به گزارش باشگاه خبرنگاران برنامه امروز میز اقتصاد درباره اقتصاد روستا و فرصت های شغلی با حضور امیر حسین مدنی معاون توسعه روستایی بحث و بررسی شد.
سوال: در یک سال گذشته چه عملکردی وجود داشته است؟
امیرحسین مدنی: طبق آمار سرشماری در سال ۹۵، حدود ۲۱ میلیون نفر یعنی ۲۶ درصد از جمعیت کشور در حوزه روستایی زندگی می‌کنند که تقریبا ۲۷ و نیم درصد تولید ناخالص کشور را مجموعه روستا انجام می‌دهد، البته در حوزه تولید ۵۳ درصد است.
سوال: چه تعداد روستای معدنی داریم؟
مدنی : یازده هزار روستای معدنی در کشور داریم .در تقسیم بندی حوزه ناخالص داخلی، تقریباً ۴۸ درصد به کشاورزی، حدود ۳۵ درصد به صنعتی و معدنی، همچنین حدود ۱۸ درصد به خدمات اختصاص دارد. بخشی از تولیدات معدنی ما در روستاها اتفاق می‌افتد. در حوزه صنعتی و معدنی حدود ۳۶ درصد و در موضوع خدمات حدود ۱۷ درصد است.
صرف توجه به بخش کشاورزی در روستاها یک باور غلط است چراکه با توجه به کاهش محدودیت های آبی در کشور گره زدن به این بخش یک باور غلط است و بسیاری از روستاهای جنوب و جنوب شرقی کشور با توجه به کاهش کمبود آب باید به سمت استفاده از ظرفیت های معدنی حرکت کنند.
ناحیه‌های صنعتی که در مجاورت روستاها قرار دارند روستایی قلمداد می‌شوندو اساساً بیشتر نیروی کار را روستائیان تشکیل میدهند که سهم مجموعه جی دی پی کشور محسوب می‌شود.
سوال: در حوزه برق روستایی چه اقداماتی انجام شده است؟
مدنی :در حوزه‌های مختلف اتفاقات خوبی در روستاهای کشور افتاده است به طوری که در حوزه برق ۹۵ درصد روستاها کاملا بهره‌مند هستند، در حوزه آب رسانی آمار بالای ۸۵ درصد است، روستاهایی هم هستند که دارای تنش آبی هستند لزوماً این نیست که شبکه آبرسانی نداشته باشد، شبکه آبرسانی دارد، اما تنش آبی هم دارد، که این تنش آبی به خاطر مباحث مختلف، مانند نداشتن مخزن درست یا خط انتقال‌های فرسوده‌ای است.
سوال: در حوزه راه روستایی ومسکن چه اقداماتی انجام شده است؟
مدنی : در حوزه راه روستایی ۷۸ درصد که نسبت به آمارهای دنیا آمار خوبی است، راه روستایی خیلی جاها نزدیک به ۸۰ درصد راه آسفالت شده است، ۹۰ درصد روستاها لوله کشی گاز شده اند، در حوزه مسکن نزدیک به ۵۰ درصد مسکن در روستاها مقاوم سازی شده است.
سالانه باید بنیاد مسکن 200 هزار واحد مسکونی در روستاها ساخته و به بهره برداری برسانند که در طول 4 سال به 800 هزارواحد مسکونی می رسد که با توجه به برنامه ریزی بنیاد مسکن این واحدها باید ساخته شود.
سوال در حوزه راه های روستایی و طرح های هادی چه برنامه ای انجام شده است:
در حوزه طرح های هادی متاسفانه یک طرح جامع و بدون برنامه ریزی برای تمامی روستاها در نظر گرفته شده که باید این طرح ها برنامه ریزی شود تا برای هر روستا یک طرح اجرا شود.
سوال : در حوزه مسکن روستایی باید چه تعداد واحد مسکونی ساخته شود؟
مدنی :امسال وام‌های ۲۰۰ میلیون تومان با سود مناسب به مسکن روستایی اختصاص داده شده است و به نظر می‌رسد حداقل ۲۰۰ هزار خانه باید در روستا ساخته شود که این عدد قابل توجهی است.
