شیوع چاقی در چهار دهه گذشته سه برابر شده است و در سراسر جهان حدود ۳۰ درصد از بزرگسالان به آن مبتلا هستند.

زمینه چاقی، انباشته شدن چربی اضافی بدن، با خطر بیشتر مشکلات سلامتی مانند دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی (CVD) و سکته مرتبط است.

قابل توجه است که دوشکلی جنسی در پاتوفیزیولوژی و اپیدمیولوژی چاقی وجود دارد.

زنان به طور کلی بهتر از مردان در برابر چاقی محافظت می‌شوند، که به چندین فرآیند بیولوژیکی مانند سیستم ایمنی روده، میکروبیوم روده، هورمون‌های جنسی، کروموزوم‌ها و اثرات توزیع چربی نسبت داده می‌شود.

در بررسی حاضر، محققان شواهد مربوط به دوشکلی‌های جنسی را خلاصه کردند و در مورد تأثیر متقابل میکروبیوم روده، التهاب روده و هورمون‌های جنسی بحث کردند.

در تحقیقات پیش بالینی و آزمایشات بالینی دوشکلی‌های جنسی در توزیع بافت چربی، کروموزوم‌های جنسی و هورمون‌ها زنان کمتر حضور داشتند.

این اتفاق تا حدودی به دلیل این تصور غلط بود که زن و مرد در ابتلا به چاقی یکسان هستند.

این که نر‌ها و ماده‌ها در سطوح سلولی منحصر به فرد هستند، اکنون مشهود است.

اگرچه در زنان کمی بیشتر از مردان شایع است، زنان از اختلالات متابولیک و عواقب مرتبط با پیشرفت بیماری در چاقی محافظت می‌شوند.

مطالعات حیوانی نشان داده است که جوندگان نر نسبت به همتایان ماده خود مستعد شروع زودرس و درجه بالاتر چاقی هستند.

جالب است که حیوانات ماده مسن یا تخمدان بودن رحم کمتر از حیوانات جوان سالم محافظت می‌شوند.

این یافته با اپیدمیولوژی چاقی در انسان ارتباط دارد، که در آن مردان و زنان پس از یائسگی در معرض بالاترین خطر عوارض چاقی قرار دارند، و این حمایت هورمون‌های جنسی را در زنان در برابر چاقی نشان می‌دهد.

توزیع بافت چربی در زنان و مردان متفاوت است. زنان چربی زیر جلدی بیشتری دارند که عمدتاً در ناحیه گلوتئوفمورال قرار دارند، در حالی که مردان عمدتاً چربی احشایی را در ناحیه شکم انباشته می‌کنند.

چاقی احشایی بالاتر در مردان باعث تشدید ترشح مولکول‌های پیش التهابی در گردش خون سیستمیک می‌شود و اثر ضربه‌ای ایجاد می‌کند که به طور قابل توجهی خطر حوادث قلبی عروقی را افزایش می‌دهد

کروموزوم‌های جنسی نقش مهمی در ایجاد دوشکلی جنسی در توزیع بافت چربی دارند. در یک مدل موش، موش‌های ماده و نر گنادکتومی شده حامل مکمل کروموزوم XX نسبت به موش‌های گنادکتومی شده با مکمل‌های کروموزوم XY نتایج چاقی بدتری داشتند.

علاوه بر این، موش‌های گنادکتومی شده با مکمل‌های XO و XXY نشان دادند که تفاوت بین موش‌های XY و XX به دلیل کروموزوم X اضافی است. بنابراین، کروموزوم X ممکن است علاوه بر هورمون‌های جنسی و غدد جنسی، عامل مهمی برای دوشکلی‌های جنسی در چاقی باشد.

تغییرات میکروبیوم روده در چاقی علاوه بر تفاوت‌های جنسی در چاقی تا حدی به دوشکلی بین جنسیتی در میکرو فلور روده نسبت داده شده است.

رژیم‌های غذایی سرشار از چربی بد و کم فیبر می‌توانند جمعیت میکروبی را در عرض ۲۴ ساعت تغییر دهند.

