اثر آیینی «منسوج ابریشمی محرَّماتی کتیبه‌د‎ار» وقف شده از دوره قاجار موجود در گنجینه رضوی با حضور مدیر کل میراث فرهنگی خراسان رضوی رونمایی شد.

 این پارچه کتیبه‌دار متعلق به دوره قاجار که بر عَلَم عزاداری پیچیده می‏شده، شَّده پوشی (نوعی از منسوجات آیینی مورد استفاده در آیین‌های مذهبی) در ابعاد عرض ۶۸ و طول ۲۳۵ سانتیمتر است.

بافته نفیس کتیبه‌دار، دارای طرح مُحَرّماتی با ۲۶ نوار افقی در وسط و دو حاشیه عمودی در دو طرف است که تار آن از ابریشم سفید و پود‌های آن از ابریشم الوان بارنگ‌های طبیعی و گیاهی است. متن اثر دارای نوشته‌هایی در نوار‌های افقی به خط ثلث شامل یک بیت شعر در بیان وقف اثر و ماده تاریخ وقف در نوار بالایی است.

«بسم الله الرحمن الرحیم» در دو نوار افقی بالا و پایین اثر، جمعاً در ۲۰ قاب قلمدانی تکرار شده است.

آغاز صلوات کبیره «اللهم صل علی محمد المصطفی» در ۴ نوار افقی، آیه شریفه «نصر من الله و فتح القریب و بشر المومنین» در ۸ نوار افقی، «یا حسین مظلوم» در ۷ نوار افقی و حدیث «مَن زارَهُ لی وَجِّب لَهُ الجَنّه» که در ۲ نوار افقی در ابتدا و انتهای پارچه تکرار شده است.

تاریخ نوشته شده در کتیبه‌های این اثر تاریخی نشان می‏دهد آغاز بافت این اثر در سال ۱۲۰۱ هجری قمری هم زمان با وقف آن بوده که تا سال ۱۲۰۲ هجری به طول انجامیده همچنین نام بافنده اثر در عبارت «عمل العبد محمدحسین ۱۲۰۲» در حاشیه دو نوار افقی حدیث امام رضا (ع) ۸ بار بافته شده است.

کتیبه‌ای نفیس و کم نظیر

این خبر حاکی است، دکتر زهرا محسنی، چهره ماندگار میراث فرهنگی و صنایع دستی کشور در این برنامه با اشاره به ویژگی‌های این منسوج ابریشمی که بیش از ۲۵۰ سال قدمت دارد و مزین به کتیبه یاحسین مظلوم است، گفت: این اثر از جمله نفایس کم نظیری به شمار می‌آید که اکنون در دسترس تاریخ و فرهنگ این سرزمین است.

وی با اشاره به بافت نام حضرات ائمه معصومین (ع) از امام علی (ع) تا نام ششمین امام شیعیان روی این اثر، افزود: احتمالا برای این پرده، قطعه دومی نیز وجود داشته که نام مبارک دیگر حضرات معصومین (ع) از امام صادق (ع) تا امام زمان (عج) بر آن بافته شده بوده است که در حال حاضر در دسترس نیست.

زهرا محسنی در بخش دیگری از صحبت هایش، با اشاره به عمر ۱۰ هزار ساله پارچه‌بافی در جهان، قدیمی‌ترین منسوج ایران را دارای قدمتی ۲ هزار و ۷۰۰ ساله عنوان کرد.

وی، با بیان اینکه در تمام حکومت‌های باستانی ایران صنعت پارچه بافی وجود داشته، به شکوفایی هنر ابریشم‌بافی در ایران اشاره کرد که در دوره ساسانیان آغاز شد و با توسعه این صنعت در اقصی نقاط این سرزمین، در دوره صفویه؛ ایران بزرگترین صادر کننده ابریشم در دنیا شد.

علیرضا کریمی، متخصص در تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی و عضو هیئت موسس انجمن هنر اسلامی ایران نیز در این جلسه که به صورت وبینار حضور یافت، در سخنانی به بررسی تجلی عاشورا در هنر دینی پرداخت.

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ا
۱۳:۴۸ ۲۰ مرداد ۱۴۰۱
چه قالی و قالیچه ها و چه پارچه هائی از این قبیل تو کشور هستند که در روستاهای دورافتاده و امامزاده ها دارن خاک میخورن و یا بعنوان زیر انداز استفاده میشن و دارن میپوسن و نابود میشن ولی کیه که به فکر باشه مگه اینکه کسانی که میشناسن و سردرمیارن ببرن و یا قاچاقی از مرز خارج کنند یا بعضی گیر بیفتن و تازه میراث فرهنگی متوجه بشه چنین چیزی بوده و بعد اون قالی یا قالیچه یا.. که دیگه داره نابود میشه را میان قاب میکنند و عکس یادگاری و.. بعدم میگذارن تو موزه یا ته انبار موزها !
واقعا چقدر از همینها بعلاوه خیلی از وسائل با قدمت خیلی بالا(مثل انواع چراغها و ظروف مسی و نقره ای و گلی و....) را از همین امامزاده های دور و روستاهای دور افتاده را قاچاقچیان بردن و معلوم نیست کدام کشور تو حراج فروخته شدن !