«کاروان شعر عاشورا» به قلم محمد علی مجاهدی با سابقه چهل سال مطالعه درباره ادبیات آیینی در ۷۲۷ صفحه از سوی نشر زمزم هدایت به چاپ رسیده است.

«کاروان شعر عاشورا» به قلم محمد علی مجاهدی با سابقه چهل سال مطالعه درباره ادبیات آیینی در ۷۲۷ صفحه از سوی نشر زمزم هدایت به چاپ رسیده است، این کتاب در ۶ فصل تصویر امام حسین در شعر فارسی، منظومه‌های عاشورایی دور از دسترس و چهره‌های نام آشنای عاشورایی از سده چهارم تا زمان معاصر را بیان کرده است.

سیمای امام حسین (ع) در شعر فارسی با کتاب «کاروان شعر عاشورا»

در مقدمه نخست، به موضوع و اهمیت کتاب اشاره شده و در مقدمه نویسنده خلاصه‌ای از محتوای فصول کتاب، ارائه شده است، نویسنده، معتقد است با پدید آوردن آثارى از این قبیل، مى‏‌توان در مسیر احیاى شعر عاشورا و روند تکاملى آن گام برداشت و با معرفى و گرامیداشت پدیدآورندگان آثار منظوم عاشورایى، انگیزه‏‌هاى لازم را در شعراى جوان براى پیمودن این مسیر هموار و درعین‌حال دشوار، به وجود آورد.

فصل اول با عنوان «سیماى امام حسین (ع) در شعر فارسى»، به شاعرانى اختصاص دارد که اثر منظوم مستقلى درباره سالار شهیدان و شهداى کربلا و حادثه کربلا ندارند، ولى با رویکردى کوتاه و گذرا در برخى از آثار منظوم خود از این مهم غافل نمانده‏‌اند، در این بخش، نمونه‏‌هایى از آثار ۳۵ تن از شاعران فارسى‌زبان، از سده پنجم تا سده سیزدهم، ارائه شده است که عبارت اند از ابوزید محمد غضائری رازی، قطران تبریزی، حکیم ناصرخسرو قبادیانی، ادیب صابر ترمذی، سیدحسن غزنوی، انوری ابیوردی، عطار نیشابوری و...

نویسنده در فصل دوم، بیش از هشتاد منظومه نادر عاشورایى را معرفى کرده است که اغلب آن‌ها به زیور طبع آراسته نشده و از نسخه‏‌هاى خطى آن‌ها در کتابخانه‏‌هاى داخل و خارج از ایران نگهداری مى‌‏شود و معدودى از آن‌ها که به چاپ رسیده، همانند نسخه‏‌هاى خطى کمیاب و نادر هستند، این بخش از تذکره، بیشتر جنبه کتاب‏شناسى دارد و نویسنده با معرفى این منظومه‏‌ها و سرایندگان غالباً گمنام آنها، راه تحقیق را در قلمرو شعر فارسى روشن کرده اند؛ به این امید که هریک از آنان در حد توان و فرصتى که دارند در احیای نشر این گنجینه‏‌هاى ارزشمند بکوشند و غبار غربت را از چهره این آثار منظوم عاشورایى و سرایندگان گمنام و بااخلاص‏شان پاک و بر غناى گنجینه گران ‏سنگ شعر آیینى در زبان فارسى اضافه کنند.

در فصل سوم به نقل اشعارى پرداخته شده که نام سرایندگان آن‌ها مشخص نیست. نویسنده، معتقد است این آثار منظوم عاشورایى که بیشتر از مقتل‏ هاى فارسى نقل شده‌اند، به‌خاطر نامعلوم بودن سرایندگان‏شان نمى‏‌توان در مقطع زمانى خاصى قرار داد، ولى شیوه کلامى آن‌ها را مى‏‌توان به تفاوت مورد، با سبک بیانى رایج در سده‏‌هاى پنجم تا دهم مقایسه کرد.

در فصل چهارم با عنوان: «چهره‏‌هاى آشناى شعر عاشورا»، به معرفى شاعرانى پرداخته شده که از سده چهارم تا نیمه اول سده سیزدهم در جاى‌جاى ایران و سایر کشورهاى اسلامى می‌زیسته‏‌اند و داراى آثار منظوم عاشورایى مستقلى می‌باشند، نویسنده براى بررسى بیشتر در این فصل نویسنده این گروه از شاعران و آثار عاشورایى آنان، چهار محور موضوعى را براى هریک از آنان در نظر گرفته که شامل زندگی‌نامه؛ سبک شعرى؛ دامنه تأثیر آثار عاشورایى و برگزیده آثار عاشورایى

برخى از این شاعران داراى یک یا دو اثر منظوم عاشورایی‌اند که به ناگزیر به نقل آن‌ها پرداخته شده، ولى در مورد سایر شعرا، برگزیده و منتخبى از آثارشان ارائه شده و اگر داراى ترکیب‏بند عاشورایى بوده‏‌اند، نویسنده سعى کرده است در حد ضرفیت موجود، تماما و یا بندهایى از آن‌ها را انتخاب کند. این بخش حاوى شرح احوال و برگزیده آثار ۲۷ تن از شاعران فارسى زبان مى‏‌باشد.

در فصل پنجم این تذکره، رویه‏‌اى که در فصل چهارم اعمال شده، ادامه پیدا کرده است و به شرح احوال و آثار عاشورایى ۵۱ تن از شاعران فارسى‌زبانى اختصاص یافته که در مقطع زمانى نیمه دوم سده ۱۳ تا پایان سده ۱۴ زندگى می‌‏کرده‌‏اند که عبارت اند از وصال شیرازی، فنای زنوزی، نصرت اردبیلی، یغمای جندقی، فدایی مازندرانی، گلشن شیرازی و...

در فصل ششم به شرح احوال و نقل آثار عاشورایى شاعران معاصر پرداخته شده است. نویسنده در این فصل، تنها به معرفى ۱۰۳ تن از چهره‏‌هاى عاشورایى‌سراى معاصر بسنده کرده و آن را در معرض نظر و داورى مشتاقان فرهنگ ماندگار عاشورا قرار داده است.

از جمله این افراد عبارتند از: غلامرضا آذر حقیقی، محمد آزادگان، محمدرضا آقاسی، خسرو آقایاری، سید رضا آل یاسین، حسین آهی، خسرو احتشامی هونه‌گانی، علی اخوان ارمکی، حسین اخوان کاشانی، حسین اسرافیلی، امیر اکبرزاده، محمود اکرامی، قیصر امین‌پور، علی انسانی، علی باباجانی، عباسعلی براتی‌پور، سید محمداسماعیل بلخی و ...

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.