سوال : چه تعداد از واحدهای مسکن روستایی مقاوم سازی شده است؟
مدنی : نزدیک به ۵۰ درصد از خانه‌های روستایی مقاوم سازی شده است با توجه به اینکه کشور ما درگیر بلایای طبیعی هست، مناطقی که بیشتر درگیر این موضوع هستند میزان مقاوم سازی مسکن مطلوب‌تر است و علت کندی در این بخش، هزینه‌های بالای آن است که بخشی از تسهیلات در بحران‌ها به صورت بلاعوض پرداخت می‌شود و بخش دیگر هم به دلیل توان پایین اقتصادی روستایی است و یک فرد روستایی توان اقتصادی کمی دارد، این مقدار همراه با آورده‌ای که خود روستایی دارد و منابعی که از محل تسهیلات ارزان قیمت در اختیارش قرار می‌گیرد این روند را مقداری کُند می‌کند.
دولت در حوزه مسکن طرح ویژه دارد، بخشی را خود بنیاد مسکن انجام می‌دهد، بخشی را هم مجموعه‌های جهادی مثل بسیج سازندگی، قرارگاه امام حسن (ع) و مجموعه سپاه تعهد کردند که آن‌ها عمدتاً در روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر است، که این خود با همکاری نهادهاست، کار مشترکی را بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی، مجموعه کمیته امداد برای مسکن محرومین انجام میدهند این حوزه ها، حوزه‌هایی است که سرعت خوبی دارند. این حتماً شتابش شتاب قابل توجه تری در این دولت خواهد بود به خاطر اینکه تعهد چهار میلیون مسکن در چهار سال را این دولت داده است.
در حوزه آبخیزداری چه اقداماتی صورت گرفته است؟
مدنی: در حوزه آب مدیریت نادرستی داشتیم و در در موضوع آبخیزداری و آبخانداری خیلی دچار مشکل هستیم و با توجه به اینکه کشورمان کشور خشکی است در مناطق روستایی بیشتر به ساخت مدرسه و مسکن، برق و آب شرب رسانی تو جه کرده ایم، اما اگر با چند طرح آبخیزداری در این مناطق می‌توانستیم آن جا را از لحاظ اقتصادی رونق دهیم، یعنی آب کشاورزی را تامین کنیم و شاید این موضوع علت مهاجرت و عدم تعادل توازن جمعیتی روستاها باشد.
سوال : علت مهاجرت روستاییان چه بوده است؟
مدنی : آمارها نشان میدهند که تولید کشور به روستا وابسته است و ما در سال‌های گذشته منابع خوبی برای زیر ساخت‌های تولید و اقتصاد اختصاص نداده ایم و همین عامل می‌تواند یکی از عوامل مهاجرت از روستاها شود و عامل دیگر علاوه بر عامل اقتصادی، عامل فرهنگی است و ما بر عکس سایر کشورهای جهان در حوزه فرهنگ سازی و در حوزه اینکه هویت فرد روستایی باید با سربلندی بگوید من روستایی هستم.
باید در قوانین دست و پاگیر ساخت خانه روستایی تجدید نظر شود، باید به راه‌های حمل ونقل روستایی توجه شودچرا که نرخ تورم ۴۰ درصد در حوزه شهری بوده، اما در روستا همین نرخ به ۴۴ و نیم درصد رسیده و علت اصلی آن مسایل حمل و نقل است.
در حوزه زیر ساخت تولید، آبخیزداری اتفاق خیلی خوبی افتاده که تقریباً سرمایه گذاری هزار و ۷۰۰ میلیارد تومانی که وزارت جهاد انجام داده یک میلیون و یک صد هزار هکتار را آبخیزداری کرده است.
سوال : در حوزه محرومیت زدایی چه اقداماتی انجام شده است؟
در حوزه بودجه محرومیت زدایی از رقم ۱۹ هزار میلیارد تومان، تقریباً ۱۲ هزار میلیارد تومان تخصیص گرفته بود یعنی ۶۰ درصد بودجه را تخصیص گرفته بود منتهی چقدر پیشرفت طرح بوده، ۲۲ درصد، یعنی ۶۰ درصد تخصیص گرفته و ۲۲ درصد پیشرفت داشته و دلیلش هزینه شدن در شهرها بود و امسال دولت تکلیف کرد که باید طرح‌ها در یک سامانه‌ای وارد شود و متناسب با پیشرفت هزینه بگیرد.
طبق برنامه ششم بودجه روستایی و عشایری در قانون بودجه باید تحت پیوست جداگانه تهیه و تصویب شود اتفاق نیفتاده است و ما در شورای عالی جهاد سازندگی نخستین جلسه‌ای که در حضور رئیس جمهور تشکیل شد یکی از مباحث همین بود، ما الان سبد اقتصادی روستا را نمی‌دانیم چیست، یکی از تکالیفی که در شورای عالی جهاد سازندگی شاید با سازمان برنامه اتفاق می‌افتد این است که سال ۱۴۰۱ بدانیم سهم اش چقدر است.
