نخستین کنگره جهانی فارابی و فرهنگ آغاز به کار کرد

نخستین کنگره جهانی فارابی و فرهنگ و تمدن اسلامی امروز ۱۰ اسفند در موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دبیرخانه دائمی این جشنواره با هدف گرامیداشت مقام حکیم ابونصرفارابی افتتاح شد ، این کنگره از امروز تا ۱۲ اسفند ادامه خواهد داشت.

در بخش ابتدایی این کنگره رضا غلامی رئیس موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی متن پیش درآمد و خیر مقدم را قرائت کرد و سپس متن ارائه گزارش دبیر علمی کنگره رضا ماحوزی قرائت شد.

همچنین به ترتیب پیام آیت الله استاد عبدالله جوادی آملی و محمد علی زلفی گل وزیر علوم و تحقیقات و فناوری جمهوری اسلامی ایران ، سیاسات نوربیک وزیر علوم و آموزش عالی جمهوری قزاقستان پخش شد.

رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم ایران نیز جزو سخنرانان کارگروه اول ( منطق و زبان نزد فارابی) بوده اند که به دلیل کسالت در این کنگره حضور نیافت و این کارگروه با بیانات ضیا موحد رئیس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با موضوع منطق در نظام فکری فارابی آغاز شد.

در نوبت های بعدی این کارگروه با عنوان های تاملاتی در منطق فارابی: شیوه های تفکر منطقی، نقد و بررسی تصحیح و ترجمه های موجود از کتاب الحروف فارابی ، وحدت در عدد کتاب الواحد و الواحده فارابی ، درآمدی بر فلسفه در کتاب الحروف فارابی برگزار می شود و نخستین روز از برنامه کنگره جهانی فارابی و فرهنگ و تمدن اسلامی پایان می یابد.

پیام وزیر علوم، تحقیقات، فناوری جمهوری اسلامی ایران به نخستین کنگره جهانی فارابی و فرهنگ و تمدن اسلامی به شرح زیر است:

استادان، پژوهشگران، شرکت کننده در نخستین کنگره جهانی فارابی و فرهنگ و تمدن اسلامی

سلام و خیر مقدم

بسم الله الرحمن الرحیم

حکیم فارابی از دانشمندان یگانه جهان است که تفرد و تمایز او در آثار نویسندگان و مورخان تأیید شده است.  متفکر، فیلسوف و هنرمندی پرآوازه که حیات خود را در راه عقلانی‌سازی فرهنگ و تمدن بشری صرف کرد. فارابی در عین‌ بهره‌مندی از میراث عقلانیت اسلامی و گفت‌وگوی مؤثر و نقادانه با متفکران شرق و غرب، گستره عقلانیت را بیش از پیش توسعه داد و ساحات متعدد زندگی انسان را بدان آمیخته کرد تا آدمی با دیده‌ای متنقذ و اندیشه‌ای مبسوط، دریافت آگاهانه‌تری از محیط پیرامون خود داشته باشد.

این راهی است که بسیاری پس از فارابی و متأثر از او در جهان اسلام و جهان یهود و مسیحیت طی کردند تا بدین طریق آدمی را از جهل و تعصب و کوته‌بینی نجات دهند. او به راستی معلمی است که جهان اسلام و غرب و دوستداران حکمت قدیم بسیار مدیون او هستند.

نوآوری‌های فارابی در حکمت و سیاست و هنر و فرهنگ و معرفت در هزاره پس از او همواره مورد بازخوانی و تفسیر و نقد واقع شده است. برای ما ایرانی‌ها و بسیاری از ملل همسایه، فارابی متفکری است زنده که احوال و افکار او منشأ تغییر و تحول بوده است. امروزه فارابی بار دیگر مورد توجه محافل علمی و آکادمی فلسفه و سیاست غرب واقع شده و پیام فکری و فلسفی او به زبان‌های متعدد بازخوانی و منتقل می‌شود. دنیای جدید نیازمند مواجهه نقادانه با دنیای گذشته و احیای میراث‌های مذکور در قالب‌های جدید است. از این جهت، فارابی منبعی ارزشمند برای محققان دوران معاصر است.

در خرداد ماه سال جاری، رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، در دیدار با رئیس جمهور قزاقستان، تشکیل کارگروه مشترک فارابی‌پژوهی را از ایران و قزاقستان مورد تأکید قرار دادند، تاکید کرد: مقام معظم رهبری این همکاری مشترک را زمینه‌ای برای توسعه همکاری‌های علمی و فرهنگی دو کشور اعلام کردند و بدون شک این کنگره که با مشارکت و همکاری مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی و دبیرخانه دائمی جشنواره بین‌المللی فارابی از سوی ایران و دانشگاه الفارابی و وزارت علوم و آموزش عالی از سوی قزاقستان برگزار می‌شود، می‌تواند مسیر این همکاری را بگشاید و انگیزه‌ها را برای تعامل اندیشمندان هر دو کشور و محققان فارابی‌شناس دیگر کشورها تقویت کند.

دوستان گرامی ما در کشور قزاقستان دومین دوره این کنگره را برگزار کنند. این همکاری مشترک می‌تواند فارابی‌شناسی را در جهان معاصر، به‌ویژه جهان اسلام توسعه دهد و انگیزه محققان هر دو کشور و دیگر کشورها را در این خصوص تقویت کند.

از همه استادان و محققانی که در این سه روز با ارائه مقالات و دستاوردهای پژوهشی خود زمینه گفت‌وگو و بحث و تأمل را درباره اندیشه‌های این حکیم جهانی و جهان‌وطن فراهم آورده‌اند، تشکر کرد و یادآور شد: همچنین، از همه دست‌اندرکارانی که در مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی- که به نمایندگی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ریاست بخش علمی کارگروه علمی مشترک فارابی‌پژوهیِ طرف ایرانی را نیز برعهده دارد- و نهادهای همکار که موجبات برگزاری این کنگره بزرگ را فراهم آوردند و محفلی برای گفتگوی اندیشمندان ایرانی و غیرایرانی گستردند، صمیمانه تشکر می‌کنم.

محمد علی زلفی گل، وزیر علوم، تحقیقات، فناوری