فوتبال در ایران، پرهوادارترین ورزش در بین بانوان و آقایان است، این رشته ورزشی جذاب، دهه‌های زیادی است که بخشی از زندگی ایرانیان شده است و امروز در آموزشگاه‌ها، خیابان‌ها، کوچه‌ها و باشگاه‌های فوتبال در سراسر این کشور بازی می‌شود.

تاریخچه فوتبال زنان در ایران  

فوتبال زنان در ایران از چه تاریخی آغاز شد؟ خدیجه سپنجی نائب رئیس اسبق فدراسیون فوتبال ایران درباره قدمت فوتبال زنان در ایران می‌گوید: شروع فوتبال زنان در ایران از ۱۹۷۰ میلادی آغاز شد. وقتی‌که زنان برای نخستین بار در برخی از شهر‌ها به‌عنوان دروازه بان و گاهی بازیکن وارد تیم‌های محلی و خیابانی آقایان می‌شدند. با افزایش علاقه‌مندی زنان به فوتبال، فدراسیون فوتبال ایران تصمیم گرفت گروهی از زنان مستعد را برای آموزش در زمینه مربیگری فوتبال به کلاس‌های آموزشی فیفا اعزام کند.

مربیان ایرانی در طول این کلاس‌ها توانستند مسابقات فوتبال زنان سنگاپور، هند و کره را که در محل برگزاری کلاس‌های فیفا برگزارشده بود ببینند. با بازگشت این مربیان به کشور و جلساتی که در داخل برگزار شد، سران فوتبال کشور تصمیم گرفتند تیم‌های فوتبالی را برای پرورش زنان مستعد تشکیل دهند. باشگاه‌های تهرانی تاج، پرسپولیس، دیهیم و عقاب پیشگامان ایجاد تیم حرفه‌ای زنان در ایران هستند.

فوتبال زنان جان می‌گیرد

از اواسط دهه ۷۰ بود که به یک باره همراه با ایجاد تحولات خاص اجتماعی در کشور زمزمه‌هایی درباره ورزش بانوان راه افتاد. همه چیز از جایی آغاز شد که فدراسیون ورزش بانوان تأسیس شد و خانم‌ها صاحب انجمن‌های ورزشی مختلفی شدند. خدیجه سپنجی، اولین کسی بود که در آن ایام سخن از فوتبال بانوان به میان آورد. خانم‌ها بعد از این بود که صاحب کلاس‌های آموزش فوتبال حرفه‌ای زیر نظر ۲ یا سه مربی فوتبالی شدند که همگی مربی ورزش بودند.

تشکیل تیم ملی بانوان در مسابقات داخل سالن، برای اولین دوره بازی‌های اسلامی بانوان به میزبانی تهران در سال ۷۹ و استفاده از ستاره‌هایی مثل آتوسا حجازی (دختر ناصر حجازی) و نیلوفر اردلان که فرزند اسماعیل اردلان بود شروعی شد برای اوجگیری یک رشته جدید. آن زمان حرفی از فوتبال چمنی نبود و همه فقط در سالن سرپوشیده و بدون پوشش اسلامی بازی می‌کردند، اما در سال‌های ابتدایی دهه ۸۰ بود که مجال بازی در چمن برای دختران ایجاد شد. چندین تیم برای مسابقه به ایران آمدند و تیم زنان کشور نخستین تجربه مسابقه با تیم‌های خارجی را تجربه کرد.

فائزه هاشمی در عرصه ورزش زنان و سپس محسن صفایی فراهانی در سمت ریاست فدراسیون فوتبال، نخستین بستر‌های لازم فوتبال زنان را پایه ریزی کردند. به این ترتیب، فوتبال دختران از داخل سالن و از روی کفپوش سالن‌ها قدم به فضای باز و مستطیل سبز گذاشت.

راه‌اندازی نخستین لیگ برتر فوتبال زنان ایران

سال ۸۶ لیگ برتر فوتبال زنان راه‌اندازی شد و می‌توان گفت، همواره طی این مدت، تیم‌های کرمانی جزو مدعیان بوده‌اند.

چهاردهمین دوره از رقابت‌های لیگ برتر فوتبال بانوان ایران، فصل ۱۴۰۱-۱۴۰۰ نیز با قهرمانی تیم خاتون بم پایان یافت و در حقیقت این تیم به عنوان پر افتخار‌ترین تیم حاضر، هشتمین قهرمانی خود در لیگ برتر فوتبال بانوان را جشن گرفت.

عذری ریاحی سرپرست معاونت ورزش بانوان اداره کل ورزش و جوانان استان کرمان به بیان گزارشی در خصوص وضعیت ورزش بانوان در استان کرمان پرداخت و گفت: ورزش بانوان استان کرمان با فعال بودن در ۴۶ هیئت ورزشی، ۲۳ شهرستان استان و تعداد ۴۳۸ هیئت ورزشی، در حوزه‌های حرفه ای، قهرمانی، همگانی، فرهنگی، آموزش و ... فعالیت دارد که بعضی هیئت‌ها در چندین رشته، کمیته، انجمن‌های ورزشی، سبک‌های مختلف و ... کار می‌کنند.

