سیاره مریخ دو قمر تایید شده دارد و هر دو نام‌های ترسناکی دارند. دیموس، کوچکتر از این دو قمر، به نام خدای ترس رومی نامگذاری شده است. فوبوس بزرگتر است و نام آن از کلمات یونانی «ترس یا هراس» گرفته شده است.

با این حال، زمانی که فضاپیمای مارس اکسپرس آژانس فضایی اروپا (ESA) از نزدیک با قمر بزرگ‌تر سیاره سرخ روبرو شد، بسیار هیحان انگیز بود. این پرواز به دانشمندان اجازه داد تا یکی از جدیدترین ابزار فضاپیمای ۱۹ ساله را آزمایش کنند.

بر روی مارس اکسپرس ابزار MARSIS است که در ابتدا برای مطالعه ساختار داخلی مریخ طراحی شده بود. آزمایشگاه رانش جت ناسا (JPL)، دانشگاه رم و آژانس فضایی ایتالیا (ASI) آن را به گونه‌ای ساخته‌اند که از آن در فاصله بیش از ۱۵۵ مایلی از سطح مریخ یا فاصله معمولی بین سطح سیاره سرخ استفاده شود. فضاپیما با یک ارتقاء نرم افزاری بزرگ به مارس اکسپرس اجازه می‌دهد تا به سطح یک جرم آسمانی نزدیک‌تر شود. این به‌روزرسانی می‌تواند منشاء مرموز فوبوس را با نگاه کردن به ماه روشن کند.

آندریا سیچتی از تیم MARSIS در INAF در بیانیه‌ای گفت: در طول این پرواز، ما از MARSIS برای مطالعه فوبوس از فاصله نزدیک (حدود ۵۱ مایل) استفاده کردیم. نزدیک شدن به ما امکان می‌دهد ساختار آن را با جزئیات بیشتری مطالعه کنیم و ویژگی‌های مهمی را که هرگز نمی‌توانستیم از دورتر ببینیم شناسایی کنیم. در آینده، ما مطمئن هستیم که می‌توانیم از MARSIS از فاصله نزدیکتر از [حدود ۲۴ مایل]استفاده کنیم. مدار مریخ اکسپرس به‌خوبی تنظیم شده است تا در طی چند پرواز بین سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۵، ما را تا حد امکان به فوبوس نزدیک کند که فرصت‌های خوبی برای امتحان کردن به ما می‌دهد.

MARSIS به دلیل نقشش در کشف نشانه‌هایی از آب مایع در مریخ در سال ۲۰۰۵ مشهور است. این امواج رادیویی با فرکانس پایین را با یک آنتن به طول ۱۳۱ فوت به فوبوس یا مریخ می‌فرستد. بیشتر امواج از سطح منعکس می‌شوند، اما برخی از آن‌ها عبور می‌کنند و در مرز‌های بین لایه‌های مواد مختلف زیر سطح ماه منعکس می‌شوند.

مطالعه سیگنال‌های بازتاب‌شده می‌تواند به دانشمندان کمک کند تا ساختار زیر سطح را ترسیم کرده و ضخامت و ترکیب مواد و سایر ویژگی‌ها را آشکار کنند. امواج همچنین می‌توانند شواهدی از لایه‌های مختلف آب، سنگ، یخ یا خاک را نشان دهند، با این حال، اسرار بیشتری در ساختار داخلی فوبوس نهفته است و ارتقاء MARSIS می‌تواند به حل این معما کمک کند.

کالین ویلسون، دانشمند ESA Mars Express در بیانیه‌ای گفت: «این که آیا دو قمر کوچک مریخ از سیارک‌هایی گرفته شده‌اند یا از مواد جدا شده از مریخ در طی یک برخورد ساخته شده‌اند، یک سوال باز است. ظاهر آن‌ها نشان می‌دهد که سیارک بوده‌اند، اما نحوه گردش آن‌ها به دور مریخ مسلما چیز دیگری را نشان می‌دهد.

سیچتی افزود: ما هنوز در مرحله اولیه تحلیل خود هستیم. اما ما قبلا نشانه‌های احتمالی ویژگی‌های ناشناخته قبلی را در زیر سطح ماه دیده‌ایم. ما از دیدن نقشی که MARSIS ممکن است در حل نهایی معمای منشاء فوبوس ایفا کند، هیجان‌زده هستیم.

بیشتر بخوانید 

• بارش برف در مريخ

منبع: popsci