قِصه، قصه نان آورانی است که بازارشان را بر بستری لرزان و ناپایدار بنا کردهاند و برای امرار معاش خود سلامت و جان مردم را تهدید میکنند.
کافی است هوا رو به تاریکی رود؛ کم کم بساطشان پهن میشود. با عبور از خیابانهای شیراز حتما چشمتان به بساط جگرکیهای سیار شبانه افتاده است. دودی که از آتش منقل بزرگ، خیابان را در برگرفته و تا کیلومترها بوی آن به مشام میرسد. صاحب بساط تند و تند جگرها را باد میزند. مشتری پشت مشتری از راه میرسد؛ متاسفانه گویا این روزها انگار کسی برایش مهم نیست که عرضه این کباب، دل و جگر شاید فاسد و یا غیربهداشتی باشد.
در حالیکه کبابی و جگرفروشیهای سیار در قوانین امور صنفی محلی برای استقرار ندارند، در رقابت اما گوی سبقت را از اتحادیه فروشندگان دل و جگر مجوزدار ربودهاند.
براساس تبصره شش ماده 96 قانون شهرداریها، اراضی، کوچههای عمومی، میدانها، پیاده روها، خیابانها و به طور کلی معابر واقع در محدوده شهر که مورد استفاده عمومی است، ملک محسوب و در مالکیت شهرداری است.
همچنین براساس تبصره یکبند دو ماده 55 قانون شهرداریها سد معابر عمومی و اشغال پیادهروها و استفاده غیرمجاز از فضای میدانها، پارکها و باغهای عمومی برای کسب، سکنی یا هر عنوان دیگری ممنوع بوده و شهرداری مکلف است از آن جلوگیری کرده و در رفع موانع موجود و آزاد کردن معابر و اماکن توسط مأموران خود اقدام کند.
فعالیت مراکز سیار عرضه جگر در سطح این کلانشهر از منظر بهداشت نیز جای بحث دارد چرا که آنها هر روز بازار جدیدی در کف معابر برای خود خلق میکنند. جگرکیهای سیاری که اقدام به عرضه و فروش کباب، دل و جگر میکنند از معضلات جدی سلامت جامعه و یکی از مهمترین دغدغههای دست اندرکاران بهداشت محسوب میشوند و روزانه با حضور بیشماری اوضاع بهداشتی کلانشهر شیراز را با چالشهای جدی مواجه میکنند، علاوه بر این با ایجاد سد معبر تخلف میکنند.
البته باید به این موضوع مهم نیز اشاره کنیم برخی از افراد علت این کار را بحث بیکاری پیش کشیدهاند هرچند که بیکاری به جای خود مشکل بزرگی است، اما نمیتوان سلامت مردم را به خطر انداخت، لذا در شرایط کنونی که معیشت مردم به واسطه مشکلات اقتصادی دچار مشکلاتی شده انتظار میرود متولیان شهری پروژه ایجاد خیابان غذا (خیابان مشکینفام) که با هدف ساماندهی اغذیه فروشیهای سیار در شهر تاریخی و گردشگرپذیر شیراز در سال 97 کلید خورد را هر چه زودتر اجرایی کنند.
اما ساماندهی بساط پررونق جگرکیهای سیار قصه تکراری است که سالها بر سر زبانها جاریست و نیازمند سازو کار جمعی است و حالا همه نگاهها به برنامههای شهرداری و متولیان بهداشت دوخته شده است.
غلامرضا غلامی معاون محیط زیست و خدمات شهری شهرداری شیراز اظهار داشت: قصه پر غصه جگرکیها، غصه بسیار سختی شده است فعالیت همه این افراد دورهگرد و دست فروش از نظر بهداشتی غیرقانونی است چرا که سلامت شهروندان را به دلیل نوع محصولات و عرضه آن تهدید میکند.
وی تاکید کرد: عرضه دل و جگر توسط دست فروشان میتواند عامل انتقال بیماریهای مشترک بین دام و انسان باشد که تهدید جدی علیه سلامت و عامل انتقال بسیاری بیماریها خواهد بود.
غلامی با اشاره به استقرار جگرکیهای سیار در بهترین نقطه شهر شیراز، عدم رعایت قوانین نظام صنفی، برهم زدن زیبایی چهره شهر و مشکلات زیست محیطی و آلودگی هوا را از دیگر مشکلات آنها عنوان کرد.