ورزش بانوان در روز‌های اوج

او می‌گوید: ورزش بانوان با داشتن ۳۶ تیم در لیگ‌های کشوری و ۲۰ تیم در لیگ برتر روز‌های اوج خود را می‌گذراند؛ طوری که هم اکنون تیم فوتبال خاتون بم و شهرداری سیرجان چندین سال متوالیست عناوین قهرمانی و نایب قهرمانی رقابت‌های لیگ برتر فوتبال بانوان کشور را به خود اختصاص داده اند.

سرپرست معاونت ورزش بانوان اداره کل ورزش و جوانان استان کرمان گفت: خوشبختانه رشته فوتبال و فوتسال در سطح استان علاقه‌مندان زیادی دارد و از طرفی نظر مثبت هیئت هم در خصوص توسعه کمی و کیفی این رشته در بخش بانوان در شهرستان‌ها و حتی باشگاه‌های فرهنگی و ورزشی از جمله گل گهر و در بحث استعدادیابی در جلسه‌ای که با حضور معاونین اداره کل و هیئت فوتبال برگزار شد تاکید بر استعدادیابی در بخش بانوان شد.  

حضور ۸ تیم کرمانی در لیگ‌های مختلف کشور  

ریاحی به تعداد تیم‌های فوتبالی و فوتسالی در حوزه بانوان اشاره می‌کند و می‌گوید: تعداد ۸ تیم در لیگ‌های مختلف کشور حضور دارند که سه تیم در لیگ برتر فوتبال (خاتون بم، شهرداری سیرجان، مس کویر کرمان)، یک تیم در لیگ برتر فوتسال (صنعت مس رفسنجان)، یک تیم فوتبال در لیگ دسته ۲ (تیم شاهین)، یک تیم در لیگ دسته یک (تیم پارسه کرمان) و دو تیم در لیگ دسته ۲ (شهرداری رفسنجان و فاطمیه چترود) وجود دارد.  

ریاحی به بیان گزارشی در خصوص مقام‌های کسب شده در لیگ‌های مختلف کشوری پرداخت و گفت: در سال ۱۴۰۱ تیم خاتون بم مقام اول و تیم شهرداری سیرجان مقام دوم لیگ برتر فوتبال را کسب کردند.  

به گفته او، در سال ۱۴۰۰ نیز تیم شهرداری سیرجان مقام اول و تیم خاتون بم مقام دوم را در لیگ برتر فوتبال کسب کردند و تیم صنعت مس رفسنجان هم مقام سوم لیگ برتر فوتسال را به خود اختصاص داد.  

ریاحی می‌گوید: تیم خاتون بم، قهرمان لیگ برتر فوتبال زنان ایران،  به عنوان نماینده فوتبال زنان ایران در رقابت‌های قهرمانی باشگاه‌های آسیا حضور داشت.

به گفته او، این تیم پس از برگزاری اردو‌های متعدد در کشور، سپس اردوی تدارکاتی خود را به مدت ۲ هفته در شهر شیمکند قزاقستان برگزار کرد و طی این مدت دو دیدار دوستانه با تیم‌های قهرمان و نایب قهرمان لیگ زنان آن کشور انجام داد.

سرپرست معاونت ورزش بانوان اداره کل ورزش و جوانان استان کرمان گفت: کاروان دختران خاتون بم سپس مستقیماً عازم ازبکستان شد و در مرحله گروهی مسابقات جام باشگاه‌های زنان آسیا، به مصاف نمایندگان ازبکستان، هند و اردن رفت.

حمایت اسپانسر‌ها گزینه‌ای موثر در پیشرفت فوتبال بانوان

جعفری سرمربی تیم فوتبال بانوان خاتون بم، نماینده فوتبال زنان ایران در رقابت‌های قهرمانی باشگاه‌های آسیا گفت: وضعیت فوتبال بانوان طی سال‌های اخیر رشد بسیار خوبی داشته است.

او ورود اسپانسر‌ها به حوزه فوتبال بانوان را در این رشد موثر می‌داند و می‌گوید: اسپانسر‌ها به حوزه فوتبال بانوان ورود کرده اند و امروز حمایت خوبی از فوتبال بانوان صورت می‌گیرد و همین امر سبب شده است، پتانسیل بانوان ما به خوبی دیده شود.

جعفری در مورد وضعیت فوتبال بانوان استان کرمان می‌گوید: استان کرمان، قطب فوتبال بانوان است و ما می‌بینیم تیم خاتون بم هشت دوره قهرمان لیگ برتر فوتبال بانوان شده و پر افتخار‌ترین تیم حاضر است، تیم شهرداری سیرجان نیز نایب قهرمان است و این نشان داده فوتبال بانوان استان کرمان دارای پتانسیل بالایی است و می‌تواند حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد؛ اما منوط به این است که استان کرمان همواره از فوتبال بانوان حمایت کند.  

او گفت: امسال خدا را شکر یک بازی مانده به آخرین بازی، توانستیم قهرمانی‌مان را در لیگ برتر جشن بگیریم و به عنوان نماینده ایران به مسابقات آسیایی راه پیدا کنیم.

گذشت زمان نشان داده است، زنان در ایران به‌طور فزاینده‌ای به بازی فوتبال تمایل پیدا کرده اند، لذا با این محبوبیت روزافزون، ایجاد زیرساخت‌های ایمن‌تر، حمایت مالی و ورود اسپانسر‌ها تنها مسئله این زمان است.

گزارش از مریم سادات بهادر