دکتر مجید شهرتی متخصص فارماکوتراپی در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران با بيان اينكه مشخصه سندرم آسم، انسداد بسیار متغیر مجاری هوایی است که به صورت خود به خود و یا با درمان برطرف می گردد گفت : نوع خاصی از التهاب که در مجاری هوای بیماران مبتلا به آسم وجود دارد باعث حساسیت بیشتر این افراد نسبت به افراد سالم به طیف وسیعی از مواد محرک می شود که نتیجه آن تنگی شدید و کاهش درقطر مجاری هوایی و علائمی نظیر خس خس سینه و تنگی نفس است كه تنگی مجاری هوایی معمولاً برگشت پذیر است، امادر برخی بیماران مبتلابه آسم مزمن مقداری از این انسداد برگشت ناپذیر است.

دانشیاردانشگاه علوم پزشکی بقیه الله با اشاره به اينكه آسم یکی از شایعترین بیماری های مزمن در سرتاسر دنیا است به طوری که در حال حاضر حدود 300 میلیون نفر به این بیماری مبتلا هستند. ادامه داد: طی 30 سال گذشته، شیوع آسم در کشورهای ثروتمند افزایش یافته اما در حال حاضر به نظر می رسد به حد ثابتی رسیده باشد به طوری که حدود 12-10% بزرگسالان و 15% کودکان این کشورها به این بیماری مبتلا هستند.
وي با اشاره به اينكه آسم می تواند در هر سنی تظاهر یابد اما اوج تظاهر این بیماری 3 سالگی دختران است گفت : اما در دوران بزرگسالی شیوع آسم در هر دو جنس یکسان است كه آلودگي هوا ، آلرژن ها ، عوامل شغلی ، عفونت های ویروسی ،ورزش ، هواي سرد ، عوامل هورموني ،استرس ، پاتوفيزيولوژي و ... ا ز جمله محركهاي آسم مي باشند .
اين متخصص فارماکوتراپی با بيان اينكه هیچ شکی نیست که آلوده کننده های هوا نظیر دی اکسید گوگرد، اورزون، و ذرات گازوئیل ممکن است علائم آسم را تحریک کنند اظهار داشت : اما نقش آلوده کننده های مختلف هوا در سبب شناسی آسم کمتر مشخص شده است وي تصريح كرد : آلرژنهای استنشاقی محرکهای شایع علائم آسم هستند كه در ایجاد حساسيت به مواد آلرژن نیز دخیل بوده و تماس بامایت(هیره) موجود در گرد و غبار خانگی در اوایل دوران کودکی یکی از عوامل خطرساز آسم و حساسیت به مواد آلرژن است، اما نشان داده نشده که پرهیز کامل از مواد آلرژن با کاهش خطر ابتلا به آسم همراه باشد.

شناسايي بيش از 200 ماده حساسيت زا
وي ادامه داد : آسم شغلی نيز نسبتاً شایع است و ممکن است تا 10% بزرگسالان جوان به آن مبتلا باشند. بیش از 200 ماده حساسیت زا شناسایی شده اند كه باعث ایجاد حساسیت شوند. دانشیاردانشگاه علوم پزشکی بقیه الله با تاكيد به اينكه تعدادی از محرک ها باعث تنگ شدن مجاری هوایی، خس خس سینه و تنگی نفس در بیماران مبتلا به آسم می شوند گفت :. در حالی که دیدگاه قبل معتقد بود باید از برخورد با این محرکها پرهیز کرد، امروزه وجود این علائم نشان دهنده عدم کنترل و نیاز به افزایش داروهای کنترل کننده آسم هستن كه .آلرژنهای دائمی از گربه ها، و سایر حیوانات اهلی خانگی و نیز سوسکها مشتق می شوند
وي تصريح كرد : آلرژنهای دیگری شامل گرده گیاهان و گرده درختان، و هاگ قارچ های فصلی هستند كه گرده ها معمولاً بیشتر باعث رینیت آلرژیک می شوند تا آسم اما در توفانهای تندری، گرده ها متلاشی شده و ذراتی که آزاد می شوند می توانند باعث حمله شدید آسم شوند. شهرتي بيان داشت : عفونت های ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی، نظیر رینوویروسها، و کروناویروسها، شایع ترین عوامل تحریک کننده حمله شدید آسم هستند و برخی داروها نيز باعث تحریک آسم شده و مهارکننده های گیرنده اغلب باعث بدتر شدن آسم می شوند.

**ورزش ازجمله محركهاي بيماري آسم
وي ورزش را از ديگر محركهاي آسم خواند و گفت : ورزش نيز یکی ديگر از عوامل شایع تحریک کننده آسم به ویژه در کودکان است و نيز هوای سرد و هیپرونتیلاسیون با مکانیسمی مشابه ورزش سبب تحریک آسم می شوند.
اين متخصص فارماكوتراپي با بيان اينكه علیرغم باور بسیاری از بیماران مبنی بر این که علائم آنها توسط مواد غذایی خاصی تحریک می شود گفت : شواهد کمی مبنی بر افزایش علائم آسم در نتیجه آلرژی به برخی غذاها وجود دارد .
وي در ادامه با اشاره به اينكه برخی زنان قبل از قاعدگی دچار حملات آسم می شوند که گاهی اوقات بسیار شدید هستند يادآور شد : علت عمده محدودیت مجاری هوایی انقباض برونشها است اما تورم مجاری هوایی، احتقان عروق خونی و انسداد لومن مجرا توسط اگزودا نیز نقش دارند. این امر منجر به کاهش حجم بازدم با زور در ثانیه اول جریان بازدمی و نیز افزایش مقاومت مجرای هوایی می شود.
دكتر شهرتي داروهاي اصلي آسم را به دو دسته گشاد کننده های برونش که عمدتاً از طریق شل کردن عضلات صاف مجاری هوایی باعث برطرف شدن سریع علائم بیمار می شوند و نيز داروهای کنترل کننده که التهاب زمینه ای مجاری هوایی بیمار را مهار می کند تقسيم كرد و يادآور شد : داروهای گشادکننده برونش عمدتاً با تأثیر بر روی عضلات صاف مجاری هوایی انقباض برونش هارا برطرف می کنند كه این امر علائم بیمار را به سرعت برطرف می نمایند اما هیچ تأثیری بر التهاب زمینه ای برونش ها ندارد یا اثر کمی دارد. بنابراین گشاد کننده های برونش، برای کنترل آسم در بیماران مبتلا به علائم پایدار کافی نیستند.
اين متخصص فارماكوتراپي ادامه داد : استنشاقی که تا به حال مؤثرترین کنترل کننده های آسم بوده اند و استفاده از این داروها در مراحل اولیه بیماری باعث ایجاد انقلابی در درمان آسم شده است كه اين داروهاي استنشاقی مؤثرترین داروهای ضد التهابی مورد استفاده در درمان آسم مي باشند به طوري كه این داروها ، تعداد سلول های التهابی و فعالیت آنها در مجاری هوایی را کاهش مي دهند . /ع