معاون شهردار شیراز در ادامه بر اطلاعرسانی و آگاه سازی شهروندان از طریق رسانهها و جراید تاکید کرد و افزود: مردم باید هوشیار باشند چرا جگرکیهای سیار قیمت یک سیخ جگر را ارزان بفروش برسانند؟ دلیل آن اینست که گوشتها آلوده و از نظر ذبح و سلامت مورد تائید سازمان دامپزشکی نیست و حتی ابتداییترین وسایل مانند یخچال مناسب را برای نگهداری گوشت و جگر ندارند لذا قیمت پائین به دلیل نوع گوشت آنهاست.
غلامی با تصریح بر اینکه مجوعه شهرداری موظب به جمعآوری مراکز عرضه سیار کباب و جگر در سطح شهر است چرا که جزو مشاغ مزاحم محسوب میشود، مجددا به خانوادهها و شهروندان تاکید و توصیه کرد که مردم نباید از این جگرفروشیها خرید کنند، چون این کار در نهایت به ضرر سلامت آنهاست.
وی با اشاره به اینکه جگرکیهای سیار برای کسب درآمد خود سلامت و امنیت غذایی یک شهر و جامعه را تهدید و به مخاطره میاندازد، گفت: جگرکیهای سیار موازین بهداشتی را رعایت نمیکنند لذا انتظار داریم تمامی دستگاههای متولی از جمله شبکه بهداشت برای برخورد با این افراد پای کار بیایند چرا که شهرداری با جمع آوری وسایل این دستفروشان سیار، مجددا آنها با وسایلی نو به فعالیت خود ادامه میدهند.
عبدالصالح رستمزاده شهردار منطقه یک شیراز در خصوص راهاندازی خیابان خوراکیها یا خیابان غذا در شیراز، بیان کرد: از طریق کمیسیون معاملات شهرداری (کمیسیون حراج) به مزایده گذاشته و برنده آن مشخص شده است و سرمایهگذار در حال تنظیم انعقاد قرار با شهرداری است که امیدواریم تا شب عید آن را بهرهبرداری برسانیم.
امیدرضا امرآبادی معاون سلامت اداره کل دامپزشکی فارس گفت: فعالیت و سلامت هیچکدام از دستفروشان، جگرکیها و کبابیهای سیار در سطح شهر مورد تائید سازمان دامپزشکی نیست و فعالیت آنها کاملا غیرقانونی است لذا جمع آوری و برخورد با آنها بر عهده اجراییات شهرداری شیراز است.
وی با اشاره به عرضه گوشتهای فاقد شرایط بهداشتی دورهگردها که سلامت شهروندان را به دنبال دارد، تاکید کرد: مردم به کیفیت محصولات با قیمت پائینتر شک کنند چرا که با خوردن یک سیخ جگر سلامت خود را به خطر نیندازند.
امرآبادی با اشاره به برگزاری جلسات متعددی در خصوص ساماندهی جگرکیهای در سطح این کلانشهر در فرمانداری شیراز، گفت: از ابتدای امسال گشتهای هم پوشان با همکاری دانشگاه علوم پزشکی، شهرداری، اداره راه و ترباری و حتی سازمان جهاد کشاورزی داشتیم که منجر به پلمب برخی مغازههای قصابی گوشت در ورودی شهرستان شیراز در منطقه بیدزرد و تفهیان شده است و در ادامه در شهر صدرا نیز ادامه خواهد داشت.
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی فارس با اشاره به وجود 800 بیماری مشترک بین دام و انسان از جمله سل، تب مالت، تب کریمه کنگو، آنفولانزای فوق حاد پرندگان و ... بیان کرد: با توجه به فسادپذیر بودن جگر و گوشت و لزوم نگهداری این فرآورده خام دامی در شرایط دمای مناسب و در یخچال، عرضه آن فقط در واحدهای دارای پروانه بهداشتی مجاز مورد تائید است.
وی در خصوص آمار 9 ماهه ضبط گوشت و فرآوردههای خام دامی در استان، گفت: مقدار گوشت معدوم شده در کشتارگاههای دام بیش از 130 کیلوگرم، 772 هزار و 642 کیلوگرم مقدار مرغ معدوم شده در کشتارگاهها و مقدار فرآوردهایی که در بازرسی از مغازهها و سطح شهر ضبط و معدوم شده 152611 کیلو گرم بوده است.
