خلیل‌الله کاظمی با بیان اینکه پروژه‌های عمرانی در حرم مطهر به ۲ بخش تقسیم می‌شوند، اظهار کرد: بخش اول این پروژه‌ها زیرساخت‌های ضروری مورد نیاز برای توسعه امکان زیارتی، تشرفی و عبادی است که هر ساله بر اساس نیاز تعریف و اجرا می‌شود.

وی افزود: برخی پروژه‌ها به طبع نیاز حوزه‌های مستقر در حرم مانند خدمات زائرین، امکان متبرکه و یگان‌های حفاظتی هستند و در راستای ایجاد فضای بهتر و افزایش رضایت‌مندی، آسایش و رفاه زائران بوده که از آن‌ها می‌توان به عنوان این پروژه‌های کوتاه مدت یاد کرد.

او گفت: در تمامی پروژه‌های عمرانی حرم مطهر تلاش می‌شود که سنت و سبک معماری ایرانی-اسلامی حفظ شود و خدشه‌ای به آن وارد نشود. حتی اگر المان‌هایی خارج از این چهارچوب بوده‌اند مورد بازنگری و تغییر قرار خواهند گرفت. برای مثال المان ورودی رواق دارالحجه به علت تطابق با معماری سنتی تغییر کرده است. بعد از دهه آخر صفر ورودی شیخ طوسی را نیز تغییر خواهیم داد.

کاظمی بیان کرد: رواق زیرسطحی شیخ بهایی به مساحت ۴۷ هزار مترمربع یکی دیگر از پروژه‌های عمرانی حرم مطهر است که فضایی عبادی است. همچنین این فضا ظرفیت حدود ۱۸ هزار قبر دارد. طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده این رواق تا سال اواخر ۱۴۰۳ یا اوایل ۱۴۰۴ به بهره‌برداری خواهد رسید.

وی عنوان کرد: پروژه دیگر حرم مطهر موزه‌ای به مساحت ۶۰ هزار مترمربع است. این موزه فضایی پیش زیارتی است که موزه حرم و آستان قدس رضوی به این محل منتقل خواهد شد. این موزه در ورودی باب الرضا قرار خواهد گرفت.

کاظمی گفت: یکی دیگر از پروژه‌ها سامان‌دهی فاصله میان خیابان‌های اطراف و دیوارهای بیرونی حرم است. این فضا برای زیارت و توقف کوتاه مدت زائران که به صورت حلقه اطراف حرم است آماده سازی شده است. اجرای این طرح در سال جاری آغاز خواهد شد. بخش‌هایی از آن نیز سال گذشته انجام شده است. سامان‌دهی به مفصل غدیر که از کوچه آیت‌الله طبسی شروع می‌شود و تا ورودی باب‌الهادی ادامه دارد در این طرح قرار گرفته است.

وی با اشاره به اینکه عملیات عمرانی دیگری نیز در صحن انقلاب در جریان است، عنوان کرد: به دلیل رطوبتی که از رواق دارالحجه به این صحن منتقل شده است مشکلاتی ایجاد شده است. در حال حاضر در تلاش برای رفع مشکلاتی هستیم که ایجاد شده است. پیش از اربعین ۵۰ درصد عملیات عمرانی صحن انقلاب تمام شده و پس از ماه صفر عملیات اجرایی ضلع جنوبی صحن آغاز خواهد شد.

رئیس سازمان فنی و نگهداری حرم مطهر رضوی تصریح کرد: میدان ضلع قبله از دیگر پروژه‌های عمرانی است. بین ورودی باب‌الجواد و باب‌الرضا شرایط خوبی ندارد و هدف طرح سامان‌دهی این ورودی است. در این طرح قراراست فضای این بخش کمی بیشتر شود و ایوان ولی‌عصر تحت پوشش قرار گیرد. این پروژه ۱۸ ماهه بوده و عملیات اجرایی آن آغاز شده است.

وی با اشاره به اینکه چند پروژه در مرحله بررسی و مطالعات هستند و به زودی به فاز اجرایی می‌رسد، گفت: مسقف کردن صحن جمهوری اسلامی یکی از این پروژه‌هاست. از جایی که رواق‌ها و فضاهای سرپوشیده حرم مطهر کم است و در نظر داریم این صحن را سرپوشیده کنیم. یکی دیگر از طرح‌های عمرانی ایجاد فضایی برای زیارت بام است. قصد داریم روی بام همین صحن پس از مسقف شدن امکانات و شرایطی برای زیارت زائران مهیا کنیم.

کاظمی عنوان کرد: در صحن پیامبر اعظم ساخت سایبان و سنگ کف جزو اولویت‌هاست. این صحن بزرگ است و با توجه به بزرگی صحن و عدم وجود سایبان مناسب در زمان بارندگی یا تابش شدید آفتاب، در حال بررسی و ارائه طرحی در راستای حل این مشکل هستیم.

وی در خصوص سامان‌دهی پارکینگ‌های حرم مطهر گفت: تمام پارکینگ‌های زیرگذر حرم مطهر به غیر از پارکینگ خدام در اختیار زائران است. در حال حاضر نیز در تلاشیم تا به پارکینگ‌های اطراف حرم مطهر پارکینگ‌های جدیدی اضافه کنیم. هوشمندسازی پارکینگ‌های زیرگذر و اطلاع‌رسانی به زائران پیش از ورود به پارکینگ و در ورودی‌های زیرگذر نیز از طرح‌های در حال اجراست.

کاظمی ادامه داد: مسئله دیگر زیباسازی، رفع آلودکی‌های صوتی و بصری و تهویه هوا در زیرگذر است. مطالعات و بررسی‌ها در این زمینه در حال انجام است و عملیات اجرایی به زودی آغاز خواهد شد.

وی تشریح کرد: بخش دیگری از پروژه‌ها در راستای نیازهایی است که بخش‌های بهره‌بردار دارند؛ مانند توسعه فضای کفشداری، وضوخانه‌ها، پله برقی‌ها و آسانسورها. هدف این پروژه‌ها افزایش خدمات‌رسانی به زائران است. برخی از اقداماتی که در این بخش انجام شده است مانند احداث آسانسور در رواق دارالولایه به رواق دارالحجه، رواق دارالمرحمه به صحن بعثت و پارکینگ شماره ۱ به صحن پیامبر اعظم. در صحن آزادی نیز با کمبود کفشداری آقایان مواجه هستیم که بعد از ماه صفر این مشکل رفع خواهد شد.