌رغم فروکش کردن موج ناآرامی‌ها و کاهش احتمال موفقیت طرح براندازی و تغییر نظام سیاسی، قیمت دلار در اتاق‌های معاملات فردایی سفته‌بازان بیش‌ترین نوسان خود را تجربه کرده و از ۳۶۸۸۰ تومان به قله ۵۷۳۰۰ تومان رسیده است.
این تناقض رفتاری دلار نشان می‌دهد جهش‌های اصلی در نرخ ارز پس از فروکش کردن موج ناآرامی‌ها ایجاد شده است و این مسئله بیش از آنکه مربوط به ماهیت وجودی آشوب‌ها باشد، به فضا‌سازی‌های روانی ناشی از شکست زورآزمایی خیابانی بازمی‌گردد که میتوان به این نتیجه رسید که ادامه روند آشوب‌ها در حوزه سیاست داخلی به ساحت اقتصادی تسری یافته است. در این بین قطعنامه‌ها و اظهارات مقامات غربی علیه ایران شمایل جدی‌تری به خود می‌گیرد. همچنین درگیری اتحادیه اروپایی با سپاه پاسداران و اشخاص مرتبط با این نهاد به نقطه اوج می‌رسد.
یکی از اصلی‌ترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت ارز و دارایی‌های ارزی، تراز تجاری است. این یعنی اگر تراز تجاری کشور منفی باشد پیش‌بینی روند افزایشی نرخ ارز بدیهی است، اما زمانی که تراز تجاری مثبت باشد نشان‌دهنده ثبات دارایی‌های ارزی و قدرت عمل بانک مرکزی در بازار است.
براساس آخرین آمار ارائه شده از سوی گمرک ایران در ۱۱ ماه سال جاری ۴۸ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار کالای غیرنفتی از کشورمان صادر و ۵۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار کالا وارد شده است.
منبع: کیهان