صمد روشن ضمیر رئیس اتحادیه صنف پزندگان شیراز با بیان اینکه اتحادیه صنف پزندگان شیراز در حال حاضر دارای 500 عضو است که 160 نفر آشپز، 60 نفر کله پز و 280 کبابی و جگرکی هستند، یکی از مشکلات این صنف را رشد قارچ گونه دست فروشی ها در سطح شهر شیراز عنوان کرد و گفت: اقلام مصرفی در واحدهای پزندگی جزء کالاهای مشمول ثبت در سامانه جامع "تجارت" هستند که باید مبدا و مقصد آنها مشخص شود اما در چند سال گذشته با افزایش دست فروشان، نه تنها مبدا و مقصد مواد مصرفی در واحدهای دستفروشی مشخص نیست بلکه با توجه به سیار بودن آنها، امکان نظارت های تعزیراتی از جمله قیمت گذاری، بررسی کم فروشی، تقلب و بررسی استفاده از مواد اولیه بهداشتی وجود ندارد.
وی افزود: برای راه اندازی یک واحد صنفی پزندگی، ضوابط زیادی از طریق وزارت بهداشت تامین شده است که به هیچ وجه تامین چنین ضوابطی در واحدهای سیار وجود ندارد و همچنین واحدهای صنفی پزندگی با پرداخت دیونات دولتی مانند مالیات، عوارض شهرداری و … اشتغال های پایداری ایجاد کردهاند که علاوه بر امرار معاش در چرخاندن چرخهای پیشرفت کشور نیز همکاری دارند اما واحدهای سیار بدون پرداخت این گونه مبالغ این اشتغالهای پایدار را نیز به ورشکستگی میکشانند.
روشن ضمیر اضافه کرد: در واحدهای صنفی پزندگی حداقل 5 کارگر و نیرو مشغول به کارند و اگر هر واحد صنفی ما بسته شود یعنی 5 نیروی کار و 5 خانواده دچار مشکل می شوند و 5 سفره جمعآوری میشود.
وی از ادارات و مسئولان ذیصلاح استان فارس خواستار توجه به این امر شد و گفت: از ادارات ذیصلاحی همچون استانداری فارس، دادگستری استان، فرمانداری شیراز، شهرداری شیراز، اداره بهداشت و … خواستار رسیدگی به این موضوع و تعامل بیشتر هستیم تا از سیمای زیبای شهر شیراز و سلامت شهروندان بیش از پیش صیانت شود.
رئیس اتحادیه صنف پزندگان شیراز، دستفروشان را هم شهروند شهر دانست که به کار و درآمد نیاز دارند و اظهار کرد: اگر اقداماتی انجام شود تا دستفروشانی که آش، جگر و کباب می فروشند زیر نظر صنف پزندگان شیراز قرار بگیرند و به صورت بهداشتی و تحت نظارتهای لازم فعالیت کنند، بیشک شاهد نتایج خوبی خواهیم بود زیرا به آنها کد شناسایی ارائه میشود تا در صورت بروز مشکل قابل پیگیری باشد.
وی ادامه داد: همچنین در پی این اقدام، کمیسیون بازرسی، بازرسان افتخاری و فعال بر روی تمام این واحدها می توانند در خصوص کمفروشی، گرانفروشی و نظارت کمی و کیفی، اقدامات لازم را انجام دهند و بدین ترتیب تهیه و نگهداری مواد اولیه آنها طبق اصول بهداشتی انجام می شود و سلامت شهروندان به مخاطره نخواهد افتاد و از استاندار فارس خواستار توجه به این مهم هستیم.
روشن ضمیر با اشاره به لیست دستفروشانی که می توانند تحت نظر اتحادیه صنف پزندگان شیراز قرار بگیرند، عنوان کرد: دستفروشانی که دل و قلوه و جگر و کباب و آش می فروشند، می توانند با انجام اقدامات لازم توسط مسئولان تحت نظر اتحادیه صنف پزندگان شیراز قرار گرفته و سامان دهی شوند.
صمد روشن ضمیر در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به سختی کار صنف پزندگان بیان کرد: اعضای صنف ما 16 ساعت در شبانه روز فعالیت دارند اما مانند برخی مشاغل در لیست مشاغل سخت قرار نگرفته اند و از مسئولان تقاضا داریم در این خصوص هم عنایت و توجه لازم را داشته باشند.