دیس بیوز به دلیل رژیم غذایی نامناسب ایجاد می‌شود و می‌تواند با از بین رفتن باکتری‌های مفید و افزایش شیوع باکتری‌های مضر شناسایی شود.

دیسبیوز معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌های موجود در دستگاه گوارش (GI) که شامل معده و روده شما می‌شود،  نامتعادل می‌شوند.  برخی از عوارض دیس بیوز مانند ناراحتی معده، موقت و خفیف هستند.

باکتری‌های مفید مانند Bifidobacterium و Akkermansia muciniphila با چاقی همبستگی منفی دارند، در حالی که باکتری‌های مضر مانند Fusobacterium، Bilophila و Desulfovibrio جنس مثبت با چاقی همبستگی دارند.

به خوبی شناخته شده است که هورمون‌های استروئیدی جنسی باعث ایجاد دوشکلی جنسی در زنان و مردان می‌شود.

یک مطالعه مشاهده‌ای نشان می‌دهد که هورمون‌های جنسی بر میکروبیوت روده تأثیر می‌گذارد.

افزایش سطح هورمون با تنوع میکروبی روده بیشتر در مقایسه با سطوح پایین‌تر هورمون در هر دو جنس مرتبط بوده است.

استرادیول در هورمون درمانی برای درمان از دست دادن استروژن تخمدان، به طور معمول در زنان یائسه استفاده می‌شود.

در موش ها، ماده‌های تغذیه شده با رژیم غذایی پرچرب و تحت درمان با استرادیول در مقایسه با موش‌های درمان نشده از بیماری قلبی متابولیک محافظت شدند.

علاوه بر این، استرادیول با کند کردن افزایش نسبت Firmicutes: Bacteroidetes بر ترکیب میکروبیوم روده تأثیر می‌گذارد. این نسبت افزایش یافته معمولاً در چاقی مشاهده می‌شود.

مطالعات متعدد در مورد چاقی بر روی بافت چربی احشایی به عنوان عامل التهاب متمرکز شده است. با این وجود، التهاب روده قبل از ویژگی‌های چاقی و التهاب بافت چربی رخ می‌دهد.

این مطلب اهمیت بسیاری دارد، زیرا بخش قابل توجهی از سلول‌های ایمنی ذاتی و سازگار سیستمیک در دستگاه روده قرار دارند.

علاوه بر این، میکروبیوتای روده نیز بر ایمنی روده تأثیر می‌گذارد.
به دلیل نزدیکی آن‌ها، تأثیر متقابل بین سیستم ایمنی روده و میکروبیوتای روده برای ایجاد و شکل دادن به یکدیگر شناخته شده است.

این موضوع در موش‌های بدون میکروب که فاقد میکروب‌های روده هستند و در نتیجه دارای جمعیت سلولی ایمنی و بافت لنفاوی روده ضعیف هستند، مشخص می‌شود.

اگرچه یک پاسخ ایمنی قوی با نمایه التهابی بالا همراه است، می‌تواند در زمینه چاقی و التهاب روده مفید باشد.

به عنوان مثال ، زنان در از بین بردن باکتری‌های فرصت‌طلب و بیماری‌زای روده که می‌توانند محصول جانبی پاسخ ایمنی تقویت‌شده باشند، بهتر عمل می‌کنند.

این پاسخ تقویت شده ممکن است عاملی در زنان باشد که رشد آن‌ها را به تاخیر می‌اندازد یا از اختلالات مرتبط با چاقی محافظت می‌کند.

برعکس ، پاسخ ایمنی روده در مردان نسبتا کوچکتر است، در نتیجه میکروب‌های مضر را ممکن می‌سازد و احتمالاً باعث تشدید چاقی می‌شود.

مطالعات بیشتری در آینده برای ارزیابی علت و شناسایی عدم تعادل‌های خاص در میکروبیوم روده که باعث چاقی می‌شود مورد نیاز است.

منبع: سایت مدیکال اکسپرس