«صدای آلارم تلفن همراه میآید. سراسیمه با چشمانی که به یک کاسه خون بی شباهت نیست و سر دردی مزمن توام با استرس و دلهره از خواب برمیخیزیم. کمی چشمانمان را میمالیم. دادههای گوشی را فعال میکنیم. البته اگر از شب قبل خاموشش کرده باشیم. از یک پیام رسان به پیام رسان بعدی سرک میکشیم. پیامکها و ایمیلها را چک میکنیم. شاید هم سری به بازی اینترنتی که دیشب نیمه کاره رهایش کردیم بزنیم. آخر سر هم نگاه مان به ساعت میافتد و میبینیم «ای دل غافل» نیم ساعت است که سرمان را کرده ایم در این ماس ماسک!
بیشتربخوانید
بدون اینکه تصمیمی برای صبحانه خوردن در این وقت اندک داشته باشیم، به سرعتی مانند جت به سمت سرویس بهداشتی میدویم. سپس سراسیمه به سمت کوه لباسهایی که از دیروز به خاطر کمبود وقت روی مبل رها کردیم، چنگ میزنیم و با سرعت یک لباس انتخاب میکنیم و به سمت محل کار به راه میافتیم. در راه قار و قور شکم مان یادمان میاندازد کهای دل غافل ما آدم هستیم و باید غذا بخوریم تا انرژی برای حرکت داشته باشیم!
داخل اولین سوپر مارکت میپیچیم و برای بستن «دهانِ معده مان» یک شیرکاکائو و کیک میخریم. با سرعت هرچه تمامتر هورت آخر را هم به شیرکاکائو میزنیم و با یک جسم خسته و بیحال و پر آشوب و استرس به محل کار میرسیم. بدون اینکه لذت یک صبح دلپذیر و یک صبحانه دلچسب را تجربه کرده باشیم. البته اگر هم خانه دار یا دانشجو باشیم وضع تفاوت چندانی ندارد. تا سپیده دم بیدار میمانیم و با کوشیهایی که مادربزرگها آن را جعبه جادو نام گذاری کرده اند مشغولیم.
این دقیقا همان اتفاقی است که هر یک از ما حالا کمی بیشتر یا کمتر آن را زندگی میکنیم. چک کردنهایی که در ابتدا قرار است چند دقیقه باشد، اما گاهی ساعتها هم به طول میانجامد. کار بیهودهای که به جای لذت بردن از صبح و شبها در خانواده و دوست مجبورمان میکند به همه کارهایی فکر کنیم که میخواهیم انجام دهیم یا اتفاقاتی که دیروز افتاده است. در حالی که این مدتی که برای چک کردن تلفن همراه صرف کردیم، میتوانستیم کارهایی را انجام دهیم که با نیازهای واقعیمان مطابقت دارند؛ برای برخی خوردن یک فنجان چای بدون فکر کردن به موضوع خاصی بهترین حالت ممکن است. برای برخی هم گپ و گُفت با خانواده، برای برخی هم آب دادن به گلها یا .. اگر چه این روزها هیچکس گوشش بدهکار نیست، اما ایمیلها و پیامها میتوانند منتظر بمانند، اما زندگی منتظر نمیماند!»
این روزها تلفن همراه به یک جزء جدا نشدنی از زندگی بشر تبدیل شده است. بزرگترها که چه عرض کنیم، دیگر حتی کمتر پیش میآید گوشی تلفن و یا تبلت در دست کودکان نبینیم؛ کودکان سه یا چهار ساله حتی اگر خودشان صاحب گوشی همراه و تبلت نباشند، تمام فوت و فنهای تلفن همراه والدین شان را از بر هستند، حتی بهتر از خود آنها.
گوشیهای هوشمند به کامپیوترهای کوچیکی تبدیل شدن که در تمام طول روز کنار ما هستند. اما همان طور که تکنولوژی و تلفنهای همراه و تبلتها باعث راحت شدن کارهای مان میشوند، استفاده بدون کنترل و حساب نشده از آنها صدماتی جبران ناپذیر به خانواده میزند.
در زبان فارسی اصطلاحی وجود دارد به نام «شمشیر دولبه»! این اصطلاح را برای جمع شدن «فرصت و تهدید»، «سازندگی و تخریبگری» در کنار یکدیگر به کار میرود. جالب است بدانید که تلفنهای هوشمند برای افراد به ویژه کودکان حکم همین شمشیرهای دولبه را دارند. میتوانند مفید و راهی برای آموزش و تقویت مهارتها باشند یا میتوانند آسیبهایی جدی برای بچهها به دنبال داشته باشند که گاهی غیر قابل بازگشت است.