وی ادامه داد: یکی دیگر از مشکلات اعضا این است که اگر تمدید کارت تندرستی نیروی کار این صنف یک روز به تاخیر بیفتد، کارگر باید 75 هزار تومان جریمه می شود اما اگر ترتیبی داده شود که 15 تا 20 روز فرصت برای تمدید کارت داده شود از کارگران این صنف حمایت خواهد شد چون گاهی حجم کار زیاد است و کارگر فرصت مرخصی گرفتن برای مراجعه برای تمدید کارت را ظرف 24 ساعت ندارد.
رئیس اتحادیه صنف پزندگان شیراز با اشاره به سایر مشکلاتی که اعضای این اتحادیه با آن دست به گریبان هستند، گفت: عدم وجود قیمت ثابت برای اقلام اولیه و افزایش نرخ روزانه آنها، عدم وجود بسترهای حمایتی مانند مشمول ردیف مشاغل سخت زیان آور برای اعضای این رستهها، گرانی اجاره بهای واحدهای صنفی آنها به توجه به محیطی که برای کار این نفرات لازم است و … از جمله مشکلات این صنف به شمار میرود.
وی افزود: با وجود افزایش بیرویه مواد اولیه همواره بر قیمت انواع آش، حلوا، جگر و کباب و … اتحادیه صنف پزندگان شیراز همواره بر قیمتها نظارت دارد تا قیمتهای منصفانه به مشتریان ارائه شود.
روشن ضمیر تاکید کرد: اقلام تحت پوشش اتحادیه صنف پزندگان شیراز جزء اولویت دستورالعمل نرخگذاری است لیکن اتحادیه به منظور شفافیت و با عنایت به قیمت روز کشتارگاه ها اقدام به آنالیز و ارائه قیمت های پیشنهادی کرده است که روال کار را برای شهروندان و نهادهای نظارتی و همچنین واحدهای صنفی تحت پوشش راحت کرده است.
وی تصریح کرد: از ریاست محترم سازمان صنعت و معدن و تجارت فارس در خصوص نظارت بر قیمت گشتارگاهها به ویژه فروش کله پاچه خام تقاضای مساعدت و عنایت داریم تا بتوانیم کله پاچه و سایر اقلام پزندگان را با قیمت معقولی در اختیار شهروندان قرار دهیم.
جعفر طاهری سرپرست معاونت سیاسی، امنیتی و اجتماعی فرمانداری شیراز نیز شهریورماه امسال با تاکید بر اینکه سلامت مردم خط قرمز است، از اجرای طرح ساماندهی کبابی و جگرفروشیهای سیار سطح شهرستان خبر داد.
وی با ابراز نگرانی از اینکه اخیرا در حاشیه خیابانهای پرترافیک شهر شاهد عرضه کباب، دل، جگر، قلیان و ... هستیم، تاکید کرد: عرضه مواد غذایی به ویژه مواد غذایی پخته شده از دستفروشیها تحت هیچ شرایطی مجاز نیست و تنها واحدهای صنفی دارای مجوزهای لازم از دستگاههای اجرایی امکان عرضه اینگونه محصولات به مردم را دارند.
طاهری با بیان اینکه اساسا مواد اولیه مورد مصرف در این اماکن، بدلیل فقدان هویت بهداشتی، تهدید علیه بهداشت و سلامت عمومی محسوب میشود، تاکید کرد: افرادی که از دستفروشیها مواد غذایی خریداری و مصرف میکنند، باید بدانند که هیچ نظارتی بر نحوه تهیه، تولید، نگهداری و طبخ آنها وجود نداشته و از نظر بهداشتی تایید نمیشود.
از آنجائی که دستفروشان محل مشخصی برای فروش و تجهیزاتی برای نگهداری محصولات خود ندارند و مواد اولیه تولیدات آنها باکیفیت بسیار پایین، فاقد شرایط بهداشتی و رعایت بهداشت فردی است؛ شاید در کوتاه مدت خرید از آنها برایمان به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه باشد، اما به شهروندان توصیه میشود بههیچعنوان از فروشندگان دورهگرد موادغذایی خریداری نکنند چرا که در آینده دچار مشکل و به بیماری مبتلا خواهند شد.
منبع: تسنیم