مراسم گرامیداشت سالروز درگذشت مرضیه حدیدچی (دباغ) از زنان مبارز و فرمانده سپاه همدان در دوران دفاع مقدس، با عنوان «بانوی پولادین» روز یکشنبه ۲۹ آبان ساعت ۱۰ با سخنرانی محسن کاظمی، مجتبی رحماندوست، راضیه دباغ و مریم اردبیلی در مرکز همایشهای بین المللی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تالار حکمت برگزار میشود.
مرضیه حدیدچی (دباغ) سال ۱۳۱۸ در شهر همدان و در خانوادهای مذهبی متولد شد و با ورود به حوزه علمیه، تحصیلات حوزوی خود را تکمیل کرد. بانو حدیدچی از سال ۱۳۴۰ به جمع مبارزان با رژیم شاه پیوست و با ورود به تشکیلات شهید سعیدی فعالیتش گسترش یافت. با دانشجویان مبارز دانشگاههای تهران همکاری کرد و بارها بازداشت و شکنجه و زندانی شد و در این شکنجهها یکی از دخترانش نیز همراهش بود. او در سال ۱۳۵۳ پس از آزادی موقت از زندان برای درمان جراحتهای شکنجه، به صلاحدید برخی از همرزمان با پاسپورتی جعلی از کشور خارج میشود و تا پیروزی انقلاب را در خارج از کشور میماند و به مبارزه ادامه میدهد. او ابتدا به لندن رفته و به کار میپردازد. در فرانسه و انگلیس در اعتصاب غذاهایی برای آزادی زندانیان سیاسی ایرانی شرکت میکند و حتی در زمان حج به عربستان سعودی رفته و اعلامیههای امام خمینی (ره) را میان زائران توزیع میکند.
مرحوم بانو دباغ که در پایگاههای نظامی در مرز لبنان و سوریه آموزشهای رزمی و چریکی دیده بود خود نیز در این پایگاهها به آموزش نظامی مبارزان علیه پهلوی میپردازد. پس از هجرت امام به پاریس در سال ۱۳۵۷ به ایشان میپیوندد و وظایف اندرونی بیت امام را به عهده میگیرد و از جمله محافظان شخصی امام و خانواده امام میشود. امام (ره) این بانوی مبارز را خواهر طاهره خطاب میکرد. طاهره یکی از اسامی او در زندگی چریکی بود.
روایت است که پس از پیروزی انقلاب ایشان تنها بانوی جمع بنیانگذار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران بود و اولین فرمانده سپاه غرب کشور (سپاه همدان) به شمار میرفت. او نخستین و تنها زن فرمانده سپاه بوده است. بانو حدیدچی دباغ پس از انقلاب نمایندگی مجلس شورای اسلامی را نیز تجربه کرد و مدتی نیز مسئولیت بسیج خواهران کل کشور را برعهده داشت. او در مدرسه عالی شهید مطهری نیز به تدریس میپرداخت و در دانشگاه علم و صنعت نیز سابقه تدریس داشت. همچنین بانو دباغ یکی از اعضای هیأت سه نفرهای بود که مأمور به ابلاغ پیام تاریخی امام خمینی (ره) به گورباچف بودند. این بانوی مجاهد در نهایت در ۲۷ آبان ۱۳۹۵ در سن ۷۷ سالگی در تهران درگذشت و صحن آرامگاه امام خمینی (ره) خانه ابدیاش شد.
کتاب «خاطرات مرضیه حدیدچی (دباغ)» با تاریخنگاری محسن کاظمی یکی از منابع مهم برای شناخت تاریخ معاصر ایران است.
این کتاب برای نخستین بار سال ۱۳۸۱ در ۳۳۶ صفحه و بهای ۱،۷۰۰ تومان منتشر شد و تا سال ۱۳۹۸ به چاپ هفدهم رسید و این نوبت از چاپ شمارگان ۲۵۰۰ نسخه و بهای ۶۵ هزار تومان را با خود به همراه داشت. این کتاب در همه نوبتهای نشر خود شمارگان بالای ۲۵۰۰ نسخه را تجربه کرده است. کتاب پنج فصل به ترتیب با این عناوین دارد: «سریان»، «هجرت»، «امواج»، «سیاحت شرق» و «پیوستها».