کم و بیش همهمان میدانیم که استفاده بیش از اندازه از تلفن همراه، باعث اعتیاد به آن میشود. چراکه که هر کدام از ما اگر همیشگی نباشد، در برههای از زندگی مان اعتیاد به تلفن همراه را تجربه کردهایم و به این اعتیاد اذعان هم داریم.
میل به تنها ماندن با تلفن همراه، بیرون نرفتن و ملاقات نکردن با اعضای خانواده، دوستان و اقوام را بیشتر میکند. همین موضوع باعث انزوا و افسردگی و انواع اختلالات روانی مانند اضطراب، خشم، تنهایی، تنش و… میشود.
همان طور که تلفن همراه در بسیاری از برهههایی از زندگی به ما کمک کرده است، به همان اندازه یا حتی بیشتر هم میتواند غیرمفید باشد و زمان ارزشمند زندگیمان را هدر بدهد. بسیاری از افراد به خصوص دانشآموزان و دانشجوها تمایل زیادی به دیدن فیلم، گوش کردن آهنگ، فعالیت در شبکههای اجتماعی و بازیکردن با گوشی همراه در اوقات فراغتشان یا حتی هنگام درس و کارهای ضروری را دارند. هنگامی که تعادل استفاده از این جعبههای جادو از بین برود، وقت گرانبهای انسان بیهوده تلف میشود.
بدون شک شما هم تجربه کرهاید که اگر استفاده زیادی و بی حساب از تلفن همراه داشته باشید، خواب از سرتان میپرد. از ضررهای استفاده از گوشی موبایل این است که وقتی افراد به تلفن همراه معتاد باشند، حتی قبل از خواب هم از تلفن همراه استفاده میکنند و دائم به نمایشگر گوشی نگاه میکنند که این کار چرخه طبیعی بدنشان را مختل میکند.
هنگام کار کردن با تلفن همراه قسمتهای مختلفی از بدن ممکن است دچار درد شود. از نشانههای آن افزایش درد هنگام خم کردن گردن، مشکلات تنفسی، سردردهای شدید و آزاردهنده، درد و گرفتگی شانهها و دردهای مزمن و اسپاسمهای عضلانی شدید در ناحیه کمر هست.
از ضررهای استفاده از گوشی موبایل که ممکن است افراد را درگیر کند، ریسک بروز چاقی هست و افرادی که وابسته به تلفن همراهشان هستند، بیشتر از بقیه درگیر چاقی میشوند. افرادی که در طول روز بیش از حد مجاز از گوشی همراه استفاده میکنند، فعالیت و تحرک کمی دارند و همین عامل باعث افزایش وزن آنها میشود.
زمانی که نقش وسایل دیجیتال به خصوص تلفن همراه در زندگی ما پر رنگ شد، کم کم تمام کارهای به خاطر سپردن رو به گوشیهای هوشمند سپردیم و کمتر سعی برای به خاطر سپردن اطلاعات کردیم. علاوه بر این مسئله امواج هم بر روی ذهن مان تاثیر میگذارند.
دکتر «سعید مدرسی» کارشناس مسائل تربیتی و سواد رسانهای در مورد استفاده متعادل از تلفن همراه میگوید: «توصیه میکنم یک ساعت مانده به خواب دریافتهای رسانهای قطع و تعطیل شود. چراکه تششعات نور آبی که از صفحات میآید، باعث تاخیر در ترشح هورمون ملاتونین میشود که هورمون خواب است. هوا که تاریک میشود نور کم میشود، این هورمون ترشح میشود، اما وقتی صفحهای را نگاه میکنید که مدام نور داخل چشمها میرود، هورمون خواب ترشح نمیشود، در نتیجه مغز فکر میکند که هنوز روز است، بنابراین ارتباطات رسانهای یک ساعت مانده به زمان خواب قطع کنید و بسته به درگاه رسانهای که موبایل، تبلت و لبتاب یا تلویزیون است زمان مصرف را مدیریت کنید.
اگر من ۲۴ ساعت خود را به درستی تنظیم کنم و با توجه به منظومه رشدی پیش بروم باید بدانم که مصرف رسانهای چقدر باید از من زمان بگیرد، اگر این نگاه را داشته باشم مقدار منطقی پیدا خواهد کرد و مسئولانه و با نگاه ارزش افزوده از تلفن همراه و تکنولوژی وقتمان را پر خواهیم کرد.»
شما میتوانید به راحتی، فرزندتان را با ایجاد محدودیتها و قوانین استفاده، آموزش و نظارت مناسب نسبت به تاثیرات منفی تلفن همراه ایمن کنید. البته قبل از آن باید خودتان را با استفاده متعادل از فضای مجازی و تلفن همراه تربیت کنید تا بتوانید الگوی مناسبی هم برای فرزندتان باشید.
منبع: فارس