پدرانههای یک رهبر نقشه راهی است برای یک شروع عاشقانه! شروعی که گرچه مادیات جای خودشان را در آن دارند. اما عشق در هیاهوی مادیات و رسمهای اشتباه رنگ نمیبازد و به بیراهه نمیرود. هرهفته میزبان نگاه گرم شما هستیم تا در کنارتان پای پدرانههایی بنشینیم که از چشم نکتهبین و دل مهربان رهبرمان برآمده! شاید برایتان جالب باشد که بدانید این پدر، با این که در قامت یک رهبر مقتدر است، اما دلسوزانه نسبت به مسائل ازدواج و سنتها و رسمهای اشتباه آن هم نصیحتهایی دارد. نصیحتهایی که باید با گوش جان شنید و به آن عمل کرد.
این یک پیوند انسانی است نه یک معامله!
رهبر معظم انقلاب بارها در مراسم زوجین، پدرانه درباره مسئله مهریه در ازدواج نصیحت کردند و تلاش کردند اصل این سنت نبوی را برای فرزندانشان تبیین کنند و بگویند این یک پیوند انسانی است نه یک معامله پولی! حتی خطبههای عقدی که به وسیله ایشان خوانده میشد یک شرط مهم داشت آن هم اینکه مهریه عروسخانم بیشتر از ۱۴ سکه نباشد! وقتی از ایشان درباره شرطشان پرسیده میشود میفرماید: «اینکه میبینید ما گفتیم ۱۴ سکه بیشتر را عقد نمیکنیم، نه برای این است که چهارده سکه بیشتر اشکالی در ازدواج ایجاد میکند. خیر! چهارده هزار سکه هم باشد، ازدواج اشکالی ندارد. فرقی ندارد. برای این است که آن جنبهی معنوی ازدواج، غلبه پیدا کند بر جنبهی مادّی. مثل یک تجارت و معامله نباشد. داد و ستد مادّی نباشد. اگر تشریفات را کم کردید، جنبهی معنوی تقویت خواهد شد.»
مهریهای برای «سیدة النّساء العالمین»!
با برخی از خانوادهها تا صحبت از مهریه کم می کنید یا یک مهریه به حد معقول، سریع میگویند دخترمان با کمالات است. تحصیل کرده است. چیزی کم و کسر ندارد که حالا مهریهاش کم باشد. اما این مهریه همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند سنت نبوی است نه یک معامله و داد و ستد. هدیه و نشان ارادت است نه معیاری برای ارزشگذاری! چرا که اگر مقیاسی برای ارزش گذاری بود پیامبر (صلی الله علیه وآله) برای دخترشان که «سیدة النّساء العالمین» است مهریهای تعیین میکردند که در حد توان هیچکس نبود!
رهبر معظم انقلاب میفرمایند: «مهریهی سنگین مال دوران جاهلیّت است. پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) آن را منسوخ کرد. پیامبر (ص) از یک خانواده اعیانی است. خانوادهی پیغمبر (ص)، تقریباً اعیانیترین خانوادهی قریش بودند. خود ایشان هم که رئیس و رهبر این جامعه است. چه اشکالی داشت دختر به آن خوبی که بهترین دختران عالم است و خدای متعال او را «سیدة النّساء العالمین» قرار داد «مِن الاَوّلینَ و الآخِرین»، با بهترین پسرهای عالم که مولای متقیان است میخواهند ازدواج کنند، مهریهی ایشان زیاد باشد؟ چرا ایشان آمدند و این مهریهی کم را قرار دادند که اسمش «مَهرُ السُّنَّة» است؟!»
۱۲۴ صلوات مهریه جالب عروس خانم!
برای برخی از خانوادهها، مهریه وسیلهای است برای چشم و همچشمی و رقابت؛ رقابتی که گویا هر کس مهریه سنگینتری داشته باشد فاتح جام تجملات است. هرچند مهریه سنگین تضمینی برای خوشبختی نیست، اما این روزها معمولا عروسخانم به تاریخ تولدشان سکه، خانه، ماشین و... را از همسرشان به عنوان مهر طلب میکنند. البته کم نیستند دخترهایی که نه تنها با مهریه سنگین مخالف هستند و میخواهند به سنت پیامبر عمل کنند بلکه قدمی هم در فرهنگسازی این موضوع برمیدارند؛ همچون «زینب رحیمی» که مهریهاش فقط ۱۲۴ هزار صلوات است!
زینب میگوید: «در مراسم خواستگاری ما تقریبا همه فامیل حضور داشتند. پس از رفتن خانواده همسرم حرف از مهریه شد و اینکه قرار است چقدر باشد. معمولا در خانواده پدری ما مهریه دخترها به تعداد سال تولدشان است. هر کسی چیزی میگفت و نظری داشت. یکی میگفت خانه به نامش بزنند. یکی میگفت به تعداد سال تولدش ۱۳۷۹ سکه باشد. پدرم از من پرسید نظر خودت چیست؟! من هم گفتم من دوست دارم مهریه ام ۱۲۴هزار صلوات باشد. برخلاف تفکر بقیه، ارزش من در مهریه و تعداد سکهای نبود که برای خودم تعیین میکردم. این را که گفتم برای چند لحظهای سکوت شد و بعد کنایهها شروع شد. میگفتند همین است که میگوییم هنوز بچه ای! تو چه میدانی مهریه چیست! و...، ولی خداراشکر پدرم برای من احترام زیادی قائل بود و قبول کرد که مهریه ام ۱۲۴ هزار صلوات باشد. نظرمان را که به خانواده آقا حسام منتقل کردیم، پدر همسرم گفتند ۱۴ سکه هم به عنوان هدیه به صلواتها اضافه کنید. البته آن ۱۴ سکه را بعد از عقد بخشیدم! برخلاف تفکر بقیه، ارزش من در مهریه و تعداد سکهای نبود که برای خودم تعیین میکردم.»
