یک مطالعه جدید اثرات چهار شیرین کننده مصنوعی رایج را بر میکروبیوم روده در انسان بررسی کرده است.یافتهها نشان داد این شیرینکنندهها نه تنها میتوانند منجر به تغییرات مشخصی در ترکیب باکتریهای روده شوند، بلکه میتوانند تحمل گلوکز و سطح قند خون فرد را نیز تغییر دهند.
شیرین کنندههای مصنوعی که به عنوان شیرین کنندههای غیر مغذی نیز شناخته میشوند، نزدیک به ۱۵۰ سال است که وجود دارند.برای مثال، ساخارین پس از کشف تصادفی آن توسط یک شیمیدان در دانشگاه جان هاپکینز در سال ۱۸۷۹، بیش از یک قرن است که به عنوان جایگزین شکر مورد استفاده قرار گرفته است.
به طور کلی تصور میشود که این مواد شیمیایی بی اثر هستند و هیچ اثر متابولیکی گستردهای فراتر از شبیه سازی اصابت قند به دهان ما هنگام غذا خوردن ندارند.اما در سالهای اخیر دانشمندان شروع به مشکوک شدن کردهاند که این شیرینکنندههای مصنوعی میتوانند به طرق مختلف بر سلامت ما تأثیر بگذارند، از افزایش خطر سرطان گرفته تا افزایش احتمال افزایش وزن در فرد.
حجم وسیعی از مطالعات در طول ۱۰ سال گذشته به طور خاص به بررسی اثرات شیرین کنندههای مصنوعی بر میکروبیوم روده ظاهر شده است، اما مهم این است که اکثریت قریب به اتفاق این تحقیقات فقط بر روی حیوانات انجام شده است؛ بنابراین هنوز بهطور باورنکردنی مشخص نیست که این مواد شیمیایی چگونه بر میکروبیوم انسان تأثیر میگذارند، و مطالعات اندکی که تا به امروز انجام شده نتایج نسبتاً متناقضی را ارائه کردهاند.
این مطالعه جدید با استخدام ۱۲۰ داوطلب بدون سابقه اخیر مصرف هیچ نوع شیرین کننده مصنوعی، شکاف دانش را پر کرد.از آنجایی که شیرین کنندههای مصنوعی در انواع محصولات غذایی بسیار فراگیر هستند، محققان مجبور شدند بیش از ۱۰۰۰ نفر را قبل از یافتن گروه کوچک خود غربال کنند.
این گروه به طور تصادفی به شش گروه تقسیم شدند: چهار گروه شیرین کننده مصنوعی (آزمایش آسپارتام، ساخارین، استویا یا سوکرالوز) و دو گروه کنترل (یکی آزمایش قند و دیگری بدون مداخله).به مدت دو هفته، هر شرکت کننده وعدههای غذایی خود را با کیسههای شیرین کننده اختصاص داده شده خود تکمیل کرد.
نمونه مدفوع قبل، حین و بعد از مداخله گرفته شد و آزمایشات تحمل خون و گلوکز نیز انجام شد.اران الیناو نویسنده ارشد این مطالعه، توضیح داد: در افرادی که شیرین کنندههای غیر مغذی مصرف میکنند، ما میتوانیم تغییرات بسیار مشخصی را در ترکیب و عملکرد میکروبهای روده و مولکولهایی که آنها در خون محیطی ترشح میکنند، شناسایی کنیم.
به نظر میرسد که میکروبهای روده در بدن انسان نسبتاً به هر یک از این شیرین کنندهها پاسخ میدهند.هنگامی که مصرف کنندگان شیرین کنندههای غیر مغذی را به صورت گروهی بررسی کردیم، متوجه شدیم که دو مورد از شیرین کنندههای غیر مغذی، ساخارین و سوکرالوز، به طور قابل توجهی بر تحمل گلوکز در بزرگسالان سالم تأثیر میگذارند.
جالب اینجاست که تغییرات در میکروبها با تغییراتی که در پاسخهای گلیسمی افراد مشاهده میشود ارتباط زیادی دارد.برای بررسی اینکه آیا تغییرات میکروبیوم مستقیماً باعث تغییر در تحمل گلوکز میشود، محققان نمونههای میکروبیومی را از داوطلبان انسانی گرفتند و آنها را به موشهایی بدون باکتری روده پیوند زدند.
الیناو گفت که اثرات آن بر حیوانات شگفتانگیز بود، با میکروبیومهای تغییر یافته انسانی که مستقیماً بر پاسخهای گلیسمی حیوانات تأثیر میگذارد. در تمام گروههای شیرینکننده غیرمغذی، اما در هیچ یک از گروههای کنترل، وقتی میکروبیوم افراد پاسخدهنده را به این موشهای استریل منتقل کردیم، در زمانی که شیرینکنندههای غیرمغذی مربوطه را مصرف میکردند، جمعآوری شد.
الیناو گفت: موشهای دریافتکننده تغییرات گلیسمی داشتند که بهطور قابلتوجهی منعکسکننده تغییرات قند خون افراد اهداکننده بود.در مقابل، میکروبیومهای پاسخدهنده پایین عمدتاً قادر به برانگیختن چنین پاسخهای گلیسمی نیستند.
سارا بری، از کینگز کالج لندن، گفت: مطالعه جدید در نشان دادن اثرات گذرا برخی از شیرین کنندههای مصنوعی بر پاسخ گلوکز در انسان جالب بود، اما هیچ گونه تاثیر طولانی مدت سلامتی را نمیتوان از این یافتهها استنباط کرد.
مطالعه جدید در مجله Cell Press منتشر شده است.
منبع: سایت نیواطلس