وقتی مهریه واقعا تضمینی برای خوشبختی نیست
پای صحبتهای زینب رحیمی که مینشینیم، میگوید: «بعد از ازدواجمان گاه و بیگاه یکی از دخترهای فامیل که مهریه آنچنانی داشت سعی میکرد با گوشه و کنایههایش اذیتم کند و یا خوشبختی و زندگی ما را به چالش بکشد. حرفها و مادیاتی که نقل صحبتش بود برای من اهمیتی نداشت، اما متاسفانه خودش بعد از چندماه از همسرش جدا شد. نمیگویم قطعا بخاطر این بود که مهریه سنگینی داشت نه! حرفم این است آنقدر درگیر مادیات بود و ازدواج برایش جنبه مادی داشت که این اتفاق برایشان افتاد.»
اشتباه نکنید! مهریه ملاکی برای دوست داشتن نیست
«مهدی ناجی عظیمی»؛ کارشناس خانواده و زوج درمانگر در رابطه با علل تعیین مهریه سنگین اینطور میگوید: «بسیاری از دخترها و پسرها یکی از ملاکها و معیارهای دوست داشتن یا دوست داشته شدن را میزان دریافت و یا پرداخت مهریه میدانند. یعنی تصورشان این است که هر چقدر من دوست داشتنیتر باشم، مهریه من سنگینتر خواهد بود. به لحاظ روانشناسی این تصور یک نوع رفتار و استدلال هیجانی است. براساس ملاک و معیارهای هیجان محور و احساسی استدلالی را مد نظر میگیرند که معیار دوست داشته شدن را بالا بودن مهریه در نظر میگیرند. مثلا شنیدیم که میگویند اگر من را دوست دارد باید بیشتر برایم هزینه کند. در صورتی که بالا بودن یا پایین بودن مهریه ارتباطی با دوست داشتن ندارد. دوست داشتن یک مسئله درونی است که باید در فرد شکل بگیرد.»
این کارشناس خانواده در ادامه در رابطه با باورهای غلط درباره دریافت مهریه میگوید: «ترس از دست دادن یکی از علتهای دریافت مهریه سنگین است. برخی تصور میکنند هرچقدر مهریه سنگین تری دریافت کنم همسرم مرا ترک نخواهد کرد و من او را از دست نخواهم داد؛ بنابراین من مهریه را سنگینتر میگیرم تا او پایبند شود و با من بماند. در صورتی که این مسئله ارتباطی با میزان مهریه ندارد. فرد اگر بخواهد بماند یا نه، مهریه بالا یا کم تاثیری ندارد. افرادی که این دیدگاه را دارند دچار ترس از دست دادن هستند و باید ریشههای این ترس از دست دادن شناسایی و برطرف شود. برخی از مهریه به عنوان اهرم فشار استفاده میکنند و اینطور میگویند که مهریه را سنگین میگیرم که اگر طرف مقابلم دست از پا خططا کند مهریهام را به اجرا بگذارم و او را تحت فرمان خودم نگه دارم در صورتی که باور غلطی است اگر فکر کنیم با مهریه بالا میتوانیم کسی را پایبند خودمان کنیم!»
ببینید من آدم ارزشمندی هستم!
مهدی ناجی عظیمی با بیان اینکه مهریه بالا نشانه ارزش و احترام نمیتواند باشد اینطور میگوید: «تصور اشتباهی که وجود دارد این است که برخی گمان میکنند مهریه بالا نشانه احترام و ارزشمندی است و هرچقدر مهریه بالاتری داشته باشند عیار و ارزش آنها هم بالاتر است. این افراد با به رخ کشیدن مهریهشان میخواهند به دیگران ارزششان را ثابت کند. در واقع میخواهد به بقیه بگویند ببینید که من آدم ارزشمند و محترمی هستم! احترام، ارزشمندی، علاقمندی، ملاکهایی هستند که از دورن معنا دارند، اما ما با ابزارهای بیرون میخواهیم آن را محقق کنیم و این آسیب بسیار زیادی میزند. زمانی که از بین برود و نداشته باشیمشان! این سوال پیش میآید که وقتی مهریه پایین باشد آیا شما احساس ارزشمندی و احترام و علاقه نخواهید داشت؟! مهریه بالا تضمینی برای احترام و ارزشمندی و علاقمندی نیست بلکه صفتی است که به شکل مصنوعی و مکانیکی در رابطه ایجاد میشود مثل کسی که اطرافیانش به دلیل پولی که دارد به او احترام میگذارند نه بخاطر خودش!»
برای مطلع عشق!
راستی زیر بنای همه این پدرانه ها، از کتاب مطلع عشق است؛ مجموعهای گردآوری شده از حرف و حدیثهای جلسات خطبه عقدِ جوانان خوشبختی که خطبه خوان زندگی آنها رهبرشان بوده است. ما هم هر هفته همراه شما میهمان کلام شیرین و نصایح پدرانه اش میشویم.